Jet İtki Laboratuvarı tarafından tasarlanan Perseverance keşif aracı, Mars yüzeyinde eski mikrobiyal yaşam belirtilerini araştırmak, gezegenin jeolojisini ve iklimini incelemek ve gelecekteki insanlı görevler için hazırlık yapmak amacıyla keşif yapıyor.
Önemli Keşif: Cheyava Şelalesi
Son bulgulara göre, Perseverance aracı, Mars'ta milyarlarca yıl önce mikrobik yaşama ev sahipliği yapmış olabileceğine dair işaretler taşıyan bir kaya tespit etti. Bilim insanları tarafından Büyük Kanyon'daki bir şelaleden esinlenerek "Cheyava Şelalesi" adı verilen bu kaya, Mars'ın geçmişte mikroskobik yaşama ev sahipliği yapıp yapmadığına dair ipuçları içeriyor.
Kaya Analizleri ve Bulgular
Perseverance üzerindeki aletlerle yapılan analizler, 1 metre boyunda ve 60 santimetre enindeki kayanın eski yaşam belirtilerine dair izler taşıdığını gösterdi. Kayanın, milyarlarca yıl önce akan su bulunduğunu ve muhtemelen yaşam formları tarafından oluşturulan kimyasal izler ve yapılar sergilediği tespit edildi.
Kaya, gezgin tarafından keşfedilen alanda 21 Temmuz'da bulunan "Cheyava Şelalesi", çok uzun zaman önce Jezero Krateri'ne akan su tarafından oyulmuş 400 metre genişliğindeki eski bir nehir vadisinin kuzey kenarında yer alıyor. "Organikler ve Kimyasallar için Yaşanabilir Ortamların Raman ve Lüminesans ile Taranması (SHERLOC)" cihazı tarafından taranan kaya, organik bileşikler içeriyor.
Yaşamın Yapı Taşları
Karbon bazlı moleküller yaşamın yapı taşları olarak kabul edilse de, biyolojik olmayan süreçlerle de oluşabilirler. Kayanın kırmızı bölgelerine yakından bakıldığında, leopar desenine benzeyen siyah maddelerle çevrili çok sayıda düzensiz şekilli, milimetrik boyutta kirli beyaz lekeler de tespit edildi. Bu siyah halelerin hem demir hem de fosfat içerdiği belirlendi.
Bilim İnsanlarının Görüşleri
Pasadena'daki California Teknoloji Enstitüsü'nden Perseverance projesi ekibinden Ken Farley, Cheyava Şelalesi'nin şimdiye kadar incelenen en şaşırtıcı, en karmaşık ve potansiyel olarak en önemli kaya olduğunu belirtti. Farley, "Organik maddeler, mikrobik yaşamın enerji kaynağı olarak kullanabileceği kimyasal reaksiyonları gösteren belirgin renkli noktalar ve yaşam için gerekli olan suyun kayanın üzerinden geçtiğine dair ilk ikna edici tespitleri yaptık." dedi.
Perseverance ekibinden Avustralya'daki Queensland Üniversitesi astrobiyolog David Flannery, kayalardaki bu tür özelliklerin genellikle yeraltında yaşayan mikropların fosilleşmiş kalıntılarıyla ilişkilendirildiğini belirtti.
Diğer Görüşler ve İhtimaller
Kaya üzerinde tespit edilen milimetre boyutunda olivin kristalleri ile sülfatın, gezegendeki magmanın kristalleşmesiyle oluşmuş olabileceği ve yaşanamaz sıcaklıklarda kayaya yapışarak biyolojik olmayan süreçlerle leopar desenlerini oluşturmuş olabileceği de değerlendiriliyor.
Bilim insanları, gözlemlenen izlere dair diğer görüşleri de değerlendiriyor ve antik yaşama dair kesin bulgu için ilave araştırmaların gerekli olduğunu belirtiyor.
