ABD Başkanı Donald Trump’ın NATO Büyükelçisi adayı olarak Matthew Whitaker’ı seçmesi, ittifak içinde dikkatle takip ediliyor. Politico'nun haberine göre, dış politika ve ulusal güvenlik konularında deneyimi olmayan Whitaker’ın bu kritik pozisyona atanması, NATO müttefikleri arasında hem soru işaretlerine hem de ihtiyatlı bir kabule yol açtı.
Matthew Whitaker, Trump’ın sadık destekçilerinden biri olarak biliniyor ve kısa bir süre Adalet Bakan Vekili olarak görev yapmıştı. Ancak, NATO yetkilileri ve Avrupa’daki diplomatlar Whitaker hakkında neredeyse hiçbir bilgiye sahip değil. Yine de bazı yetkililer, Whitaker’ın Trump’a doğrudan erişimi olması nedeniyle bu atamayı olumlu bir işaret olarak değerlendiriyor.
Bir NATO yetkilisi, Politico'ya yaptığı açıklamada, “Trump’ın telefonlarına cevap verecek bir büyükelçiyi, NATO konusunda uzman bir ama Trump’tan kopuk bir isme tercih ederiz. En azından bir aday gösterildi,” ifadelerini kullandı. Yetkili, bu yorumu isminin gizli kalması şartıyla yaptı.
NATO MÜTTEFİKLERİ İÇİN KRİTİK BİR DÖNEM
NATO üyeleri, Trump’ın geçmişteki açıklamaları nedeniyle uzun süredir endişeli. Trump, ilk başkanlık döneminde ve 2024 seçim kampanyasında, savunma harcamaları konusunda NATO müttefiklerini hedef almış ve harcama limitlerini karşılamayan ülkelere karşı Rusya’yı cesaretlendirebileceğini söylemişti.
Trump’ın, NATO’nun toplu savunma taahhüdü olan 5. Madde'yi defalarca sorgulaması ve Rusya ile ilişkilerde yumuşama yanlısı açıklamaları, Avrupalı müttefikler arasında şüpheyle karşılanıyor. Whitaker’ın bu belirsizliklerin ortasında NATO Büyükelçisi olarak atanması, ittifakın geleceği için kritik bir sınav olarak görülüyor.
UKRAYNA SAVAŞI VE NATO’NUN ROLÜ
Whitaker, eğer adaylığı onaylanırsa, Rusya’nın Ukrayna’da başlattığı savaşın üçüncü yılında NATO’daki ABD misyonunu yönetecek. Bu süreçte, Ukrayna’ya yapılacak yardımlar ve Trump yönetiminin Rusya ile ilişkilerde alacağı pozisyon, Avrupa’daki müttefikler için hayati önemde olacak.
Eski Pentagon yetkilisi Jim Townsend, Politico'ya yaptığı açıklamada, Whitaker’ın transatlantik güvenlik konularındaki deneyimsizliğine dikkat çekerek, “Şimdi NATO’ya tamamen yabancı bir kişinin başına geçme zamanı değil,” ifadelerini kullandı.
NATO’DAN NETLİK BEKLENTİSİ
Whitaker’ın atanmasıyla ilgili yorum yapan eski NATO yetkilisi Camille Grand, bu görevin ABD’nin ittifaka olan bağlılığını netleştirmek açısından büyük önem taşıdığını belirtti. Grand, Politico'ya yaptığı açıklamada, “NATO müttefikleri büyükelçiden kendilerini rahatlatmasını değil, Trump’ın politikaları hakkında açık bir şekilde bilgi vermesini bekliyor” dedi.
Trump, Whitaker’ın adaylığını açıklarken, onun sadık bir müttefik olduğunu ve NATO üyelerinin harcamalarını artırmaları için güçlü bir savunucu olacağını belirtti. Ancak Avrupalı liderler, bu atamanın Trump yönetiminin NATO politikalarını ne ölçüde değiştireceğini yakından takip ediyor.
