Başlığın asıl sahibi John Connally, ABD eski hazine bakanı. Doğrusu ise "Dolar bizim paramız ama sizin probleminiz." Şu sıralar doların en yerinde tanımı bu. Dolar endeksi son 35 yılın en yüksek seviyesinde. 10 yıldır devam eden yükseliş pandemi sonrasında ivme kazandı. Günümüzde ise zirve seviyelerinde.
Başlığın asıl sahibi John Connally, ABD eski hazine bakanı. Doğrusu ise "Dolar bizim paramız ama sizin probleminiz." Şu sıralar doların en yerinde tanımı bu.
Dolar endeksi son 35 yılın en yüksek seviyesinde. 10 yıldır devam eden yükseliş pandemi sonrasında ivme kazandı. Günümüzde ise zirve seviyelerinde. Bu yükselişin akla gelen ilk nedeni;
ABD pandemi sürecinde orta ve alt gelirli gruplara mali destekte bulundu,kamu harcamalarını arttırdı, vergi politikaları ile gelir transferi yaptı. Bunun kaçınılmaz sonucu ise enflasyon oldu. Pandemi öncesinde %1,23 olan ABD enflasyon oranı şuan %8'in üzerinde.
Burada enflasyonu yeniden tanımlayalım;
Enflasyon, tüm toplumun cebindeki paranın azalmasıdır. Haliyle her bir vatandaşı doğrudan etkiler. Devletin toplum için olduğunu bilen tüm hükümetler ise enflasyonu düşürecek adımlar atmak ister. Amerikan Merkez Bankası pandeminin başında piyasayı desteklemek içinfaiz indirmeye başlamıştı.Mart 2022'denitibaren ise faiz arttırıyor çünkü bol para politikasının oluşturduğu enflasyonu düşürmek istiyor.
Enflasyonun neden, faizin ise sonuç olduğunun bilincindeler.
Avrupa'da da işler kötü gitti. Rusya-Ukrayna arasında çıkan savaş Avrupa için bir enerji krizine dönmüş durumda. Avrupa merkez bankaları da enflasyonu önleyecek adımları geç atınca yazının başında bahsettiğim dolar endeksinin yükseliş ivmesi daha da arttı.
Bizde ise pandemi ile başlayan kriz dönemi önce inkar edildi sonra itiraz edildi ve sonunda da itiraf edildi. Kötü yönetilen bu süreç Merkez bankamıza, kimilerine göre 128, kimilerine göre 205 milyar dolara mal oldu.
Düşük Türk Lirası ile rekabetçi kur politikasından bahsedenler bir süre sonra KKM ile döviz kurunu düşürme gayretine girdiler. Bu kötü tercihin vatandaşa maliyeti ise şimdilik 75 milyar TL.
Bundan sonra ne olur?
Özellikle dolar kurunu tahmin etmek imkansız. Zira hiçbir rasyonel karara dayanmayan, tutarlı olmayan politikalar üzerinden kimse tahmin yürütemiyor. Bununla birlikte bir süredir yaşadığımız kur ataklarının çoğu dolar yükseldiği için değil, Türk lirası değer kaybettiği içindi. Şimdi ise karşımızda güçlenen bir dolar var. Artan döviz kurunun bizim gibi ithal girdiye dayanan ekonomilerde enflasyona neden olduğu da aşikar.
İktidar seçime tek hane faiz ile gitme niyetinde. Çünkü nas var. Geçen hafta faiz arttıran; Katar, Suudi Arabistan, Kuveyt ve Bahreyn'de olmayan nas Türkiye'de varmış.