ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Jeff Flake'in geçtiğimiz haftalarda kaleme aldığı makalesinde bahsettiği Türkiye savunma sanayii işbirliğiyle Teksas'ta kurulan mühimmat üretim hattının detaylarını Pentagon sözcüsü General Ryder'a sormuştum.
ABD'nin Türkiye Büyükelçisi Jeff Flake'in geçtiğimiz haftalarda kaleme aldığı makalesinde bahsettiği Türkiye savunma sanayii işbirliğiyle Teksas'ta kurulan mühimmat üretim hattının detaylarını Pentagon sözcüsü General Ryder'a sormuştum.
Detaylara dair dönüş geldi.
Bu işbirliği; ABD hükümetine ortaklık yapan bir savunma yüklenicisi olan General Dynamics ile sağlanacak ve Türk savunma Sanayii firması alt yüklenici olarak görev alacak.
Pentagon Sözcüsü Jeffrey Jürgensen imzalı açıklamada, diğer ülkelerin ABD için mühimmat üretebileceği, yasal olarak bunun önünde bir engel olmadığı bilgisi de paylaşıldı.
Konuya dair gelen bilgi metninde " Pek çok müttefikimiz ve ortağımızın güçlü yanlarından ve benzersiz yeteneklerinden yararlanmak için onlarla yakın işbirliği içinde çalışmak, ortak ulusal güvenlik hedeflerimizi destekleyen küresel bir savunma sanayi üssü oluşturmanın anahtarıdır." ifadelerine yer verildi.
***
"ABD Savunma Bakanlığı, kritik mühimmat üretimini artırmaya yönelik genel endüstriyel üs kapasitemizi genişletmek için savunma sanayi ile ortaklaşa önemli yatırımlar yaptı.
ABD Ordusu Teksas'ta üç adet 155 mm'lik mermi metal parça hattı inşa ediyor. İnşaat, montaj ve devam üretim ihalesi, alt yüklenicileri arasında Türk sanayisi de olan General Dynamics Ordnance and Tactical Sytems'e verildi.
2025 yılı sonuna kadar her üç hattın da faaliyete geçmesi ve ayda 30.000 mermi gövdesi üretmesi planlanıyor. Pek çok müttefikimiz ve ortağımızın güçlü yanlarından ve benzersiz yeteneklerinden yararlanmak için onlarla yakın işbirliği içinde çalışmak, ortak ulusal güvenlik hedeflerimizi destekleyen küresel bir savunma sanayi üssü oluşturmanın anahtarıdır.
Ek ek finansman veya ödenekler olmadan Bakanlığın Savunma Sanayii Üssümüzde bu türden daha fazla kritik yatırımlar yapması mümkün değildir."
***
Türk Hava Kuvvetlerinin de kullandığı F-16 savaş uçaklarının asıl üreticisi olan General Dynamics'in eski Fort Worth Bölümü, 1993 yılında Lockheed Martin'e satılmıştı.
Şirket ayrıca sıvı doğal gaz tankerlerinin önemli bir üreticisi haline geldi ve ABD Donanması'nın Trident nükleer denizaltı programının ana yüklenicisi oldu.
***
ABS savunma sanayii firmaları ile çalışabilmek için sağlanan belgeler, yazılım, çizimler, spesifikasyonlar gibi teknik veriler; ABD Hükümeti'nin ihracat kontrol yasalarına tabi.
Bu verilerin, ABD Dışişleri Bakanlığı'nın önceden onayı olmadan, Amerika Birleşik Devletleri'nde veya yurt dışında herhangi bir şekilde yabancı bir kişiye aktarılması da yasak.
General Dynamics bir devlet yüklenicisi ve Federal Satın Alma Düzenlemelerine (FAR) tabi. ABD hükümetiyle olan ana sözleşmede uygulanan hükümler ve maddeler, alt sözleşmelerinde ve satınalma siparişlerinde de yer almakta.
155 mm'lik mermi, Ukrayna'nın Rusya'ya karşı savaşı için en çok talep ettiği topçu mühimmatı. Ve şimdi İsrail'in Gazze'de Hamas'a karşı yürüttüğü savaşta da buna ihtiyacı var. 155 mm'lik mermiler esas olarak Batı obüs sistemlerinde kullanılıyor ve menzil ile savaş başlığı boyutu arasındaki denge nedeniyle popüler hale geldi.
Normalde ABD tarafından, diğer ülkelere Yabancı Askeri Satış programı veya diğer hibe askeri yardım programları kapsamında sağlanan ekipmanda, ABD bu ülkelerin bu mühimmatı başka ülkelere satma talebini inceliyor. Ve Üçüncü Taraf Transferleri ekibi uygunluğa bakıyor. Bu yolla edinilen ekipmanın transferine ilişkin yetkilendirmenin koordinasyonundan sorumlu birimler var. Ve diğer ülkeler de ABD'ye benzer koşullar koyabilir. Ancak Türk savunma sanayii ile işbirliği ile üretilecek mühimmat direk Türkiyeden alınmış olamayacak. Bu nedenle Ankara'nın belirli ülkelere transferlere bloke talebinde bulunup bulunamayacağının net bir cevabı yok.
