Mültecilerin ülkelerine geri dönüşü, Türkiye ekonomisinde enflasyon üzerinde çok yönlü etkiler yaratabilecek karmaşık bir süreç beraberinde getirdi. Göç hareketinin ekonomik dinamikleri, talep ve arz yönünde önemli değişikliklere neden oldu.

Göç Hareketiyle Tüketim Talebindeki Azalma

Suriyelilerin kendi ülkelerine dönmeye başlamasıyla birlikte Türkiye'nin toplam getirisi günlük tüketim harcamalarında azalma meydana gelmesini beraberinde getirdi. Böylece gıda, konut, ulaşım ve temel ihtiyaçlar ele alınıp tüketilen mallardan talep düşürerek fiyatları dengede tutabileceği düşünülüyor. Talep tarafındaki bu değişime bakıldığında enflasyonu azaltıcı bir etki yaptığı ise aşikar. Geri dönüşler üretim maliyetlerini artırarak bazı sektörlerdeki maliyet artışı ve düşüşü ile enflasyonu tetikleyebileceği konusunda beklenti yaratıyor.

 Konut sektörünün Göç Hareketiyle Sarsılması

Suriyelilerin, Türkiye’ye gelmesiyle birlikte kira fiyatları bir hayli değişmişti.Ancak kendi ülkelerine dönüşü ile belirtilen kapsamda fiyatların düşmesi gözlemlendi. Özellikle döviz ve ticarette mültecilerin dönüşü, döviz baskısını kolaylaştırırken ithalatı kısıtlayacak milyarlarca parçacıkların gelir dağılımını da engelledi. Göçmen işçiler, yıllarca Türk bankalarına milyarlarca dolar transfer etti. Mültecilere bağlı hizmet sektörleri de yaygın olarak ithalata bağlı oldu. Dolayısı ile ithal fiyat artışında hızı yavaşlayabileceği bekleniyor. Mültecilerin geri dönüşü, fiyatlar ve artış olmak üzere enflasyon üzerinde birden fazla etkileşimin sağlanması, Türkiye ekonomisinin mevcut gruplarda bölgesel oranlarında çeşitli sonuçlar doğurduğu gözlemlendi.

2024 Değişikliği İle Türkiye'deki Geçici Koruma Altındaki Suriyeliler Ne Olcak?

 2024 Türkiye İçişleri BakanlığıGöç İdaresi Başkanlığı'nın yaptığı duyuruya göre 31 Aralık 2024 tarihi itibariyle Türkiye'deki geçici koruma altında Suriyelilerin sayısının 2.901.478 olduğu belirtilmişti. 2023 yılının 31 Aralık tarihinde Türkiye'deki 3.214.780 Suriyelinin kaydedildiği görüldü. Buna göre geçici koruma altında Suriyelilerin son bir yıllık sayılarında 313.302 azalma olduğu belirlendi.

Suriyelilerin Yoğun Olduğu Şehirler Hangileri?

Suriyelilerin yoğun olarak Türkiye’de yaşadığı şehirler arasında ilk sırayı İstanbul 406.263 ikinci ve 244.466 ile üçüncü, onu Gaziantep ve Şanlıurfa takip etti. Ancak yüzde 5.8'i, Suriyelilerin çoğunlukta olduğu şehir olarak görüldü. Kilis'te yaşayan 4 sığınmacıdan bir Suriyeli olarak belirtildi ve Gaziantep'in ardından yüzde 5 ve 6. sırada olarak görülüyor.

Suriyelilerin Yoğun Nüfusu İle Dikkat Çeken Diğer Şehirler Hangileri?

Türkiye’de yaşayan Suriyeli nüfusun en fazla gözlemlendiği yerler arasında Bursa ilk sıralarda yer alıyor. Şehirde 167.859 kişi ile Marmara Bölgesi’nde İstanbul’dan sonra ikinci sırada yer aldığı görüldü.

Diğer şehir ise Kahramanmaraş: 82.446 kişiyle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin önemli bir merkezi haline gelmiş durumda.

Kilis: Yüzdelik bazda Suriyeli nüfusun en yoğun olduğu şehir.

Tüm Türkiye’de Suriyeliler ve Şehir Bazlı Dağılım

Türkiye genelinde Suriyelilerin dağılımı oldukça çeşitli olarak görülüyor. Büyükşehirler ve sınır bölgeleri Suriyelilerin yoğun olarak yaşadığı yerler iken, Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgesi’nde ise Suriyeli nüfusu çok düşük seviyelerde seyrediyor. Aşağıdaki tablo ise şehir bazlı Suriyeli sayısını göstermektedir:

Şehir

Suriyeli Sayısı

İstanbul

503.423

Gaziantep

406.263

Şanlıurfa

244.466

...

