Üniversite tercihleri 26 Temmuz 2 Ağustos arasında yapılacak. Daha başarılı üniversite tercihleri için bu süreci ciddiye almakta fayda var.
Üniversite tercihleri 26 Temmuz 2 Ağustos arasında yapılacak. Daha başarılı üniversite tercihleri için bu süreci ciddiye almakta fayda var. Üniversite tercihlerini ne çıkarsa bahtımıza tarzında yapmaktansa büyük bir planın önemli ve o planı anlamlı kılan bir adımı olarak görmek gerekir. Bu büyük plan ise bütün hayatımızı kapsayan kariyer planlamadır.
İş ve meslek hayatımız ne kadar planlı? İş ve meslek seçiminde bilinç düzeyimiz nedir? İşimizi veya mesleğimizi hangi ölçütlere göre seçiyoruz? İş ve meslek seçimi konularında bilgilerimizi kimlerden ediniyoruz? Kimden yardım alabiliyoruz? Kulaktan dolma bilgiler iş seçimi konularında bizi ne kadar etkiliyor?
Evet, plansızlık başarısızlıktır. Kariyer planlama işsiz kalmamak için atmamız gereken en önemli adımlardan biridir. Kariyerlerini planlayan bireylerin gelecekte işsiz kalma risklerinin daha az olacağı açıktır. Kariyer planlama insanın kendisini tanımasıyla başlar. Kendimizi tanıdıktan sonra kariyer planı yapmak daha kolaydır. Uzmanlara göre kendimize soracağımız üç soru kendimizi tanımamızı ve doğru meslek için planlama yapma imkânı bulmamızı sağlıyor.
Yapmayı sevdiğiniz işler genellikle kişiliğinize uygun işlerdir. Dolayısıyla kendinize sormanız gereken ilk soru “Ne yapmayı seviyorum?” sorusu olmalıdır. Bu listeye her şeyi yazabilirsiniz. Müzik dinlemek, kitap okumak, film izlemek, çay içmek… Bu listeyi hazırlarken cimri olmayın. Sıkılmadan yaptığınız her iş hangi mesleği seçmeniz gerektiği konusunda ipuçları içerir.
İkinci soru “neleri yapabiliyorum?” sorusudur. Bu listeyi yaparken biraz cimri olmamız gerekiyor. Üstesinden gelebildiğiniz işler sizi başarılı yapar. Her insanın yetenekli olduğu alanlar mutlaka vardır. Hatta bazen yeteneğimizi kabul etmediğimiz de olur. Bu konuda dikkatli olmamız gerekiyor. Başka insanları da gözlemlememiz gerekiyor. Sizin çok kolay yapabildiğiniz bir işi çoğu kişi çok zorlanarak yapıyorsa o alanda bir yeteneğiniz olduğunu söyleyebiliriz. Şarkı söyleyebiliyor musunuz, makale yazabiliyor musunuz, kamera karşısında rahatça konuşabiliyor musunuz, çay demlemesini biliyor musunuz, iğne yapabiliyor musunuz, ilk yardım hizmeti sunabiliyor musunuz? Bu tür sorular yeteneklerimizle ilgilidir.
En çok yapılan hatalardan biri de ilgi ve yetenekleri karıştırmaktır. İlgiler sıkılmadan, üzerinde uzun saatler çalışabildiğimiz işleri ifade ederken, yetenekler başkalarının çözemediği sorunları bizim ne ölçüde çözebildiğimizle alakalıdır. Yetenek derken potansiyelimizin dışa vurulmuş şeklini anlamalıyız. Burada sadece potansiyelden bahsetmiyoruz.
Üçüncü soru “Önceliklerim neler?” sorusudur. Hayatta önceliklerinizi doğru sıraya koymazsanız başarılarınız anlamsızlaşır. Örneğin önceliği aile olan bir insan mesaisi az olan bir iş ister. Ailesi için para da gereklidir ama para ikinci plandadır. Bu kişi çok para kazansa da çok mutlu olamaz. Uzun iş saatleri olan bir işte herkesten çok para kazansa da mutsuz olacaktır. Bunun gibi, önceliği para olan biri de az para kazanıp ailesiyle çok zaman harcayabileceği bir mesleğe sahip olsa sorun yaşar. Herkesin öncelikleri farklıdır. Öncelik kimi insan için para, kimi için sağlık, kimi için aile, kimi için boş zaman, kimi için saygınlık olabilir. Kimi insanlar mesai saatleri açıkça belirlenmiş işlerde ve ofis ortamında çalışmak ister kimi insanlarsa esnek mesai imkânı olan işlerde ve açık havada çalışmayı gerektiren işler ister.
Kendimizi tanıma süreci ömür boyu süren bir süreçtir. Ama bu üç sorudan sonra belli bir noktaya kadar kendimizi tanımış olduğumuz söylenebilir. Şimdi sıra ilgi, yetenek ve önceliklerinizin kesişim noktasını alıp hangi eğitime ihtiyacınız olduğuna karar vermekte. Örneği: Konuşmayı, paylaşmayı ve mikrofonu seven birisiniz. Türkçeyi doğru kullanabiliyorsunuz. Kamera karşısında rahat hareket hissediyorsunuz. Mesai yöntemiyle de çalışmak istemeyen bir insansınız. Bu durumda medya sektörüyle ilgili bir mesleğe yönelirsiniz. Gazetecilik, televizyonculuk ve iletişimle ilgili diğer eğitimler size uygundur denebilir.
Kariyer planlamanın olmazsa olmaz bir adımı da eğitim sürecini çok iyi değerlendirmektir. Eğitim süreci boyunca diploma almak için çok çalışırsınız. Herkes üniversiteden mezun oluncaya kadar sizin ve ailenizin çok çalıştığınızı ve çok emek harcadığını biliyor. Ama üniversiteden mezun olmak iş garantisi anlamına gelmiyor. Üniversite eğitimi boyunca kendinizi farklı konularda geliştirmeniz gerekiyor. Örneğin yabancı dil ve çeşitli bilgisayar programları öğrenmek, staj yapmak, yurt dışı tecrübesi edinmek gibi.
Kariyer planlamanın özetle üç aşamasına dikkat etmeye çalıştık: Birincisi, kendini tanı. İkincisi uygun bir eğitim al. Üçüncüsü aldığın eğitimle yetinme. Eğitimini geliştir ve zenginleştir. Gelecek yazımızda bu konuya devam edeceğiz.
