Koparılan dil - 7
Kafamızı daraltan, aklımızı körelten, fikrimizi seyrelten ve sözümüzü eğrilten uydurma dil hastalığımız bir türlü geçmiyor.
Bu hastalığın teşhîsi için ilk imzâyı devletimiz atmalı, tedâvîsini de onun karar ve teşebbüsü başlatmalıdır.
Fakat devlet büyüklerimiz onca belâ, dert ve gürültü patırtı arasında buna bir türlü fırsat bulamıyor.
Onlar bulamıyorsa biz ne güne duruyoruz? Devleti ve milleti bu tehlikeli hastalıktan haberdâr etmek bizim için millî ve insânî bir vazîfedir...
***
Testere Dişli Kelimeler (TDK) peydâ olalı atalarımızın Türkçesini sür'atle unutmaya ve binlerce asil sözün kökünü kurutmaya başladık. O yıllardan (1930'lar) îtibâren bugüne kadar hâkimiyetini devâm ettiren "öz Türkçecilik-özleştirme-tasfiye" zihniyetinin îmâl ve ikaame ettiği uydurma kelimelerin nerdeyse hepsi bugünkü TDK lügatlerinde arz-ı endâm ediyor.
Uydurma kelimeler TDK'da boy gösteriyorsa ve milyonlarca insana gösteriliyorsa günlük dilimize de karışmaya namzet demektir.
Büyük Türkçe Sözlük'te madde başı olarak yer alan birkaç kelimeyi bunlara örnek olarak verelim:
"açınlayım, anıklık, ansal, ayrıç, ayrıt, ayrıtsal, başal, bağıtlı, baysal, biçe, bilit, bulunak, dalınç, deyibiçim, erey, kanıtsav, kayra, önerti..."
***
Evet, bu öz Türkçe (!) kelimelerin hepsi, TDK tarafından "yabancı" sayılan bâzı kelimelerin yerine ikaame edilmek üzere lügatimize sokuldu.
Aşağıda TDK'nın bu öz Türkçe (!) kelimelerinin yabancı (!) karşılıklarını görüyorsunuz:
bilit - îlân
başal - asıl
ayrıç - fasıl
erey - limit
biçe - model
önerti - merci
ayrıt - imtiyaz
deyibiçim - stil
bulunak - adres
dalınç - istiğrak
bağıtlı - taahhüdlü
kanıtsav - teorem, tez
anıklık - ehliyet, kabiliyet, istidad
baysal - huzur ve sükûn içinde olan
(Yoksa siz hâlâ yabancıları mı kullanıyorsunuz? Ayıp, çok ayıp!..)
***
İsterseniz şimdi de yine Büyük Türkçe Sözlük'ten TDK'ya âit bâzı öz Türkçe (!) târifler sunalım ki okuyunca zihniniz açılsın:
"İlksavlı bir biçimsel dizgede kanıtlanabilen, başka bir deyişle ilksavlardan çıkarım kuralları yardımıyla türetilebilen tamdeyim."
Bilin bakalım, nedir bu?
Evet, bu "tamdeyim"li dupduru Türkçenin yıkayıp gıcır gıcır ettiği zihniniz, emînim ki, leb demeden leblebiyi anlamıştır.
Cevâbı hâlâ çıkaramayan "öz Türkçe câhilleri" varsa onların zihinlerindeki durgunluğa da TDK'nın şu ayna gibi târifi birebir gelecektir:
"Tümdengelimci bir dizgede önsayıtlardan çıkarım kalıpları ya da kuralları aracılığıyla türetilen ya da kanıtlanabilen önerme."
Doğru cevap: kanıtsav.
(E, elifi mertek sananlar bile bu kadar açık söylenen bilmeceyi bilir, değil mi yâni?)
Uyduraklamadandikendirsektekir.
