Türkiye'nin deprem kuşağında yer alması dolayısıyla afetlerin yıkıcı etkisini azaltmaya yönelik çalışmalarını sürdüren akademisyenler, İstanbul Teknik, Yıldız Teknik, Sakarya Uygulamalı Bilimler, Türk-Alman ve Gebze Teknik Üniversitelerinin katkılarıyla yaklaşık 3 yıl önce bir proje hazırladı. TÜBİTAK tarafından desteklenen bu proje kapsamında, Sakarya Üniversitesi (SAÜ) Araştırma Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi (SARGEM) Sarsma Tablası Laboratuvarı'nda "U-tüplü deprem sönümleyici (ayarlı sıvı kolon sönümleyici)" adı verilen bir cihaz geliştirildi.
Bu cihaz, deprem sırasında binaların ağır hasar almasını ve yıkılmasını engellemek amacıyla sarsıntıyı azaltmayı hedefliyor. İlk testlerde, cihazın sarsıntıyı yüzde 35-65 oranında azalttığı tespit edildi. Cihaz, binanın çatısına yerleştiriliyor ve binanın hareketine zıt yönde kuvvetler oluşturarak sarsıntıyı hafifletiyor. Özellikle 15-20 katlı binalarda en yüksek performansın elde edildiği belirtiliyor.
Proje yürütücüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi Makine Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Tahsin Engin, bu cihazın mevcut binalara da uygulanabileceğini ve depremlere karşı binaların dayanıklılığını artırmayı amaçladıklarını ifade etti. Engin, cihazın çalışma prensibini açıklarken, basit bir U tüpü şeklinde suyun hareketiyle eylemsizlik ilkesine dayandığını belirtti. SAÜ İnşaat Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erkan Çelebi ise, cihazın içindeki suyun çalkantısının deprem etkisini azaltacak zıt yönde kuvvetler oluşturduğunu vurguladı.
Bu önemli gelişme, Türkiye'deki binaların deprem dayanıklılığını artırmak için yapılan inovatif çalışmalardan birini temsil ediyor. Cihazın yıl sonunda kullanıma sunulması planlanıyor.