...

Hakkari

10

Hakkari 10 kişi ile Suriyelilerin en az olduğu şehir oldu. Bayburt ve sonrasında Hakkari, %0,0034 ile Suriyelilerin en az ikamet ettiği şehir olarak belirlendi.İstanbul, Gaziantep, Şanlıurfa, Kilis ve Hatay barınma merkezleri açısından ilk beş şehir sırasıyla şunlardır:

Cumhurbaşkanlığı Göç Genel Müdürlüğü'nün 31 Aralık 2024 tarihli verilerine göre, Türkiye'de geçici koruma altındaki Suriyelilerin şehirlere göre dağılımı paylaşıldı. Bazı şehirlerde geçici barınma merkezleri bulunmaktadır. Bunlar özellikle en kalabalık grupların ihtiyaçlarını karşılamak için kurulmuş merkezlerdir.

Geçici barınma merkezleri bulunan şehirlerden bazıları şunlardır: Kilis: 63.327 Suriyeliye ev sahipliği yapmaktadır ve bu sayı Suriyeli nüfusunun %28,9'unu oluşturmaktadır. Şehrin toplam nüfusu içinde Suriyeli oranının en yüksek olduğu şehirdir.

Hatay: 216.892 Suriyeli mülteciye ev sahipliği yapmaktadır ve burada tesisler bulunmaktadır.

 Şanlıurfa: Önemli bir merkez ve aynı zamanda en büyük şehirlerden biridir. Suriyeli nüfusunun en az olduğu şehirler ise şunlardır. Sadece 10 Suriyeli mültecinin yaşadığı

Hakkari listenin en sonunda yer almaktadır. Bunu 29 kişi ile Bayburt ve 40 kişi ile Tunceli takip etmektedir. En az Suriyeli yüzdesine sahip ilk beş şehir ise şunlardır: Hakkari – 10 Bayburt – 29 Tunceli – 40 Gümüşhane – 90 Ardahan – 99 Türkiye'deki Suriyeli nüfus verilerine göre belirtilmiştir.

Türkiye genelinde geçici koruma altındaki Suriyeli vatandaşlarının oranı ülke nüfusunun %3,28'ini oluşturuyor. Toplam Suriyeli nüfusunun şehir başına dağılımı ise esas olarak büyük şehirler ve sınır şehirleriyle örtüşmektedir. Önemli bir Suriyeli nüfusuna sahip diğer şehirler şunlardır. Türkiye'de en fazla Suriyeli mültecinin bulunduğu yerler arasında Bursa başı çekiyor.

Bursa: 167.859 kişi ile Marmara bölgesinde İstanbul'dan sonra 2. büyük şehirdir.

Kahramanmaraş: 82.446 kişi ile Güneydoğu Anadolu bölgesinin önemli bir kasabası olarak hizmet vermektedir.

Kilis: Yüzdeye göre karşılaştırıldığında en kalabalık yeri göstermektedir.

Türkiye'deki Suriyelilerin dağılımı oldukça çeşitlidir. Suriyelilerin ağırlıklı olarak yoğunlaştığı bölgeler büyük metropoller ve sınır bölgeleri iken, Karadeniz ve Doğu Anadolu Bölgeleri oldukça düşük Suriyeli nüfusa sahip olduğu görülüyor..

Türk Üniversitelerindeki Suriyeli Öğrencilerin Türk Öğrencilere Oranı

 Yükseköğretim Kurulu'nun 2022-2023 verilerine göre, Türk üniversitelerinde 301.694 yabancı öğrenci bulunmaktadır. Bunlar arasında Suriyeli öğrenci sayısı 58.213 olarak belirtilmişti. Bunu 34.278 ile Azerbaycan, 22.641 ile İran, 16.177 ile Irak ve 9.598 ile Mısır takip ediyor. Veriler, uluslararası öğrenciler nedeniyle Türkiye'nin farklı ülkeler için daha cazip bir merkez haline geldiğini gösterdi. İçişleri Bakanlığı Göç İdaresi Müdürlüğü'ne göre, Türkiye'de geçici koruma altında kayıtlı Suriyeli sayısı 31 Aralık 2024 itibariyle 2.901.478 kişiye ulaştı. Bu rakam 31 Aralık 2023'te 3.214.780 idi. Dolayısıyla son bir yılda geçici koruma altındaki Suriyeli sayısında 313.302 kişilik bir azalma olduğu görülmektedir.