Dördüncü Vergi Mahkemesi Başkanı Ahmet Güler, İstiklal Gazetesi ile yaptığı keyifli söyleşide 2011 yılından bu yana İstanbul’da vergi davalarına bakan önemli bir isim olarak sorularımızı yanıtladı. İşte Başkan Güler’in açıklamaları:
"İstanbul, Vergi Davalarında Türkiye’nin En Yoğun Şehri"
– Kaç yıldır vergi mahkemesi başkanlığı yapıyorsunuz?
"14 yıldır Dördüncü Vergi Mahkemesi Başkanı olarak görev yapıyorum. İlk mahkeme başkanı olarak atandığım yer burası. 2011 yılında atandım ve o günden beri bu görevi sürdürüyorum."
– İstanbul’da vergi davaları daha mı fazla?
"Evet, İstanbul hem nüfus hem de vergi uyuşmazlıkları bakımından idari yargının en yoğun olduğu şehir. İdari yargının amiral gemisi diyebiliriz. Vergi mahkemelerindeki dava sayıları, neredeyse Türkiye’nin diğer birçok mahkemesinin toplamı kadar. Hatta belki daha fazla. Bu nedenle sürekli yeni mahkemelerin kurulmasına ihtiyaç duyuluyor."
"Haftada Bir Gün Duruşma, Geri Kalan Zaman Karar Vermekle Geçiyor"
– Çalışma temponuz nasıl?
"Şu anda beş hâkim ve bir başkan olarak altı kişiyle çalışıyoruz. Günlerimiz oldukça yoğun geçiyor. Sürekli dosya inceleme, karar verme ve koşuşturma içindeyiz. Haftada bir gün duruşma yapıyoruz, diğer günler ise müzakereler ve karar süreçleriyle değerlendiriliyor."
Başkan Ahmet Güler, İstanbul’un vergi yargısındaki kritik rolünü vurgulayarak, adalet dağıtma sürecindeki zorluklara ve yoğun iş yüküne dikkat çekti.
Vergi Affı, Genel Af ve Matrah Artırımı Arasındaki Farklar
Dördüncü Vergi Mahkemesi Başkanı Ahmet Güler Açıkladı
Vergi affı, genel af ve matrah artırımı. Dördüncü Vergi Mahkemesi Başkanı Ahmet Güler, bu kavramların benzerliklerini ve temel farklarını anlattı.
1. Matrah Artırımı: "Vergi İncelemesinden Kurtulmanın Yolu"
– Matrah artırımı nedir?
"Matrah artırımı, vergi yapılandırma kanunlarında yer alan bir müessesedir. Mükellef, belirli bir oranda matrahını artırarak vergi incelemesinden kurtulabilir ve vergisini peşin ödeyerek yasal bir avantaj elde eder. Genellikle 2-3 yılda bir çıkan yapılandırma kanunlarında bu düzenleme mutlaka bulunur."
– 2024’te matrah artırımı bekleniyor mu?
"Kamuoyunda böyle bir beklenti var. 2021’de 7326 sayılı kanun, 2023’te 7440 sayılı kanun çıkmıştı. Bu yıl da benzer bir düzenleme gelebilir. Ancak bu, Maliye Bakanlığı’nın takdirine bağlı. Geçmiş yıllarda olduğu gibi medya gündemiyle birlikte böyle bir adım atılabilir."
2. Vergi Affı: "Resmi Adıyla Yapılandırma"
– Vergi affı ile matrah artırımı aynı mı?
"Hayır. Vergi affı, kamuoyunda bu şekilde bilinse de resmi adı **‘yapılandırma kanunu’**dur. Matrah artırımı, bu kanunlar içindeki bir uygulamadır. Vergi affı, geniş kapsamlı bir düzenleme iken matrah artırımı daha spesifik bir imkândır."
3. Genel Af: "Adli Yargıya Özgü Bir Kavram"
– Genel af, vergi davalarını kapsar mı?
"Genel af, adli yargıya özgü bir kavramdır. İdari yargıda (vergi mahkemeleri gibi) genel af diye bir düzenleme yoktur. Çünkü adli yargı kişileri yargılarken, idari yargı işlemleri denetler. Dolayısıyla vergi davalarında genel af uygulaması söz konusu değildir."
Vergi Kaçırma vs. Vergiden Kaçınma: "Biri Suç, Diğeri Yasal Boşluk"
– Bu iki kavram arasındaki fark nedir?
"Vergi kaçırma, hem suç hem de ahlaki olmayan bir fiildir. Ceza hukuku kapsamında hapis veya ağır para cezalarıyla yaptırım uygulanır. Vergiden kaçınma ise yasal boşluklardan faydalanarak vergi yükünü azaltmaktır. Ahlaki açıdan doğru bulunmasa da yasaldır. Örneğin, kanunun tanıdığı muafiyetlerden yararlanmak vergiden kaçınmadır, ancak vergi kaçırma değildir."
"Vergi Bilinci ve Yasalara Uyum Önemli"
Başkan Güler, vatandaşların ve işletmelerin vergi kaçırma yerine yasal yollardan haklarını aramaları gerektiğini vurguladı. "Vergi affı ve matrah artırımı geçici çözümlerdir. Asıl olan, vergi bilinci ve mevzuata uyumdur" diyerek sözlerini tamamladı.
Vergi Kaçakçılığı Nasıl Tespit Ediliyor?
