Müslümanların iki bayramından biri Kurban Bayramıdır. Kurban kesmenin kriteri “zengin olmaktır”. İslam’da zengin olmanın kriterleri tespit edilmiş ve bu şartları yerine getirenlerin kurban kesmesi gerekiyor. Ben bahse konu kriterlerin ne olduğu hususunda girmeyeceğim.
Ben bu yazımda kurban konusunun sosyo-kültürel boyutuna temas etmeye çalışacağım. Bu konuda değerlendirme yapmak için birkaç rakam vermek durumundayım.
Tarım ve Orman Bakanlığının açıkladığı verilere göre 2018-2022 yılları arasında kesilen kurban sayıları şöyle:
2018 yılında: 866 bin 143 büyükbaş; 2 milyon 682 bin küçükbaş.
2019’de 891 bin 670 büyükbaş, 2 milyon 823 bin küçükbaş.
2020’de 963 bin 143 büyükbaş; 2 milyon 812 bin küçükbaş.
2021’de 987 bin 422 büyükbaş, 2 milyon 730 bin küçükbaş,
2022’de ise 871 bin 791 büyükbaş ve 2 milyon 643 bin küçükbaş.
Bu rakamlara baktığımızda 2018-2021 yılları arasında kesilen büyükbaş kurbanlarda artış var. Küçükbaş kurbanlarda kısmî düşüşler gözleniyor. Asıl farklılık ve kurban kesilmelerinde düşüş 2021-2022 arasında olmuş. Hem büyükbaşta hem de küçükbaşta düşüş görülüyor. 2023 yılının verilerini temin edemedim. 2023 yılı için kuvvetle muhtemel düşüş devam etmiş olmalıdır. Aynı husus biraz daha fazla olmak kaydıyla 2024 senesinde de devam edeceği bellidir.
Fiyatların yükselmesi ve ekonomik darboğaz ister-istemez insanımızın kurban ibadetini de etkilemektedir. Fakat insanlarımızın hassasiyetinin yüksek olduğunu biliyorum ve imkanlarını zorlayarak kurban ibadetini yerine getireceğine kanaatim tamdır.
Memleketim Elazığ’da şöyle bir adet vardır. Ailenin bütün bireylerine kurban kesilir. İmkanlar zorlanır ve bu ibadet yerine getirilir. Şöyle inanırız; şayet imkânımız yerinde olduğu halde kurban kesilmezse/kesmezsek, kurbandan akacak olan kan bir şekilde bizden çıkar. Böyle bir inancımız vardır. Biz bu inancımızın gereğini yıllardır yerine getiririz. Yaşı kaç olursa olsun ailemizde bulunan bütün bireyler için mutlaka kurban keseriz ve dostlarımıza da tavsiye ederiz. Hatta rahmet-i rahmana kavuşmuş olan büyüklerimiz için de kurban keseriz.
Bendeniz şu anda İstanbul’da ikamet ediyorum ama kadim değerlerimizi unutmadık ve unutmaya da niyetimiz yok.
Yukarıda verdiğimiz rakamlara baktığımızda Türkiye genelinde de kurban kesmek hususunda halkımızın hassasiyet gösterdiği görülmektedir ve bu sevindiricidir. Keşke ülkemizde hayvancılık sektörüne gereken önem verilmiş olsaydı. Keşke yurt dışından canlı veya karkas et ithalatı yapmamış olsaydı.
Kurban Bayramı vesilesiyle önemli gördüğüm bir meseleye temas etmek istiyorum. Ülkemizde hayvan hakları konusunda gündem oluşturan bir kısım çevrelerin kurban ibadetimize bir mesafeli olduğunu hissediyorum. Son günlerde ülkemizde ciddi bir sorun haline gelen köpek konusunda ortalığı velveleye veren çevrelerin kurban kesimine pek sıcak bakmadıkları bilinmektedir. İnancımıza ve kültürümüze yabancı olduklarını tahmin ettiğimiz bu çevrelerin mütenasip şekilde bilgilendirilmesi gerektiği kanaatindeyim.
Bu vesileyle dost ve kardeşlerimizin Kurban bayramlarını tebrik eder, başta Filistin ve Doğu Türkistan olmak üzere mazlum milletlerin üzerindeki zulmün kalkmasını temenni ederim. Vesselam…
