TİMUR VE ÇELEBİ MEHMET
Çelebi Mehmet için Osmanlı devletinin 2. Kurucusu der tarihçiler.Çok zor bir dönemde devleti toparlayıp, tekrar teşkilatlandırıp, süper güç olmak kolay değildir. Çelebi Mehmet 1389 yılında Bursa da doğdu.Annesi Devlet Hatun ,babası 4. Padişah Yıldırım Beyazıt tır.Çok iyi bir eğitim gördü.
Ankara savaşı öncesi Timur tehdidi kapıya dayandı. Yıldırım Sultan Bayezid’in son verdiği Anadolu Beylikleri’nin tahtını kaybetmiş beyleri, Timur’a sığınıp Yıldırım Sultan Bayezid’e karşı kışkırttı. Ayrıca Timur dan kaçan iki hükümdar, Ahmed Celâyir ve Karakoyunlu Kara Yusuf, Yıldırım Bayezid’e sığınıp padişahı Emir Timur’a karşı kışkırttılar. Eski Anadolu beyleri de Emir Timur’a gidip onu padişaha karşı tahrik ettiler.Yıldırım gelen elçilere soğuk davranıp geri adım atmadı .Timur un istediği 2 adamı teslim etmedi.Ankara savaşını kaybeden Yıldırım Beyazıt Timur a esir düştü.Şehzadeler kendilerine sadık adamlarıyla kaçarak canlarını kurtardı. Timur oğlu Mirza Muhammet i Bursa yı yağmalaması için gönderdi .Bursa sarayı kap kacaklara kadar yağmalandı.100 yıllık devlet arşivi belgeler hepsi yakılarak imha edildi. Ankara savaşı sonrası 11 yıl sürecek Fetret devri denen dönem başladı.Yıldırım Beyazıt ın oğulları birbirleriyle savaştı hepsi padişahlığını ilan edip para bastılar.Mücadeleyi Çelebi Mehmet kazandı .
Ankara savaşı sonrası Miladi 1403, Hicri 806 tarihinde Timur Çelebi Mehmet i yanına davet etmiş. Çelebi Mehmet yollardaki bir takım engelleri bahane ederek Timur un yanına gitmemişdi.Timur un elçisinin yanına , Hocası Sufi Beyazıt ı Timur un yanına yolladı. Timur Hocayı çok sıcak karşılayıp hürmet etti ,ağırladı.Çelebi Mehmet in gelmeme mazeretini uygun görüp sesini çıkarmadı.Gelen elçiye Çelebi Mehmet e verilmek üzere , hükümdarlık alameti olarak al damgalı berat ,Hırka,Taç ve deri kemer gönderdi.
Çelebi Mehmet Fetret devrinde hem kendi adına hemde Timur la müşterek bakır ve gümüş sikke bastırmıştır.Kendi adına sikke bastırması normal bişey ama Timur la ortak para basması sıradışı. Pek bilinen bişey değil.Demekki Timur tehdidi henüz geçmemiş. Bakır ve gümüş paraların görselleri aynıdır. Ebat ve ağırlıkları farklıdır.
Paranın ön yüzünde La ilahe illallah Muhammedün Resulullah duribe Bursa 806 .Arka yüzünde Demur Han Gürgan Mehmet bin Beyazıd Han hullide mülkühü yazar Paranın çapı 16 mm ağırlığı 1.20 gr dır.Savaşta yenilen Osmanlı devletini yok etmek varken onun yeni hükümdarına yardım eden hatta müşterek para basan hükümdardır Timur .Bu akçeden Türkiye de kaç adet var bilmiyorum.Yapı Kredi bankası Osmanlı paraları koleksiyonunda Timur la müşterek basılmış 1 gümüş akçe , 4 bakır mangır mevcuttur.Bakır sikkelerin görseli aynı çapı 17 mm ağırlığı ise 3.60 gramdır.Fetret devir Timur la Müşterek bir gümüş akçe 1 bakır mangır ,Mehmet Çelebi adına 3 farklı gümüş akçe 3 farklı bakır mangır basılmıştır.