Dördüncü Vergi Mahkemesi Başkanı Ahmet Güler, Modern Denetim Sistemlerini ve Mükelleflerin Dikkat Etmesi Gerekenleri Anlattı
"Artık Yapay Zeka ve Otomasyon Sistemleriyle Vergi Kaçakçılığı Tespiti"
– Vergi kaçıranlar nasıl tespit ediliyor? Sistem nasıl işliyor?
"Eskiye göre vergi idaremiz, otomasyon, yapay zeka ve bilgisayarlı denetim sistemleriyle büyük bir gelişme kaydetti. Bu sistemler sayesinde:
· Mükelleflere kolaylık sağlandı,
· Yargılama süreçleri hızlandı,
· Denetim ve incelemeler daha kapsamlı hale geldi.
Artık çok daha hızlı, güvenilir ve hacimli bir denetim mekanizması var. Toplumda vergi ihlallerinin azalmasına da olumlu katkı sağladı. İleride bu sistemlerin daha da gelişeceğine inanıyorum."
"Sahte Fatura Kullananlar Dikkat! Bilmeden Suça Ortak Olabilirsiniz"
– Haberi olmadan sahte fatura kullananlar ne yapmalı?
"Vergi davalarına baktığımızda, bilmeden sahte fatura kullanan mükelleflerin sayısı oldukça fazla. Örneğin, bir mal veya hizmet alırken, sırf ucuz diye tanımadığınız birinden yapılan alışverişte sahte fatura alabilirsiniz.
Bu durumda:
· Gerçek bir alışveriş yapmış olsanız bile, sahte fatura nedeniyle suçlanabilirsiniz.
· ‘Basiretli bir tüccar’ gibi davranmalısınız – yani, herkesten her şeyi almamalı, güvenilir kaynaklarla çalışmalısınız.
· Şüpheli durumlarda Vergi Dairesi’ne danışarak alım-satım yapmak en doğrusu."
"Vergi Kaçırma vs. Vergiden Kaçınma: Biri Suç, Diğeri Yasal"
Vergi kaçırmanın cezası nedir?
"Vergi Usul Kanunu’nun 359. maddesi ağır cezalar öngörüyor:
· Vergi kaçıranlar için hapis cezası ve büyük para yaptırımları var.
· Bilerek sahte fatura düzenleyenler kesinlikle ceza alır.
· Bilmeyerek kullananlar ise mağdur olabiliyor.
Ancak, ‘vergiden kaçınma’ yasal boşluklardan faydalanmaktır ve suç değildir. Fakat ahlaki açıdan doğru değildir."
"Gelecek Yapılandırmalarda Düzenleyiciler İçin Kolaylık Gelebilir Mi?"
– Yapılandırmalarda sahte fatura düzenleyenler de kapsanacak mı?
"Şu anki yasal düzenlemelerde:
· Bilen kullanıcılar yapılandırmadan faydalanabiliyor,
· Düzenleyiciler ise genellikle kapsam dışında kalıyor.
Ancak, ileride düzenleyiciler için de açıklayıcı hükümler gelebilir. Özellikle, matrah artırımı yapıp vergisini ödediği halde sonradan ‘düzenleyici’ olduğu gerekçesiyle ceza alan mükelleflerin mağduriyetini önlemek adına yeni düzenlemelere ihtiyaç var."
"Vergi İhlallerinde Mağdur Olmamak İçin Tedbirli Olun"
Başkan Güler’in vurguladığı gibi:
✔ "Her alışverişin faturasını kontrol edin, güvenilir tedarikçilerle çalışın."
✔ "Şüpheli durumlarda Vergi Dairesi’ne danışın."
✔ "Bilmeden suça ortak olmamak için ‘basiretli tüccar’ ilkesini unutmayın."
Vergi Hukukunda Son Değişiklikler ve Mirasçıların Sorumluluğu
Dördüncü Vergi Mahkemesi Başkanı Ahmet Güler Açıklıyor
"Vergi İnceleme Raporlarının Hızlandırılması Kritik Önem Taşıyor"
– Yeni düzenlemeler sadece isim değişikliği mi, yoksa pratik bir avantaj sağlıyor mu?
"Şu anki yargı kararları, eski özel esaslara benzer şekilde devam ediyor. Ancak Vergi Usul Kanunu’nun 36. maddesi, vergi inceleme raporlarının hızlı ve etkin sonuçlanmasını zorunlu kılıyor. Eğer incelemeler uzun sürerse:
-
Mükellefler mağdur olabilir,
-
Yargının iş yükü artar,
-
Kanun koyucunun hedeflediği verimlilik sağlanamaz.
Bu nedenle, inceleme süreçlerinin kısalması, hem idare hem de mükellefler için en büyük avantaj olacaktır."
"Vefat Eden Kişinin Vergi Borçları Mirasçılara Geçiyor"
– Bir kişi vefat ettiğinde mirasçılar vergi borçlarından sorumlu mu?
"6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Kanunu’na göre:
✔ Vergi borçları mirasçılara intikal eder (reddi miras yapılmadıysa),
✔ Vergi cezaları silinir, ancak ana borçlar kalır,
✔ Reddi miras durumunda, mirasçılar bu borçlardan sorumlu olmaz.
Yüksek yargı kararları da bu yönde. Dolayısıyla, mirasçıların hukuki süreçleri takip etmesi ve gerekirse reddi miras yoluna gitmesi önem taşıyor."
"Reddi Miras Sürelerine Dikkat!"
-
Mirasçılar, vergi borçlarını öğrendiklerinde yasal süre içinde reddi miras talebinde bulunmalıdır.
-
Aksi halde, borçlar otomatik olarak mirasçılara geçer ve tahsil süreci başlar.
