Yusuf suresinde, diğer sürelerde var olmayan bir şekilde, insanın yaşadığı bir çok duyguya yer verilmiştir.
Yusuf suresinde, diğer sürelerde var olmayan bir şekilde, insanın yaşadığı bir çok duyguya yer verilmiştir. Bu sürede insanları eylemlerine yön veren, kardeşler arası kıskançlık, kardeşlerin nihayette içindeki kıskançlığa rağmen fıtri acıma duyguları, baba sevgisi, himaye duygusu, insanın sömürme duygusu, gelecek kaygısı, tutku, şehvet, hayranlık, af, merhamet, sadakat, sabır, adalet, iftira, pişmanlık, vefa, Allah’a güven ve makam arzusu duygularının anlatımı vardır. İnsanlar duygularının sonucunda, eylemler gerçekleştiriyor ancak bazen Allah hikayenin sonunu kendi istediği yönde gerçekleşmesi için insanların duygularına ve düşüncelerine müdahale ediyor. Bu müdahale aslında, Allahın insanı başıboş bırakmadığı anlamına gelir. Örneği, kardeşleri Hz. Yusuf’u öldürmek istiyor, sonra içlerinden birinin kalbini merhamet duygusu kaplıyor, kuyuya atılmasına karar veriliyor. Neden? Çünkü HZ. Yusuf’un peygamber olması için yaşaması gerekiyor. Allah ona ömür vermiş, yaşayacak. Allah Hz. Yusuf hapisten çıkmasını istiyor, krala tabire muhtaç bir rüya gösteriyor. İsteseydi açık bir rüya ile de gelecekte karşılaşılacak kıtlığı haber verebilirdi. Kralın Hz. Yusuf’a güven duyması gerekiyor, züleyha yanlışını itiraf ediyor. Adeta önceden yazılmış bir senaryoyu oynayan oyuncular gibi hareket ediliyor. Ama bu arada imtihan işi de gerçekleşiyor.
İmtihan, zorluk çekmeden gerçekleşmeyen bir süreçtir. Zaten bize canınızla ve malınızla imtihan etmeden cennete giremeyeceğimizi söylemiyor mu? Her istediğimizin olduğu yerin adı cennettir, hiçbir istediğimizin gerçekleşmediği yer ise cehennemdir. Bu dünya da isteklerimizin bir kısmı gerçekleşiyor, bir kısmı ise gerçekleşmiyor. Öyle ise bu dünya bir parça cennet bir parça cehennemdir.
Rüyanın, imtihan sürecinde insana yol gösterici bir mesaj olduğu Yusuf suresinden anlaşılmaktadır. En zor durumlarda rüya ile yardım ediliyor. Rüya vasıtasıyla Allah, insan ile iletişim kurmaktadır. Rüyaların bize iki şekilde mesajı vardır. Birincisi, imtihan sürecinde, sabırsızlığımız nedeniyle, imtihanı kaybetmememiz için müjdeleyici bir haber şeklindedir. İkincisi, imtihan olurken, niyetimiz iyi olduğu halde yanlış bir davranış içine girebiliriz, Allah’da bu yanlışlığımızı düzeltmek için bizlere yanlışımızı gösterici ve yanlışımızdan dönmemiz için, uyarıcı bir rüya gösterir. Özetle, rüyalar yar müjdeleyicidir ya da uyarıcıdır. Bir rüya gördüğümüzde, Allah cc benden ne yapmamı istiyor diye, müjdeliyor mu, yoksa uyarıyor mu diye düşünmeliyiz. Hırslarımız neticesinde gördüğümüz, psikolojik rüyalar konumuz dışındadır.
Rüya yolda ilerlemek isteyenlere gösterilir.