Nurullah Çakmaktaş ORSAM için yaaptığı analizde, Müslüman dünyasında şiddeti değişim aracı olarak gören radikal grupların, ideolojik dönüşüm yaşamasının nadir bir durum olduğu belirtiliyor. Çakmaktaş, HTŞ’nin ve lideri el-Cûlani’nin dönüşümünü, “Siyasal iktidar arayışında ideolojik esneklik kazanmanın ve toplumsal desteği genişletmenin önemini kavramalarıyla mümkün olmuştur” ifadeleriyle açıklıyor. Çakmaktaş, bu dönüşümün temelinde el-Cûlani’nin sürekli arayış içinde olan karakterinin ve 2017’den itibaren İdlib’de bir yönetim pratiği geliştirmesinin yattığını vurguluyor ORSAMA için yaaptğı analizinde.
El-Cûlani’nin İdeolojik Dönüşümü
ORSAM analizinde, el-Cûlani’nin genç yaşlarında radikalizmin ana akımı olarak görülen el-Kaide’den ayrılma cesareti gösterdiği belirtiliyor. Çakmaktaş, bu ayrılığın sadece örgütsel anlaşmazlıklardan değil, el-Cûlani’nin yıllar içinde belirginleşen ideolojik farklılaşmasından kaynaklandığını ifade ediyor. Analize göre, el-Cûlani’nin İdlib’deki yönetim tecrübesi, dinî radikal bir lider olarak dönüşüm sürecinde kritik bir rol oynadı.
Çakmaktaş, bu sürecin, HTŞ liderinin uluslararası aktörler nezdinde kabul görme çabasını artırdığını ve bu durumun ideolojik esnekliğe doğru bir evrilmeyi beraberinde getirdiğini belirtiyor. “El-Cûlani’nin sert radikal Selefi çizgiden pragmatik bir ana akım İslamcı çizgiye geçiş yaptığı net bir şekilde gözlemlenmektedir” ifadelerine yer veren Çakmaktaş, bu dönüşümün, HTŞ’nin gelecekteki siyasal rolü açısından belirleyici olacağını değerlendiriyor.
HTŞ’nin Gelecekteki Rolü
Analizine göre, el-Cûlani’nin liderliğindeki HTŞ, Suriye’deki diğer radikal gruplardan ayrışarak, daha geniş bir toplumsal desteği hedefleyen bir siyasal aktör hâline geldi. Çakmaktaş, “HTŞ, uluslararası meşruiyet arayışı doğrultusunda dinî radikalizmin dogmatik kabullerini terk etme eğilimindedir” değerlendirmesinde bulunuyor.
ORSAM analizinde sonuç olarakk, HTŞ’nin dönüşüm süreci, Müslüman dünyadaki dinî radikalizm tarihindeki nadir örneklerden biri olarak değerlendiriliyor. Çakmaktaş, bu dönüşümün sadece ideolojik bir değişim değil, aynı zamanda uluslararası aktörlerle iş birliğine yönelen bir stratejik yeniden yapılanma olduğunu vurguluyor. “HTŞ’nin kurumsal düzlemde ve el-Cûlani’nin bireysel düzlemde yaşadığı dönüşüm, siyasal pragmatizmin radikal hareketler üzerindeki etkisini anlamak açısından önemli bir örnektir” ifadeleriyle analizini sonlandırıyor.
Analiz, İstiklal Gazetesi'nin politikasını yansıtmayabilir. Fikirler yazara aittir.
