Katar'da yapılan müzakerelerde, İsrail ile Hamas arasındaki Gazze savaşına son vermek için bir ateşkes anlaşmasının imzalanmasına çok yakın olunduğu bildirildi.
İsminin açıklanmasını istemeyen bir Filistinli yetkilinin Reuters'a yaptığı açıklamaya göre Hamas, Katar'da müzakere edilen ateşkes ve rehine iade önerisine sözlü onay verdiğini ve nihai yazılı onayı vermek için daha fazla bilgi beklediğini belirtti.
Hamas yetkilisi, grubun öneriye henüz yazılı bir yanıt vermediğini belirtti.
TARAFLARDAN AÇIKLAMALAR
Katar Dışişleri Bakanı, çarşamba akşamı Doha’da Gazze’deki ateşkes görüşmelerinin yapıldığı yerde bir basın toplantısı düzenleyeceğini açıkladı. Ancak toplantının ne zaman başlayacağına dair bir bilgi vermedi.
İsrailli bir yetkili, Hamas’ın Katarlı müzakereciler tarafından sunulan öneriyi kabul ettiğini daha önce söylemişti. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun ofisi ise kısa süre sonra, Hamas’ın henüz bir yanıt vermediğini açıkladı.
Müzakereciler; Katar, Mısır ve ABD yetkililerinin yanı sıra İsrail ve Hamas temsilcileri, salı günü Gazze'deki kuşatma altındaki bölge için ateşkes ve orada tutulan rehine ve İsrail'deki Filistinli tutukluların serbest bırakılması konusunda bir anlaşmanın her zamankinden daha yakın olduğunu söyledi.
FİLİSTİN'DEN YAPILAN AÇIKLAMALAR
Görüşmelerle ilgili bir Filistinli yetkili, çarşamba günü "Bir anlaşmanın bu gece ya da en geç yarın imzalanabileceğinden umutluyum" dedi.
Bir Hamas yetkilisi ise salı günü geç saatlerde Reuters’a yaptığı açıklamada, henüz bir yanıt vermediklerini çünkü İsrail’den Gazze’den çekilme planını gösteren haritaları beklediklerini söyledi.
Aylar süren kesikli görüşmelerin ardından, savaşan taraflar daha önce ateşkese yakın olduklarını söylemiş ancak son anda engellerle karşılaşmışlardı. Mevcut anlaşmanın genel hatları 2024 ortalarından beri belirlenmiş durumda.
ATEŞKES SONRASI NELER OLABİLİR?
Görüşmeler başarılı olması durumunda, planlanan aşamalı ateşkes, Gazze'nin büyük kısmını harabe haline getiren, bölgedeki 2,3 milyonluk savaş öncesi nüfusunun çoğunu yerinden eden ve on binlerce insanın ölümüne neden olan çatışmayı durdurabilir. Bölge de ölü sayısı hâlâ her gün artıyor.
Ateşkes; Batı Şeria, Lübnan, Suriye, Yemen ve Irak'taki çatışmaları sonlandırabilir. Bu durum, İsrail ile İran arasında tam kapsamlı bir savaştan duyulan endişeleri artırdığı gerilimleri hafifletebilir.
BÖLGEYE AİT SON VERİLER
İsrail, Hamas'ın liderliğindeki savaşçılarının 7 Ekim 2023'te sınırlarını geçerek 1.200 kişiyi öldürüp 250'den fazla rehine almasının ardından Gazze'ye saldırı başlattı. Savaşın başından beri, İsrail güçleri, Gazze'deki sağlık yetkililerine göre 46.700'den fazla Filistinliyi katletti.
Filistinliler, en son görüşmelerin İsrail hava saldırılarından biraz olsun rahatlama sağlaması ve derin insani krizi hafifletmesi konusunda bir umut taşımaya devam ediyordu.
Savaş nedeniyle yerinden edilen bir 54 yaşında Gazze'li Amal Saleh, "Biz ateşkesi ve barışı bekliyoruz. Allah, onu bizim için hayırlı kılar, bize barış bahşeder ve evlerimize dönmemizi sağlar" dedi
"Okullar bombalansa, yıkılsa ve harabe olsa da, sadece nihayetinde barış içinde yaşayacağımızı bilmek istiyoruz."
