Ev sahibi olma hayali kuran vatandaşlar için Türkiye'de konut fiyatlarındaki artış ve kredi koşullarındaki zorluklar dikkat çekiyor. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) açıkladığı 2024 yılı konut satış verilerine göre, Türkiye genelinde 1 milyon 478 bin 25 konut satılırken, bunun 212 bin 637’si aralık ayında gerçekleşti.
2024 yılı aralık ayı, fiyatlardaki artışın hızlandığı 2021 sonrasındaki en yüksek satış seviyesine ulaştı. Yıllık satışlara bakıldığında, sıfır konut satışlarının oranında 2018’den sonra belirgin bir düşüş gözlemlendi.
FAİZ İNDİRİMİ UMUT VERDİ AMA YETMEDİ
Konut kredisi faizlerinin yüksek seyrettiği bir dönemde, Aralık 2024’teki faiz indirimi beklentisi ipotekli satışlara bir miktar hareketlilik getirdi. Ancak ipotekli satış oranı, 2013-2017 yıllarında yüzde 30 seviyesindeyken 2024’te yalnızca yüzde 10,9 oldu.
EV SAHİBİ OLMAK İÇİN KAÇ YIL GEREKİYOR?
İpotekli satışlarda yeniden bir hareketlenme gözlemlense de, krediyle ev almak yüksek faiz oranları ve artan konut fiyatları nedeniyle giderek zorlaşıyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Gelir Dağılımı İstatistikleri ve Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Türkiye Konut Birim Fiyatları verilerine göre, ortalama gelirle ev sahibi olma süreci giderek daha da karmaşık hale geliyor. Ancak dar gelirli vatandaşlar için durum çok daha farklı bir tablo sergiliyor.
Ortalama yıllık hanehalkı kullanılabilir gelirine göre, 100 metrekarelik bir ev almak 2010-2020 döneminde ortalama 6 yıl sürerken, bu süre 2021'de 8 yıla, 2022 ve 2023'te 17 yıla, 2024'te ise 10 yıla çıkıyor.
DAR GELİRLİ İÇİN EV SAHİBİ OLMAK NEREDEYSE İMKANSIZ
En düşük gelir grubunda ise tablo daha da zorlayıcı. 2010-2020 döneminde ortalama 16 yıl olan ev alma süresi, 2021’de 22 yıl, 2022’de 52 yıl, 2023’te ise 55 yıla çıktı. 2024’te bu süre 31 yıla gerilemesine rağmen dar gelirli vatandaş için ev sahibi olma hayali hâlâ uzak görünüyor.
En üst gelir grubunda 2024’te bir ev almak için gereken süre 5 yıl olarak belirlendi. Bu süre 2010-2020 döneminde ortalama 3 yıl, 2021’de 4 yıl, 2022 ve 2023’te ise 10 yıldı.
Konut fiyatlarındaki artış, gelir dengesizliği ve kredili satışlardaki dalgalanmalar, Türkiye’de ev sahibi olmayı giderek zorlaştırıyor. Özellikle dar gelirli vatandaşlar için ev sahibi olmak, neredeyse bir hayale dönüşmüş durumda.
