Zeka seviyesini belirleme ya da ölçme konusunda en aşina olunan kavramlardan biri IQ’dur. Ancak kendi içerisinde oldukça karmaşık bir yapıda olan zeka, duygusal zeka kavramına da ev sahipliği yapmaktadır. 

Zeka seviyesini belirleme ya da ölçme konusunda en aşina olunan kavramlardan biri IQ'dur. Ancak kendi içerisinde oldukça karmaşık bir yapıda olan zeka, duygusal zeka kavramına da ev sahipliği yapmaktadır. EQ (Emotional intelligence) olarak ifade edilen duygusal zeka, en az IQ kadar önemli ve geliştirilmesi gereken bir zeka türüdür. İnsanların hem kendi duygularını hem de diğer insanlarının duygularını anlayabilme kapasiteleri duygusal zekalarını ortaya koymaktadır.

Günlük yaşamda sıkça kullanılan empati kavramı da duygusal zekanın ürünü olan kavramlardan biridir. Bu doğrultuda kişinin duygularını akıllıca yönetebilme becerisine sahip olması durumunda duygusal zekasının yüksekliğinden bahsedilebilir.

Özellikle son yıllarda üzerine düşülen bir konu olarak, duygusal zeka insanın hem iş yaşamında hem de özel yaşamındaki başarılarını ya da başarısızlıklarını doğrudan etkileyici özelliğe sahiptir. İlk olarak 1985 yılında bir üniversite öğrencisinin tezinde yer alan duygusal zeka, uzun süre gündem olmamış ancak günümüz insanları için önemi giderek artmakta olan bir konudur.

Duygusal zeka, kendinizi tanımak ve keşfetmekle ilgilidir. Empati yeteneğinizin fazla olması, kendi duygularınızla başa çıkmak ve insan ilişkilerinde etkili olmanız duygusal zekanız ile doğru orantılıdır. Duygusal zekanızı geliştirebilirsiniz ancak yaş, cinsiyet ve kişisel gelişim çok önemlidir. Bu makalemde sizlere 'duygusal zeka' ile ilgili ayrıntılı bilgiler sunacağım.

Peki Duygusal zekayı geliştirmeye nereden başlamalı?


Duygusal Zeka, iş ortamında giderek daha önemli bir beceri haline geliyor. Dahası, küresel bir pandemide liderlik etmek için duygusal zeka becerilerine güvenen en başarılı liderler hakkında çok sayıda araştırma ve yayınlanmış makaleler görüyoruz. Duygusal Zeka konusundaki son araştırmalara göre; daha yüksek duygusal zeka düzeyine sahip kişilerin işte ve evde daha iyi duygusal ve zihinsel sağlık gibi bir dizi fayda sağladığını ve duygusal açıdan zeki liderlere sahip ekiplerin üretkenlik, bağlılık ve verimlikten yararlandığını gösteriyor.


Duygusal zeka geliştirmek için bugün başlayabileceğiniz ipuçlarını aşağıda paylaşıyorum. Bu ipuçları, tüm Genos Duygusal Zeka Değerlendirmeleri ne eşlik eden Genos International' ın 'Duygusal Zeka Geliştirme ipuçları' çalışma kitaplarından daha detaylıdır.

  1. Mevcut durumda hangi duyguları hissettiğinizi düşünün ve duygularınızın kararlarınızı, davranışlarınızı ve performansınızı nasıl etkilediğini anlamaya çalışın

  1. Belirli bir durumda nasıl hissettiğinizi düşünmek için biraz zaman ayırın. Bunu olumlu hissettiğinizde ve ayrıca stresli hissettiğinizde yapın. Bu duyguları etiketleyin ve kendinizi rahat hissediyorsanız bu duyguları başkalarıyla paylaşın

  1. Kendi duygularınızın olayları nasıl yorumladığınızı nasıl etkileyebileceğinin farkında olmak ve bu duyguların düşünme ve karar verme sürecinize önyargıya sebep olabileceğini unutmamak önemlidir.

  1. İş arkadaşlarınızdan performansınız hakkında geri bildirim isteyin.

  1. Çoğu zaman, başkalarının bizi bizim kendimizden çok farklı gördüğünü fark etmeyiz ve bunun tersi de geçerlidir.

  1. Geri bildirim doğru ya da yanlışla ilgili değil; sadece algıların nasıl farklılaştığını ve bu farklılıkların meydana getirdiği sonuçları anlamakla ilgilidir.

  1. Çevrenizden geri bildirim istemek, başkalarını olumlu veya olumsuz etkilediğinizde ne yaptığınızı anlamanıza yardımcı olabileceği için her zaman yardımcı olabilir. Bununla birlikte, eşit derecede önemli olan, bu geri bildirime göre hareket etmektir.

  1. Herhangi bir şeyden emin değilseniz, netlik isteyin. Bir şeyleri 'evet, ama çünkü …' diyerek haklı çıkarmaya çalışmayın. Bu geri bildirim, onların sizi nasıl algıladıklarıdır, bu nedenle empatik olmak ve başkalarını dinlemeye istekli olmak önemlidir.

  1. Meslektaşlarınızı, işte zorlayıcı buldukları konular gibi daha derinlemesine tanımak için zaman ayırın.

  1. Birlikte çalıştığınız insanları tanımak için biraz zaman harcamak, duygusal zekanızı geliştirmek için harika bir yol olabilir.

  1. Akranlarınız hakkında daha fazla bilgi edinerek, onları daha iyi anlamayı, nasıl hissettiklerini ve karşılaşabilecekleri zorlukları öğrenebilirsiniz. Şu anda bu zor görünüyorsa, çalışma saatleri dışında bazı görüşmeler planlamaya çalışın.

