Orsam'ın internet sitesinde yer alan analizde, 7 Ekim 2023’te başlayan İsrail ve Hamas arasındaki çatışmaların, 19 Ocak 2025’te imzalanan nihai ateşkes anlaşmasıyla sona erdiğine, çatışmaların ardından gelen bu anlaşmanın, politik ve stratejik açıdan İsrail’e zafer kazanamadığına vurgu yapılıyor. Gökhan Batu analizinde, İsrail'in esir takası sonrasında ateşkes sürecini politik amaçları ve mevcut hükümet yapıları nedeniyle kırılgan bir süreçle ilerleyebileceğini değerlendiriyor.
Trump ve Ortadoğu Temsilcisinin Baskısı Süreci Şekillendirdi
ORSAM uzmanlarından Gökhan Batu'nun analizinde; ABD Başkanı Donald Trump’ın, 20 Ocak 2025’te göreve başlamadan önce Gazze’deki savaş ve rehine krizine çözüm bulmak için baskı yaptığı belirtiliyor. Analizde, Trump’ın Ortadoğu temsilcisi Steven Charles Witkoff’un bölgeyi ziyareti ve yürüttüğü diplomasi trafiğinin, anlaşmayı hızlandırdığına vurgu yapılıyor.
Witkoff'un, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu üzerinde yoğun bir baskı kurarak sürecin ilerlemesini sağladığına vurgu yapılan analizde, Hamas’a yönelik tehditlerin aksine, İsrail’e yapılan bu baskı sürecin kilidini açan kritik bir unsur olarak değerlendiriliyor.
Ateşkes Anlaşmasının Detayları
ORSAM analizinde üç aşamalı ateşkes anlaşması, taraflar arasında rehinelerin ve Filistinli mahkûmların serbest bırakılmasını, İsrail’in Gazze’den kademeli çekilmesini ve Gazzelilerin kuzeye geçişine izin verilmesini içerdiğine yer veriliyor.
Analizde ayrıca, ateşkesin kalıcılığının kritik bir mesele olduğu ve İsrail’in altı hafta sonunda anlaşmaya varılamaması durumunda çatışmaları yeniden başlatma riskinin bulunduğu ifade ediliyor.
İsrail Stratejik Hedeflerine Ulaşamadı
Gökhan Batu’nun analizinde, İsrail’in Hamas’ı ortadan kaldırma ve rehineleri kurtarma stratejisi başarısızlıkla sonuçlandığını vurgulanıyor.
Rehinelerin serbest bırakılması amacıyla yapılan askeri operasyonlarda çok sayıda Filistinli ve rehinenin hayatını yitirdiği İsrail ordusu tarafından kabul edildiğine yer veren analizde Hamas’ın varlığını sürdürmesi ve 7 Ekim saldırısıyla İsrail’in caydırıcılık imajına zarar vermesi, İsrail için uzun vadeli sorunlar ortaya çıkabilceğine de vurgu yapılıyor..
Savaşın Siyasi Yansımaları
Analizde, İsrail tarafının ateşkese razı olması hükûmeti birçok bakımdan zor duruma düşüreceğine vurgu yapılırken mevcut anlaşma şartlarının kabul edilmesinin, “buna benzer maddelerden oluşan daha önceki önerilerin neden reddedildiği” sorusunu gündeme getireceğine vurgu yapılıyor. Analiz birçok İsrail>'nin devam eden çatışmalarda hayatını kaybettiğine vurgu yaparken bu durumun hem kamuoyu tarafından sorgulanacağı hem de muhalefet tarafından gündeme getirileceği de belirtiliyor.
Ultra Ortodoks partiler için Haredilerin askere alınması baskısının azalacak olması itibarıyla ateşkes olumlu bir senaryo ise de aşırı sağcı hükûmet ortakları Dindar Siyonistler (Hazionut Hadatit) ve Yahudi Gücü (Otzma Yehudit) anlaşmaya şiddetle karşı çıktığına vurgu yapan analiz Otzma lideri Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben Gvir'in, anlaşmanın onaylanması hâlinde hükûmetten çekileceklerini açıkça ilan ettiği belirtiliyor. Bununla birlikte Netanyahu’nun, anlaşmayı kendi tabanına da anlatmakta zorlanacağı değerlendirilmekte olduğunu kaydeden analizde Benyaamnin Netanyahu'nun aleyhinde süren yolsuzluk ve görevi kötüye kullanma suçlamasıyla devam eden davalar da bu süreçte daha fazla gündeme geleceğine de vurgu yapılıyor.
Analizde ayrıca, ABD’nin ateşkes baskısı ve Trump sonrası atılacak adımların Netanyahu aleyhine olacağı işaret edildiğine yer veriliyor ve İsrail’i, 7 Ekim’in soruşturulması, siyasi çekişmeler ve toplumsal kutuplaşmanın derinleşmesi gibi zorlukların beklediği ifadesine yer veriliyor.
Analizde sonuç olarak, Trump’ın baskısıyla imzalanan anlaşma sonucunda Hamas’ın varlığını devam ettirebilecek olması, Netanyahu’nun, 7 Ekim’de yaşanan zafiyetin izlerini silecek bir zafer elde etmek yönündeki çabalarını baltaladığına yer verirken Hizbullah’la yaşanan savaşta, özellikle “çağrı cihazı saldırıları” ile bir miktar popülaritesini tekrar toparlayan Netanyahu’yu -hakkındaki davalar dolayısıyla mahkûm olmadığı takdirde- önümüzdeki süreçte zorlu bir seçim sürecinin beklemesi muhtemel olduğu da analiz içinde yer alıyor.
İsrail ve Hamas Arasındaki Ateşkes Anlaşması" başlık bir analiz İstiklal Gazetesi'nin editoryal politikasını yansıtmayabilir ve fikirler yazara aittir.