ATEŞKESE AİT DETAYLAR
Plan kapsamında İsrail, Ekim 2023 Hamas saldırılarında savaşın patlak vermesine yol açan saldırılarda yakalanan yaklaşık 100 rehine ve cesedi geri alacak. Karşılığında ise İsrail hapishanelerindeki Filistinli tutukluları serbest bırakacak.
Son taslak karmaşık ve hassas. Şartlarına göre ilk adımlar, altı haftalık bir ilk ateşkesi içerecek. Plan ayrıca, İsrail güçlerinin Gazze'nin merkezi bölgesinden kademeli olarak çekilmesini ve yerinden edilen Filistinlilerin Gazze'nin kuzeyine geri dönmesini öngörüyor.
Anlaşma, Hamas'ın 33 İsrailli rehineyi serbest bırakmasını ve diğer adımları da içerecek.
Taslak, ikinci aşama için müzakerelerin birinci aşamanın 16. günü itibarıyla başlamasını öngörüyor. İkinci aşama, tüm kalan rehine ve esirlerin serbest bırakılmasını kalıcı bir ateşkesi ve İsrail askerlerinin tamamen geri çekilmesini içeriyor.
Taraflar masadaki anlaşmayı kabul etse bile, nihai ateşkes ve tüm rehine ve esirlerin serbest bırakılması için hala ek müzakereler yapılması gerekiyor.
Her şey sorunsuz giderse, Filistinliler, Arap ülkeleri ve İsrail, savaş sonrası Gazze için bir vizyon üzerinde anlaşmaya varmalıdır. Bu, İsrail için güvenlik garantileri ve yeniden inşa için milyarlarca dolarlık yatırımlar gerektiren büyük bir görevdir.
GAZZE'Yİ KİM YÖNETECEK
Cevapsız kalan bir soru, savaş sonrası Gazze'yi kimin yöneteceği. İsrail, savaş öncesinde Gazze'yi yöneten Hamas'ın herhangi bir rol almasını reddetmiştir, ancak Batı Şeria'da sınırlı yönetim yetkisine sahip olan ve Oslo geçici barış anlaşmaları ile kurulan Filistin Yönetimi'nin de yönetimi elinde bulundurmasına karşı çıkmıştır.
Filistin Başbakanı Muhammed Mustafa, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, savaş sonrası Gazze'de yalnızca Filistin Yönetimi'nin tek yönetim gücü olması gerektiğini belirtti.
İSRAİL GÖRÜŞMELERDEKİ İLERLEMEYE RAĞMEN GAZZE'YE SALDIRIYOR
Ateşkes görüşmelerine rağmen İsrail askeri, Şin Bet iç istihbarat ajansı ve hava kuvvetleri, son 24 saat içinde Gazze'nin çeşitli bölgelerinde yaklaşık 50 hedefi vurdu. Şin Bet ve askeri yetkililer çarşamba günü yaptığı açıklamada bu saldırılarıları belirtti.
İsrail hava saldırıları, Gazze genelinde en az 18 Filistinli'nin ölümüne yol açtı. Bunlar arasında Gazze Şehri'nde yerinden edilmiş ailelere sığınak sağlayan bir okulda bulunan yedi kişi ile Deir El-Balah, Bureij kampı ve Rafah'taki evlere düzenlenen ayrı hava saldırılarında ölen altı kişi yer alıyor, dedi sağlık çalışanları. İsrail'in Nuseirat kampındaki bir araca düzenlediği hava saldırısında ise beş kişi daha hayatını kaybetti.
İSRAİLLİ REHİNE AİLELERİNDEN AÇIKLAMALAR
İsrail'deki rehine aileleri, umut ve umutsuzluk arasında sıkışıp kaldı. "Bu anı kaçırmamalıyız. Bu son an; onları kurtarabiliriz," dedi eşi Ofer ve çocukları Sahar ve Erez kaçırılan Hadas Calderon.
İsrail, Gazze'de 98 rehinenin tutulduğunu, bunların yaklaşık yarısının hayatta olduğunun düşünüldüğünü belirtiyor. Bunlar arasında İsrailliler ve İsrailli olmayanlar yer alıyor. Toplamda, 94 kişi 7 Ekim 2023'teki İsrail saldırısında yakalanırken, dört kişi 2014'ten bu yana Gazze'de tutuluyor.
