TikTok, ABD'de uzun süredir tartışmaların merkezinde yer alan bir uygulama olarak dikkat çekiyor. Çin merkezli ByteDance şirketine ait olan TikTok, kullanıcı verilerini Çin hükümetiyle paylaşabileceği iddiaları nedeniyle ABD Yüksek Mahkemesi'nin kararıyla 19 Ocak 2025 itibarıyla yasaklandı. ABD'de 170 milyondan fazla kullanıcıya sahip olan TikTok’un yasaklanma süreci, ulusal güvenlik kaygılarının yanı sıra bireysel gizlilik ve veri güvenliği gibi ciddi endişeleri de içeriyor. İşte yasağın detayları...
TikTok neden yasaklandı?
ABD’li yetkililer, TikTok’un Çin hükümetiyle kullanıcı verilerini paylaşma potansiyelinin büyük bir tehdit oluşturduğunu belirtti. FBI Direktörü Christopher Wray, TikTok’un kullanıcıların cihazlarını izleyebileceğini, klavye hareketlerini takip edebileceğini ve bu verileri Çin hükümetine aktarabileceğini ifade etti. Bu durum, hem ulusal güvenlik hem de bireysel gizlilik açısından ciddi bir risk olarak değerlendirildi.
Çin yasalarına göre, ByteDance gibi şirketler hükümet talep ettiğinde ellerindeki verileri paylaşmak zorunda. ABD, bu yasa nedeniyle TikTok’un Amerikalı kullanıcıların bilgilerini Çin hükümetine sağlayabileceği kaygısını taşıyor.
ABD hükümeti, TikTok’un içerik algoritmalarını kullanarak Amerikan kamuoyunu etkileyebileceği, yanlış bilgi yayabileceği ve toplumsal kutuplaşmayı artırabileceği endişesini taşıyor.
TikTok'un yasaklanma süreci nasıl yaşandı?
TikTok’un yasaklanma süreci, yıllar süren tartışmalar ve yasal süreçlerin ardından sonuçlandı:
2020: Dönemin Başkanı Donald Trump, TikTok’u ulusal güvenlik tehdidi olarak nitelendirmiş ve uygulamayı yasaklama girişiminde bulunmuştu. Ancak bu girişim mahkemeler tarafından engellendi.
2024: ABD Kongresi, TikTok’un ByteDance’den ayrılmasını veya tamamen yasaklanmasını öngören “Yabancı Düşmanlar Tarafından Kontrol Edilen Uygulamaları Koruma Yasası”nı kabul etti. Yasa, TikTok’un 19 Ocak 2025 tarihine kadar Amerikalı bir şirkete satılmasını şart koştu.
2025: ABD Yüksek Mahkemesi, TikTok’un yasağa itirazını reddederek kararın anayasaya uygun olduğunu onayladı. Bunun üzerine TikTok, belirtilen tarihte ABD’de erişime kapatıldı.
TikTok kimin?
TikTok, 2016 yılında Çin merkezli teknoloji şirketi ByteDance tarafından kuruldu. İlk olarak Douyin adıyla Çin’de piyasaya sürülen uygulama, 2018 yılında global olarak TikTok adıyla hizmet vermeye başladı. ByteDance, TikTok’u geliştiren ve yöneten şirkettir. Merkezi Pekin’de bulunan ByteDance, özellikle kısa video formatıyla dünya genelinde büyük bir popülarite kazandı.
TikTok yasağı ABD’de nasıl karşılandı?
TikTok’un ABD’de yaklaşık 170 milyon kullanıcı bulunuyordu. Yasakla birlikte uygulama, Apple ve Google Play Store’dan kaldırıldı. Yeni kullanıcıların uygulamayı indirmesi engellendi ve mevcut kullanıcılar için de güncelleme desteği sona erdi.
TikTok’un yasaklanmasının ardından, içerik üreticileri ve kullanıcılar alternatif platformlara yönelmeye başladı. YouTube Shorts ve Instagram Reels gibi rakip platformlar kullanıcı sayılarında artış yaşarken, bazı kullanıcıların Çin merkezli başka bir uygulama olan Xiaohongshu’ya geçtiği bildirildi.
TikTok’un savunması ve “project texas” girişimi
TikTok, ABD hükümetinin iddialarını reddederek kullanıcı verilerinin güvenliğini sağlamak için çeşitli adımlar attığını belirtti. “Project Texas” adı verilen girişim kapsamında, Amerikalı kullanıcıların verilerinin ABD topraklarındaki sunucularda saklanması hedeflendi. Ancak bu girişim, ABD hükümeti tarafından yetersiz bulundu.
TikTok CEO’su Shou Zi Chew, yasağın haksız olduğunu ve milyonlarca Amerikalı kullanıcının ifade özgürlüğünü ihlal ettiğini savundu.
TikTok yeniden açılır mı?
Yeni başkan Donald Trump, TikTok’a 90 günlük bir uzatma süresi vermeyi değerlendirdiğini açıkladı. Bu süre içinde ByteDance, TikTok’u Amerikalı bir şirkete satarsa yasak kaldırılabilir. Ancak bu süreçte bir çözüm bulunamazsa, TikTok ABD’de tamamen kapanmış olacak.
