Antibiyotik Mikrobiyotayı Vuruyor
Geçen hafta barsak mikrobiyotasının bağışıklığımız üzerine
etkilerini “Bağışıklığımızın Şifreleri Mikrobiyotada” başlığı ile
ele almıştım. Bu hafta Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi
Gastroenteroloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tarkan Karakan
ile barsak mikrobiyotasını olumsuz etkileyen antibiyotikler üzerine
konuştuk.
Bu kadar önemli olan barsak mikrobiyotasını etkileyen birçok faktör
olduğunu belirten Prof. Karakan, bunların arasında antibiyotiklerin
ayrı bir yer tuttuğunu dile getiriyor. Antibiyotiklerin yaygın
olarak kullanıma girmesiyle birçok hastalıkta artış meydana
geldiğine dikkat çeken Karakan, “Obezite, alerjik hastalıklar,
inflamatuvar barsak hastalıkları, otizm bunlar arasında
sayılabilir” diyor.
Çocukluk Döneminde Tahrip Edici
Prof. Karakan, antibiyotiklerin barsak mikrobiyotası üzerine
etkisinin özellikle çocukluk döneminde tahrip edici olabildiğini
açıklıyor. Yapılan çalışmaların geniş spektrumlu antibiyotik
kullanımı sonrası Verrumicrobia denilen ve normalde insan
mikrobiyotasında ender bulunan bakteri gruplarını çoğalttığını ve
bunun uzun dönem sonuçlarının henüz bilinmediğini sözlerine
ekliyor.
Prof. Dr. Karakan, Avrupa’da yapılan bir çalışmada, antibiyotik
kullanımı sonrası bazı hastalarda 3 yıla kadar barsak
mikrobiyotasının eski haline gelmediğinin ortaya konduğunu
açıklıyor. Çocuklarda yapılan bir çalışmada ise, 1 milyon 072 bin
426 pediatrik hasta ve 1994-2009 yılları arasında 6.6 milyon hasta
takip ediliyor. Buna göre, antibiyotik alan bebeklerde sonradan
inflamatuvar barsak hastalıkları gelişme riski yüzde 84 artıyor.
Özellikle 1 yaşından önce antibiyotik alan bebeklerde risk 5.51 kat
artıyor. 5-15 yaş arasında ise 1.57 kat risk artmış görünüyor. Her
bir antibiyotik kürü yüzde 6 risk artışı yaratıyor. İnflamatuvar
barsak hastalığı açısından ise antibiyotiklere maruz kalan
çocuklarda, kalmayanlara göre hastalık gelişme riskinin 5 kat
arttığı kaydediliyor.
Prof. Dr. Karakan, obezite açısından da durumun riskli olduğunu
ifade ederek, “Bebeklik döneminde antibiyotiklere maruz kalmak
barsak bakteri yapısını kalıcı olarak etkiliyor, erişkin yaşta obez
olma riskini 2-3 kat artırmaktadır” diyor.
Bu bilgiler ışığında antibiyotiklerin akılcı kullanımına yeni bir
perspektif eklenmesi gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Karakan,
“Enfeksiyonlarda antibiyotikler hayat kurtarıcıdır. Mecbur
kalındığında antibiyotik kullanırken probiyotik (yararlı
bakteriler) kullanmak hasarı azaltabilmektedir. Bu nedenle
ülkemizde ciddi bir toplum sağlığı sorunu oluşturmaya başlayan
antibiyotik barsak mikrobiyotası ilişkisi için her antibiyotiğin
yanına bir probiyotik eklenmesi hasarı tamamen ortadan kaldırmasa
da önemli ölçüde azaltacaktır. Gelecek nesillerin sağlığı için
antibiyotik barsak mikrobiyotası ilişkisi üzerine daha çok
çalışmaya ihtiyaç vardır” uyarılarında bulunuyor.
Sağlıkla kalın.
