Dünya sır, hayat sır, kainat sır. Ancak bunlardan daha mühim bir sır var.
Adına “insan” diyoruz. Evet, öyle bir sır ki, anlaşılmaz bir muamma ki, adına “insan” diyoruz.
İnsanoğlu Dünya’ya sırları, gizemleri ve hikmetleri çözmek için mi gönderildi? Yoksa insan bu görevleri kendisinde mi görmektedir?
Bu iki şıkkın belki her ikisi de doğrudur. Belki bir şık doğrudur. Ancak şurası muhakkak ki, insanoğlu kainattaki sırları ve gizemleri çözmeye çok meyillidir.
Ey insan, sen dışındaki sırları ve gizemleri, Dünya’nın ve kainatın hikmetlerini çözmeye çok istekli görünüyorsun. Olabilir. İnsanoğlu çünkü yaratılış ve fıtrat gereği sırlara ve gizemli işlere karşı bir alaka duyar ve meraklıdır. Buna diyecek bir sözüm yok.
Ancak şunu anlayamam. İnsan kendi dışındaki sırlara karşı meraklı ve ilgili de kendisinde sırlar ve gizemler saklı, onları niye araştırmıyor ve onları neden açığa çıkarmıyor.
İşte bunu anlayamıyorum. Yunus Emre ne diyor? Yani insanın kendisini bilmesi ve kendisindeki sırlara eğilmesi noktasında ne diyor?
Bunu, bu sorunun cevabını uzun uzun nesir tarzındaki bir yazıyla değil, bunu nazım olarak ifade edeceğim.
Size bu hususta iki şiir takdim edeceğim. Birisi Yunus Emre’mize aittir. Diğer bendenize aittir.
BİR BEN VAR BENDE
Severim ben Seni candan içeru.
Yolum vardır bu erkandan içeru.
Şeriat, tarikat yoldur varana.
Hakikat meyvesi andan içeru.
Dinin terk edenin küfürdür işi.
Ol ne küfürdür, imandan içeru.
Beni bende demen, ben de değilim.
Bir ben vardır bende, benden içeru.
Beni benden alana ermez elim.
Kim kadem basa Sultandan içeru.
Süleyman kuş dilin bilir dediler.
Süleyman var, Süleyman'dan içeru.
Tecelliden nasip erdi kimine.
Kiminin maksudu bundan içeru.
Senin aşkın beni benden alıptır.
Ne şirin dert bu, dermandan içeru.
Miskin Yunus, gözü tuş oldu Sana.
Kapıda bir kuldur, Sultandan içeru.
Yunus Emre
CANDAN DAHA İLERİ
Kainat bir sır, insan ayrı bir sır.
Anlaşılmaz geçse nice asır.
Haydi sen de şu gerçeği haykır.
İmtihan içinde imtihan var.
Aklını kullan, herkese kanma.
Elbet çalış ve çabala usanma.
Ama her şeyi çözeceğini sanma.
İzanın alamayacağı izan var.
Yürek sesini dinle, Hakka uy.
Yaratılanı sev, merhamet duy.
Sana lazım şefkat ve iyi huy.
Vicdanın üstünde vicdan var.
Gönlünü hoş, özgür edersen.
Mutlu olursun şükür edersen.
Anlarsın şunu tefekkür edersen.
İmandan da içeri iman var.
Sen yalnız teslim ol, tevekkül ile.
Haşir neşir ol, çiçekle, gül ile.
Seherlerde zikreyle bülbül ile.
İrfandan daha öte irfan var.
Koru gönlündeki fıtratı, rengi.
Asla bozma teraziyi, dengi.
Yitirme sakın ha bu ahengi.
Mizandan daha hassas mizan var.
Geçicidir taşıdığın bu beden.
Ruhunu işle, odur sonsuz maden.
Neden idrak etmezsin neden?
İnsan fani, ondan önce can var.
Yunus der "bir ben var, benden içeri."
Düşünelim bunu, haydi gel beri.
Gidemezsin ondan daha ileri.
Candan daha ileri canan var.
Candan daha ileri canan var.
Can ben, canan Allah, can ben Canan Allah. Elhamdülillah.