  1. Başkalarının hissettiklerine dikkat etmek ve kendinizi onlarla uyumlanacak şekilde ayarlamak.

  1. Duygusal Zekası yüksek insanlar başkalarının duygularını ve vücut dilini kavrar ve bu bilgileri iletişim becerilerini geliştirmek için kullanır.

  1. Ekibinizde doğal olarak uyum sağlamadığınız insanlar varsa, kişilik tiplerinize bakmaya çalışın. Kişiliklerinizin farklı olduğu alanları gördükten sonra, bazı davranışlarınızı veya tarzınızı onlarınkini yansıtacak şekilde ayarlamaya çalışın. Benzer vücut dili veya ses tonu kullanın. Bu, çalışma ilişkisini daha pürüzsüz hale getirebilir ve başkalarının farkında olmanın önemli bir parçasıdır.

  1. İçinde bulunduğunuz zaman, yer ve durumu düşünün.

  1. Bir duruma tepki vermeden önce zaman ve yeri düşünün. Aradığınız sonucu Pazartesi günü sabah 9' da mı elde edeceksiniz yoksa günün ilerleyen saatlerinde bir kahve molası sırasında sohbet etmeyi beklemeniz daha mı iyi? Bu faktörleri dikkate almadan 'boş' ifade, başkalarının savunmacı davranışlarına neden olabilir.

  1. Kendinin daha fazla farkında olmaya ve başkalarının farkında olmaya odaklanmak, 'duygusal zeka geliştirme' nin anahtarıdır. Konuşmadan veya hareket etmeden önce duraklamaya çalıştığınızda, önce bir düşünme alışkanlığı yaratırsınız.

  1. Başkalarına işteki sorunlar ve zorluklar hakkında nasıl hissettiklerini sorun.

  1. Başkalarının işlerini etkileyebilecek sorunlar veya zorluklar hakkındaki düşüncelerini ifade etmelerine izin vermek önemlidir. Nasıl çalıştıkları veya yapılabilecek değişiklikler hakkında ne düşündükleri veya hissettikleri hakkında bir tartışmayı teşvik etmek için açık sorular sorun.

  1. Bakış açılarını anlamak için, verdiğiniz kararlardan etkilenecek insanlarla konuşun.

  1. Şirketin geleceği hakkında karar verirken çalışanları dahil etmek, her bir çalışanla ilişkinizi güçlendirmeye yardımcı olur.

  1. Başkalarının çalışmalarını etkileyen kararlar alırken onlara danışmak önemlidir. Durum hakkında kendi içgüdülerinizi yansıtmanız gerekirken, aynı zamanda etkilediği insanlarla da konuşmalı, karar hakkındaki düşüncelerini ve duygularını değerlendirmelisiniz. Bu, tartışmayı teşvik etmek için açık uçlu sorular sorarak veya karar verme sürecinde onlarla beyin fırtınası yaparak yapılabilir.

  1. Kararı ve bunun gerekçesini paydaşlara iletin.

  1. Bir karar verildikten sonra, sadece kararı değil, aynı zamanda arkasındaki gerekçeyi de kilit paydaşlara iletmek için zaman ayırmak önemlidir. Bunu yapmanın harika bir yolu, her paydaşın çalışma tarzlarını ve rollerini dikkate almak ve uygun bir şekilde iletişim kurmaktır.

  1. Stresli durumlarda etkili bir şekilde yanıt vermek.

  1. Stres, olayları yorumlamamızı etkileyebilir, bu nedenle, mümkün olduğunda stresli bir olay ile ona verdiğimiz yanıt arasında biraz zaman ayırmak faydalı olabilir. Durumun farklı şekillerde ele alınabileceği ve hangisinin arzu ettiğiniz sonucu elde edeceği üzerine biraz düşünün. Masanızdan uzaklaşın veya daha sonra stresli hissetmediğinizde konuya tekrar bakın.

  1. Kendinizi Geliştirmek.

  1. Güçlü yönleriniz ve sınırlarınız üzerinde düşünmek ve sürekli iyileştirmeyi teşvik etmek için hedefler belirleyin. Ayrıca, iyileştirmelerinizi değerlendirmek ve hangi alanlarda daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu görmek için başkalarından düzenli olarak geri bildirim istemeniz de size yardımcı olacaktır.

  1. Başkalarına faydalı destek sağlayın.

  1. Duygusal zekası yüksek insanlar yaklaşılabilir olarak ortaya çıkar. Gülümserler ve olumlu bir varlık sergilerler.

  1. İnsanların çoğu zaman sadece 'cesaretini toparlatacak' birine ihtiyacı vardır, diğer zamanlarda insanlar karşılaştıkları belirli bir zorluk hakkında tavsiye veya yardım arıyor olabilir. Bazen bir psikolojik yardım, koçluk veya mentorluk gibi profesyonel bir yardım alma yaklaşımını benimsemek gerçekten yardımcı olabilir, onları kendi çözümlerini bulmaya teşvik edin ve gerekirse belirli örneklerle kendi önerilerinizi ekleyin.

  1. Başkalarının problem çözme ve perspektif alma tekniklerini uygulamalarına yardımcı olun.

  1. İnsanları sorunlarına çözüm bulmak için konuşmaya ve düşünmeye teşvik edin. Onlara ne olduğu, ideal bir çözümün ne olacağı ve en iyi sonucu verebilecek yapabilecekleri en yararlı şey gibi sorular sorun.

  1. Yukarıdaki ipuçlarını takip ederek, 'duygusal zeka' nızı geliştirmeye başlayabilir ve işinizi ve birlikte çalıştığınız kişilerle olan ilişkilerinizi geliştirmeye başlayabilirsiniz.