Kira depozitosu miktarının ne kadar olacağı, evden ya da iş yerinden taşınan kiracıların gündemine yerleşti. Artan kira fiyatları, depozito miktarlarını da doğrudan etkiliyor. Bu durumda hem mülk sahipleri hem de kiracılar mağdur olmak istemiyor. Peki “Kira depozito iadesi güncel kira ile mi olur yoksa ilk kira bedeli ile mi? Depozito güncel kira bedeli midir?” İşte merak edilen bu soruların yanıtları…
KİRA DEPOZİTO İADESİ GÜNCEL KİRA İLE Mİ OLUR YOKSA İLK KİRA BEDELİ İLE Mİ?
Enflasyonun yükselmesi kira ve depozito fiyatlarına da yansıdı. Bu durumda depozitonun ne kadar iade edileceği de araştırılmaya başlandı.
Güvence Bedeli yani depozito bedeli, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun ''Kiracının Güvence Vermesi'' başlıklı 342. maddesinde düzenlendi. ''Konut ve çatılı işyeri kiralarında sözleşmeyle kiracıya güvence verme borcu getirilmiş ise, bu güvence üç aylık kira bedelini geçemez. Güvence olarak para ya da kıymetli evrak verilmesi üzerine bir karar alınmışsa kiracı, kiraya verenin onayı olmadan çekilmemek üzere, parayı vadeli bir tasarruf hesabına yatırır, kıymetli evrakı ise bir bankaya depo eder. Banka, güvenceleri ancak iki tarafın rızasıyla veya icra takibinin kesin bir hal almasıyla veya kesinleşmiş mahkeme kararına dayanarak geri verebilir.''
TBK'nun "Kiralanın Gözden Geçirilmesi Ve Kiracıya Bildirme" başlıklı 335. maddesinde; "Kiraya veren, geri verme sırasında kiralananın durumunu gözden geçirmek ve kiracının sorumlu olduğu eksiklikleri ve ayıpları ona hemen yazılı olarak bildirmek zorundadır" şeklindedir.
Sözleşme serbestisi ilkesi gereğince, kira sözleşmelerinde yer alan depozitoya ilişkin anlaşmaların kural olarak geçerli kabul edilmektedir. Depozitonun temel amacı ve görevi, kiralayanı güvence altına almaktır. Kira ilişkisi bittiği zaman kiracının herhangi bir borcu yok ise, depozit olarak alınmış paranın iadesi gerekecektir.
Kiralaya verenin depozitonun değerini arttırma gibi bir işlevi, yükümlülüğü bulunmamaktadır. Ama mülk sahibi kendisine güvence olarak verilen bu paranın enflasyon karşısında değerini kaybetmemesi için de gereken önlemleri alması iyi niyet kurallarının bir gereğidir. Bu durum kanunda açıkça verilen depozitonun vadeli bir tasarruf hesabına yatırılarak her iki tarafın menfaatinin korunacağını öngörmüşse de uygulama da mülk sahipleri alınan depozitoyu bankaya yatırmayıp, ellerinde tutmakta ve aynen iade yoluna gitmeyi tercih etmektedirler.
Kira sözleşmesinde, tahliye gibi bir durumda verilen depozitin güncelleneceğine dair bir hükmün bulunmasa dahi, Yargıtay kararları uyarınca güncel depozito bedelinin belirlenerek iadesinin gerektiği ifade edilir.
