Hizmetinizde bulunan talebelerden izin ve icazet verdiğiniz bir kimseyi bizim yanımızda vazife almaları için bize verin. Yanımızda bu işleri görsünler. Dediklerinde Bütün Ali Esved’in yanında ilim gören talebeler onun yanından ayrılmak istemediklerinden hepsi başlarını öne eğip kimse bu işin görevini almaktan sakınırlar.
Hizmetinizde bulunan talebelerden izin ve icazet verdiğiniz bir kimseyi bizim yanımızda vazife almaları için bize verin. Yanımızda bu işleri görsünler. Dediklerinde Bütün Ali Esved'in yanında ilim gören talebeler onun yanından ayrılmak istemediklerinden hepsi başlarını öne eğip kimse bu işin görevini almaktan sakınırlar. Orhan Gazi bu hali fark ettiğinde Siz hemen birini tayin edin diye ısrar etmeye başlar. Devam ederek, eğer siz bu işi çözmez iseniz bu talebelerin içinden zorla birini alır giderim. Halkın ihtiyaçlarının görülmesi bir rahmet ve maslahattır. Bunun üzerine Ali Esved Çandarlı Kara Halil'i bu işle görevlendirir. Bir rivayete göre ise zorla Ali Esved'in yanından alır. Yolda giderken Çandarlı Kara Halil şiddetle ağlamaya başlar. Ağlamasının sebebinin ise ilim tahsilinden kopmasıdır. Orhan Gazi'nin devrinde Bilecik'te kadı olup Sultan Orhan İzniği feth ettiğinde İzniğe kadı olarak gönderilmiştir. Daha sonra Bursa da kadılığına devam etmiş ardından Sultan Murad tahta çıktığında Kazasker sonra beylerbeyi ve vezir olmuştur. Şeyh Edebali'nin akrabasındandır.
Her ki ulaşa cihāna vezir/Lā'iḳ oldur ki ola Āṣaf-rāy
O, dönemde yine Muhlis Kayseri devrin önde gelen alimlerindendi asırda adı geçen efsanevi şahıslardan biri de hiç şüphesiz ki Geyikli Baba'dır. İsmi bilinmeyip lakabı ile meşhur olan bu hazret Geyiklere evcilleştirip onlarla devamlı gezmesinden ve onlara binmesinden bu isimle meşhur olmuştur. Doğduğu yerin Hoy olduğu söylenmektedir. Oralardan Rum topraklarına gelip Bursa'nın fethinde Orhan Gazi'nin ordusunda geyiklerine binerek cenk etmiştir. Bursa feth edildikten bir müddet sonra vefat etmiştir. Orhan Gazi ona bir türbe yaptırmıştır. Taşköprüzade onun türbesini ziyaret ettiğini kendisine bir muhabbet ve dostluk geldiğini söyler. Kabiri civarında başka kabirler de vardı. Hatta biri dahi kubbeli bir kabir idi. Bu kabri araştırıp soruşturduğumda Geyikli Baba'nın hizmetinde bulunmuş bir Germiyan Beyi'nin kabri olduğunu ve Geyikli Baba'nın yanında yetişerek Erenlerden olduğun söylediler. Osman Gazi'nin silah arkadaşlarından Turgut Bey Geyikli Baba'nın dervişlerinden olmakla Turgut eli adı ile bilinen yer ona tahsis edilmiştir. Bir an dahi Geyikli Baba'nın hizmetinden ayrılmaz ondan ayrılmaya dayanamazdı Geyikli Baba'nın bulunduğu yer kendisinin ikamet ettiği yere yakındı. Orhan Gazi Geyikli Baba'ya İnegölü vermek istemiş Hazret kabul etmemiştir. Mal mülk altın ve dinar Sultan'ın devletin vezirlerindir. Biz bunları istemeziz dedikleri halde Sultan ısrarda bulununca Odunluk denilen mevkiden bir miktar yer kabul etmiştir. Hazret Baba İlyas'ın yanında yetişmiş Baba İlyas dahi Şeyḫ Ebu'l-Vefā-yı Bağdadî 'den yetişmiştir. Orhan Gazi Ondan dua isteğinde vakti gelende size dua ederiz demiş birgün Bursa'ya elinde bir çınarla gelmiş o çınarı oraya dikip oradan ayrılmıştır.[1]
Bāġ-ı 'irfānda ey gönül cehd it
Dike gör ma'rifet nihālini
Cāh-ı dünyaya olmadı mağrur
Şems-i 'ömrün bilen zevalini
[1] Mecma'u'l-Eşraf Tenkitli Metin – Hakî'nin Şaka'ik Tercümesi
