Avrupa Birliği (AB) ülkeleri, önümüzdeki günlerde ABD Başkanı Donald Trump'ın getirdiği gümrük tarifelerine karşı ortak bir tutum sergilemeyi amaçlıyor. AB’nin, diş ipinden elmasa kadar çeşitli ürünleri kapsayan yaklaşık 28 milyar dolarlık ABD ithalatına yönelik ilk aşama hedefli misilleme önlemlerini onaylaması bekleniyor.
Bu hamleyle AB, Çin ve Kanada'nın ardından ABD'ye karşı misilleme tarifeleri uygulayanlar arasına katılacak. Uzmanlar, bazı çevrelerin küresel bir ticaret savaşına dönüşmesinden endişe ettiği bu durumun dünya genelinde milyarlarca tüketici için ürünleri daha pahalı hale getirerek, ekonomileri durgunluğa sürükleyebileceğini belirtiyor.
27 ülkeden oluşan AB bloğu, çarşamba gününden itibaren çelik, alüminyum ve otomobillerde %25'lik ithalat tarifeleri ve diğer neredeyse tüm ürünler için karşılıklı olarak %20'lik tarifelerle karşı karşıya kalacak. Trump’ın uyguladığı tarifeler, AB’nin geçen yıl ABD’ye gerçekleştirdiği toplam 532 milyar euro (585 milyar dolar) değerindeki ihracatının yaklaşık %70’ini kapsıyor. Ayrıca bakır, ilaçlar, yarı iletkenler ve kereste ürünlerine yönelik ek tarifelerin de yakın gelecekte uygulamaya konulması bekleniyor.
AB’nin ticaret politikasını koordine eden Avrupa Komisyonu, pazartesi akşam saatlerinde üye ülkelere, Trump’ın genel karşılıklı tarifelerinden ziyade çelik ve alüminyum tarifelerine cevap olarak ek vergi getirilecek ABD ürünlerinin listesini sunacak.
Söz konusu listede ABD menşeli et, tahıl, şarap, ahşap, giyim, sakız, diş ipi, elektrikli süpürgeler ve tuvalet kağıdı gibi ürünlerin yer alması bekleniyor. Ancak AB içinde tartışmalara neden olan ve özellikle dikkat çeken ürün bourbon viski oldu. Avrupa Komisyonu’nun bourbona %50 tarife uygulama önerisi, Trump’ın AB menşeli alkollü içeceklere %200 oranında karşı tarife uygulama tehdidine yol açtı.
Özellikle Fransa ve İtalya gibi şarap ihracatçısı ülkeler bu durumdan endişelerini dile getirirken, ekonomisi büyük ölçüde serbest ticarete dayalı AB, Trump’ı müzakereye zorlayabilmek için atılacak herhangi bir adımın üye ülkelerin geniş desteğini almasını sağlamayı hedefliyor.
AB ülkelerinin ticaretten sorumlu bakanları, Trump'ın geniş kapsamlı tarifelerini açıklamasının ardından ilk kez pazartesi günü Lüksemburg'da bir araya gelerek konuyu masaya yatıracak ve ortak bir tutum belirlemeye çalışacak.
AB diplomatları, toplantının temel amacının Washington'a tarifeleri kaldırmak için müzakereye açık olduklarını gösteren ortak bir mesaj iletmek olduğunu, ancak bu girişim başarısız kalırsa misilleme önlemlerinin hazırda tutulduğunu vurguladılar.
Bir AB diplomatı, "Brexit sonrası en büyük endişemiz, ülkelerin ikili anlaşmalara yönelerek birliğin parçalanmasıydı. Üç-dört yıllık müzakereler boyunca bu olmadı. Şu an durum farklı görünse de, herkes ortak ticaret politikasının öneminin farkında," ifadelerini kullandı.
Misilleme önlemlerinde görüş ayrılıkları
AB ülkeleri arasında, ABD’ye nasıl karşılık verileceğine dair görüş ayrılıkları bulunuyor. Fransa, tarifelerin çok ötesine geçen kapsamlı bir paket hazırlanmasını savunuyor. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ise Avrupalı şirketlere "durum netleşene kadar ABD'deki yatırımlarını askıya alma" çağrısı yaptı.
İhracatının yaklaşık üçte birini ABD’ye yapan İrlanda ise "ölçülü ve dikkatli" olunması gerektiğini ifade ederken, AB’nin ABD'ye en fazla ihracat yapan üçüncü ülkesi olan İtalya, misillemenin gerekli olup olmadığını sorguladı.
Başka bir AB diplomatı, "Bu, oldukça hassas bir denge. Önlemler, ABD'yi müzakereye yönlendirmek için ne çok hafif, ne de gerginliği artırıp işleri daha da kötüleştirecek kadar ağır olmalı," dedi.
Washington ile şu ana kadar yapılan görüşmeler sonuçsuz kaldı. AB’nin ticaretten sorumlu üst düzey yetkilisi Maros Sefcovic, cuma günü ABD’li yetkililerle gerçekleştirdiği iki saatlik toplantıyı "samimi" olarak niteledi ve ABD tarifelerini "zarar verici ve haksız" bulduklarını aktardı.
AB’nin ilk aşama karşı tarifeleri, çarşamba günü yapılacak oylamada, üye ülkelerin %65'ini temsil eden en az 15 ülkenin karşı çıkması gibi beklenmedik bir durum olmadığı sürece onaylanacak.
Tarifeler iki aşamada uygulanacak. İlk kısmı 15 Nisan'da, kalanı ise bundan bir ay sonra yürürlüğe girecek.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen de pazartesi ve salı günleri çelik, otomotiv ve ilaç sektörlerinden üst düzey yöneticilerle ayrı ayrı görüşerek tarifelerin etkilerini değerlendirecek ve sonraki adımlar konusunda fikir alışverişinde bulunacak. (1 dolar = 0,9102 euro)
