Kanser, vücut hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalması ve yayılması sonucu ortaya çıkan ciddi bir hastalıktır. Jackson Laboratuvarı Enstitüsü'nden Prof. Dr. Derya Unutmaz'ın açıklamasına göre, kanser, dünya genelinde artan ölüm vakalarına yol açan önemli bir sağlık sorunudur. Kanser tedavisinde kullanılan yeni bir yöntem üzerinde yapılan araştırmalar da devam etmektedir. Prof. Dr. Unutmaz, kanser tedavisinde T hücrelerinin kullanılmasının detaylarını paylaşarak, bağışıklık sisteminin kanser hücrelerini tanımasına odaklandıklarını ifade etti. Bu yeni tedavi yöntemi, bazı kanser türlerine karşı etkili olduğu bilinen immünoterapi olarak adlandırılan bir yaklaşımı içermektedir. Lenfoma gibi bazı kanser türlerinde ABD'de uygulanmaktadır. Prof. Dr. Unutmaz, bu tedavinin, vücuttaki "asker" hücreleri olan T hücrelerini eğitmek ve donatmak suretiyle kanserle savaşmada önemli bir rol oynadığını belirtti. Bu gelişmeler, kanser tedavisinde umut verici yeni yaklaşımların geliştirilmesine katkı sağlamaktadır.
Unutmaz, bu tür tedavilerin karşılaştığı bazı zorluklara da dikkat çekti. Bağışıklık sisteminin doğası gereği karmaşık bir yapıya sahip olduğunu ve bazı durumlarda kendi vücudumuza zarar verebileceğini vurguladı. "İçimizdeki bir ordu gibi düşünün, bu ordunun elinde güçlü silahlar var, ancak bunları yanlış kullanırsak kendi vücudumuza zarar verebiliriz" diyen Unutmaz, bağışıklık sisteminin potansiyel tehlikelerine dikkat çekti.
Ayrıca, kanser hücreleri ile normal hücreler arasında belirgin farkların olmadığını ve bu nedenle hücresel tedavilerin yan etkilere yol açabileceğini belirtti. Bu tedavilerde, kanser hücrelerini hedef almak için belirgin farklılıkların tanıtılmasına rağmen, normal hücrelere zarar verme riski bulunduğunu ifade etti.
Unutmaz, bir diğer sorunun hücresel tedavilerin katı tümörlerde etkili olmaması olduğunu da vurguladı. Örneğin, meme kanseri gibi bazı katı tümörlerin, hücresel tedavilerin etkili olabilmesi için içlerine nüfuz etmeleri gerektiğini belirtti. Ancak kanser hücrelerinin, çevre dokuyu koruyucu bir kalkan gibi kullanarak bu tedavilere karşı direnç geliştirebileceklerini ifade etti.
MALİYETİ ÇOK FAZLA
Unutmaz, tedavi maliyetinin yüksek olmasına da dikkat çekti ve bu durumun ABD'de 300-500 bin doları bulabileceğini belirtti. Tedavi için özel bir prosedür gerektiğini ve bu sürecin maliyetleri artırdığını açıkladı. Bu prosedürde, hastadan alınan hücrelerin izole edilmesi, genetik olarak programlanması, büyütülmesi ve hastaya geri verilmesi gibi adımların olduğunu ifade etti.
Unutmaz, "Bu süreç maliyetleri çok artırıyor. Ancak bir kişiden alınan ve eğitilen hücrelerin birçok hastaya verilmesi durumunda, maliyetler neredeyse 10-20 kat daha düşük olabilir" sözlerini ekledi.
NET BİR TARİH YOK
Prof. Dr. Unutmaz, bu sorunların çözümü için yaptıkları çalışmalarda önemli ilerlemeler kaydetiklerini ifade etti. Ancak tedavinin uygulanması için belirli bir takvimin henüz olmadığını belirtti. Unutmaz, şu şekilde açıkladı:
Bu tip çalışmaların, araştırmaların süreçleri var. Bu süreçlerden birincisi laboratuvar süreci. Biz laboratuvar sürecinde bunları ilerletmeye çalışıyoruz. Laboratuvar düzeyinde bu sorunları çözdüğümüzü göstermemiz lazım. Ondan sonra hasta düzeyine geçiyorsunuz. Hasta düzeyinde de laboratuvardan hemen tedaviye geçmek söz konusu değil. Deneme sürecine girmemiz lazım. Deneme sürecinin de bölümleri var. Örneğin faz 1 dediğimiz bir süreç var. O süreçte acaba geliştirdiğiniz hücrenin, ilacın, herhangi bir yöntemin hastalara ciddi bir yan etkisi var mı? Aşılarda bile bu süreçleri çok hızlı olmasına rağmen yaşamak durumunda kaldık. Çünkü aşının bile yan etkisi olabilir."
TÜRKİYE'DE YAKIN GELECEKTE MÜMKÜN DEĞİL
30 yıldır ABD'de çalışmalarını sürdüren Unutmaz, "Bu tür çalışmaları ülkemizde yapmayı çok isteriz ancak bu oldukça maliyetli çalışmalar. Özel laboratuvarlar ve uzun yıllara yayılan yatırımlar gerektiriyor. Türkiye'de böyle bir ortamı oluşturmak şu anda pek mümkün görünmüyor. Umuyorum ki yakın gelecekte bu durum değişir. Türkiye'nin bu alanda büyük bir potansiyeli olduğu kesin ancak ABD'de bu konulara büyük yatırımlar yapılmaktadır" şeklinde konuştu.
Son olarak, Unutmaz şu değerlendirmeyi yaptı: "Önümüzdeki 10-15 yıl içinde tedavisi olmayacak kanser kalmayacak gibi görünüyor. Önemli bir süreçten geçiyoruz çünkü bağışıklık sistemi gerçekten çok güçlü bir sistem. Bunu kullanarak yok edemeyeceğiniz tümör veya kanser tipi yok gibi görünüyor. Laboratuvar düzeyinde bunu başarabiliyoruz."