Çelebi Mehmet saltanatı boyunca 6 değişik tipte gümüş akçe bastırdı.Darp yerleri Edirne ,Amasya,Ayaslık,Balad,Bursa,Karahisar,Serez,ve Siros dur.3 farklı tiptede bakır mangır darp edildi .Birinde darp yeri Bursa diğerlerinde darp yeri yazmamaktadır.
Neyi merak ediyorum biliyormusunuz.Topkapı sarayı arşivinde Timur un yolladığı hediyeler korunup günümüze gelmişmidir acaba .Bu konuyu araştıran olmuşmudur ? Yoksa sonradan gelen padişahlar bu hediyeleri yokmu ettiler.Bu hediyelerin Osmanlı tarihini lekeleyeceğini düşünmüş olanlar çıkacaktır tabiki.
Çelebi Mehmet 8 sene süren saltanatı boyunca önemli işlere imza attı.Çökmek üzere olan devleti tekrar ayağa kaldırıp eski gücüne ulaştırdı. 1414 yılında Aydınoğlu Cüneyd Bey'den İzmir'i geri aldı. Saruhan ve Menteşoğlu beylikleri yeniden Osmanlı Devleti'ne bağlandı. Bursa'ya saldıran Karamanoğulları üzerine bir sefer düzenlendi.Yenilen Karamanoğlu Mehmed Bey af diledi. Mehmed Çelebi de onu bağışladı ve ülkesinde yaşamasına izin verdi.Aynı şekilde, Fetret Devri sırasında tekrar kurulmuş olan Candaroğulları Beyliği'de Osmanlı topraklarına bağlandı.Bu faaliyetlerden sonra Mehmed Çelebi tekrar Rumeli'ye yöneldi. Osmanlılara karşı düşmanca davranışlar sergileyen Eflak Beyliği'nin üzerine gidildi ve Eflaklılar vergiye bağlandı.Mehmed Çelebi, babası Yıldırım Bayezid zamanında kurulan fakat pek güçlü olmayan deniz kuvvetlerini güçlendirdi ve Venediklilerle ilk deniz savaşları yapıldı.1420 yılında İslam dinine aykırı fikirlere sahip bir tarikatla, Anadolu ve Rumeli'de fikirlerini yaymayı amaçlayan Şeyh Bedrettin isyanını ve Osmanlı tahtında hak iddia eden Mustafa Çelebi isyanını bastırdı.
Sultan Çelebi Mehmet 26 mayıs 1421 de Edirne de 32 yaşında vefat etti .Ölümü Ordudan bir süre gizlendi.Cenaze Bursa da Yeşil cami yakınında Yeşil türbeye defnedildi.Ziyaret etmek isteyenler Bursa Yeşil cami ve Yeşil türbeyi mutlaka gelsinler.Osmanlı devletinin ilk 6 padişahı Bursa da yatmaktadır.Ayrıca çok sayıda şehzade ve hanım sultanlarında mezarları Bursa dadır.
Timur la müşterek basılan sikke ön yüzünde La ilahe illallah Muhammedün resulullah. duribe Bursa 806 .Arka yüzünde Demur Han Gürgan ,Mehmet bin Beyazıd Han, hullide mülkühü yazar .Paranın çapı 16 mm. Ağırlığı 1.20 gr dır.Bu akçe yabancı bir mezat sirketi sitesinde 22 dolar 50 cent e satılmış.Görseli ordan aldım.
Çelebi Mehmet in saltanatı dönemi basılan gümüş akçelerden biri.Bu sikkede yabancı bir mezat sitesinde 8 Euro ya satılmış.Görseli ordan aldım.Bursa da darp edilmiş.
- Osmanlı padişahı Çelebi Mehmet in bir potresi.
