Yaklaşık bir seneyi gecgin köşe yazısı olarak kaleme almış olduğum kısa tarikat yollarını ve kurucularını anlatmıştım. Bana tahsis edilen bu köşede Türk İslâm tarihinde geniş havzalara yayılmış İslâm tasavvuf ve zarafetinin ilmin ve irfanın enfes sahnelerini gözler önüne sermek ve çok işitilip bilenmedik meseleleri günlükler halinde bir günce halinde siz okuyucularıma vermek gönlümüze düştü.

Yaklaşık bir seneyi gecgin köşe yazısı olarak kaleme almış olduğum kısa tarikat yollarını ve kurucularını anlatmıştım. Bana tahsis edilen bu köşede Türk İslam tarihinde geniş havzalara yayılmış İslam tasavvuf ve zarafetinin ilmin ve irfanın enfes sahnelerini gözler önüne sermek ve çok işitilip bilenmedik meseleleri günlükler halinde bir günce halinde siz okuyucularıma vermek gönlümüze düştü. Tevfik bizden inayet Allah'tandır. Güzellerin Dediği gibi

Âvazeyi bu aleme Davûd gibi sal

Baki kalan bu kubbede bir hoş sada imiş[1]

İnsan bu sözün halini yaşayıp zevk ve haz alır, buna göre yaşarsa kendi kabiliyet ve Kuvvetine göre ardında bir eser bırakırsa. Kişinin karı da bu olsa gerektir.

Şeyh Edebali Hakkında Hazret Karaman'da tanınmış bilinmiştir. Bulunduğu dönemde ilminin ve irfanın temelleri burada tesis ve teşekkül etmiştir. Kendi devrinin kıymetli incilerinden bir inci idi. Eğitim döneminden sonra bununla kanaat etmeyip, Mısır ve Şam 'a gidip 'Arap alimlerden fenni ilimlerin yanında bütün dini ilimlerin tahsilini görmüştü. Hadis ve tefsir ilminde derinleşmiş, emsali olmayan ilmi derecelere sahip olmuştu. İlim tahsilini tamamlayınca da O,zaman memleketine dönmüştü. Osman Gazi'nin hemen her konuda fikrine başvurduğu ona danışmadan hiçbir işe kalkışmayıp Osman Bey'in ona karşı sevgisi oldukça yüksekti. Osman Bey bu muhabbet ve sevgisinin neticesi olarak ona bir Dergah tesis edip halkı irşad etmesi için ona vakfiyelerle İhsan'da bulunmuştur. Osmanlı tarihine mal olmuş Osman Bey'in gördüğü rüyayı tabir etmesi ile de Osman Bey'in Kayınbabası oldu. Osman Bey'in manevi ve maddi oluşumunda en önemli şahsiyettir. Edebali çok uzun ömür sürmüştür, rivayet odur ki; Osman Bey'in rüyasını tabir ettiğinde 120 yaşında olduğu zikr edilmiştir. Bir ay sonra kızı üç ay sonra da Osman Gazi'nin vefatı rivayet edilmiştir.[2] Tarihler bu olayların 726 senesinde olduğunu söylerler. Şeyh Edebali ve Osman Bey'in ilişkisinde madde ile manayı birleştiren bu zat torunları ile beraber Osmanlı mülkünün de yegane mirasçısı ve ortağıdır. Peygamberimiz (s.a.v) Hz Ebubekir'in kızını almıştı. Hz Ebubekir Peygamberimizin en yakın dostu ve kayınbabası idi Hz. Ebubekir daha sonrada İslam alemini peygamberden sonraki ilk halifesi idi dememiz odur ki bu sır ve gizin benzeri de Osman Gazi ile Şeyh Edebali arasında meydana gelmiş dünya ve ahiret velayet ve Nübüvvet Asrı saadetten sonra bir araya gelmesinin nadir örneklerini teşkil etmiştir. Keza ne enteresan bir uygunluktur ki; Hz Peygamber Kızının ikisini de Hz Osman'a nikahlamıştı. Hz Osman' da Hz peygamberden sonra üçüncü halife olarak tarihe geçmiştir. Dikkat edilmeli. Hz Osman[3] ve Osman Gazi her ikisinin ismi de aynı olduğu gibi Osman Bey Kuran' saygı göstermesi sebebi ile rüya gördüğü söylenir. Ne acaip bir durumdur ki Hz Osman'da Kuran Aşığı olduğu gibi Mushafı Şerife büyük hizmetleri geçti. Onun Müslümanlığına sebeb Hz. Ebubekir'dir Hz Ebubekir peygamberin kayınbabasıdır. Hz Osman'ın kayınbabası Hz. Peygamberdir. Hz Osman Kuran Ahlakına sahipti ona çok hizmet etti. Kıraat farklarının sebep olduğu tartışmaları önlemek için Hz. Ebû Bekir zamanında Mushaf halinde toplanan Kur'an-ı Kerîm'i beş veya yedi nüsha olarak çoğaltıp Mekke, Basra, Kûfe, Şam, Yemen ve Bahreyn'e birer nüsha gönderdi, 'İmam Mushaf' denilen nüshayı da Medine'de bıraktı. Osman Bey'de adı gibi Kuran'a hürmetinden devlete erdi.

[1] Sesini bu aleme Davut gibi sal./ Çünkü bu kubbede bakî kalan ancak bir güzel hatıra imiş.

[2] Mecma 'ül Eşraf Osman Gazi Edebali bahsi yek.gov tr

[3] İlk Müslümanlardan, Hulefa-yi Raşidîn 'in üçüncüsü (644-656).