2023 yılı Eylül’ünde, dünya genelindeki sismik istasyonlar tarafından alışılmadık sinyaller tespit edildi. Arktik’ten Antarktika’ya kadar uzanan bu sinyaller, geçmişte kaydedilen deprem dalgalarından tamamen farklıydı. Sismik aktivitelerde genellikle görülen frekans zengini uğultu yerine, tek bir frekans içeren monoton bir mırıltı şeklindeydi. Daha da şaşırtıcı olan, bu sinyalin tam dokuz gün boyunca devam etmesiydi. Bu olayla birlikte bilim dünyasında yeni bir terim “USO (Unidentified Seismic Object “ ortaya çıkmasına neden oldu!
USO’nun Kaynağı: Grönland’daki Devasa Toprak Kayması
USO’nun kökeni, Grönland’ın ıssız Dickson Fiyortu’nda meydana gelen devasa bir toprak kaymasına dayanıyor. Bu olayda, fiyorta akan kaya ve buz kütlesi, yaklaşık 10 bin Olimpik yüzme havuzunu dolduracak büyüklükteydi. Bu muazzam kütlenin aniden hareketi, sadece bir tsunamiye değil, aynı zamanda “seyçe” adı verilen bir fenomene de yol açtı. Seyçe, fiyorttaki suların dokuz gün boyunca yaklaşık 10 bin kez ileri geri çalkalanması şeklinde kendini gösterdi.
Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nden Üç Kat Daha Yüksek!
Gerçekleşen toprak kaymasının tetiklediği tsunami, tam 200 metre yüksekliğe ulaştı. Bu yüksekliği gözünüzde canlandırmak için, İstanbul’daki Fatih Sultan Mehmet Köprüsü’nün yüksekliğinin üç katı kadar devasa bir dalga düşünebilirsiniz. Bu dalga, 2004 yılında Endonezya’da veya 2011’de Japonya’da meydana gelen ve hafızalara kazınan tsunamilerden daha yüksekti. Muhtemelen, 1980’den bu yana Dünya’da kaydedilen en yüksek tsunami dalgası bu olayla gerçekleşti.
Bilim Dünyasının Yeni Gündemi: USO ve İklim Değişikliği İlişkisi
Bu olay, bilim insanlarını hem sismik aktiviteler hem de iklim değişikliği konusunda yeni araştırmalara yönlendirdi. Grönland’daki buzulların hızla erimesi, benzer toprak kaymalarının ve mega tsunamilerin gelecekte daha sık yaşanabileceği endişesini doğurdu. USO’nun keşfi, sismik izleme sistemlerinin ve doğal afet erken uyarı mekanizmalarının yeniden gözden geçirilmesi gerektiğini ortaya koydu.
Doğanın Gücü ve İnsanlığın Öğrenmesi Gerekenler
Grönland’daki bu devasa toprak kayması ve ardından yaşanan mega tsunami, doğanın ne kadar güçlü ve öngörülemez olabileceğini bir kez daha hatırlattı. USO gibi yeni terimler, bilim dünyasının doğayı anlama çabalarının bir parçası olarak karşımıza çıkıyor. İklim değişikliği ve etkileri konusunda daha fazla araştırma yapılması, gelecekte benzer olaylara hazırlıklı olmamızı sağlayabilir.
