The Economist gazetesi, ABD Başkanı Donald Trump’ın başlattığı ticaret savaşının, uyguladığı benzeri görülmemiş gümrük tarifeleriyle piyasalarda sürpriz etkisi yarattığını yazdı. Bu hamlenin büyüklüğü ve sertliği piyasaları endişeye sevk etti; yatırımcılar ciddi bir ekonomik yavaşlama beklentisine girdi.
Gerçekten de, ABD borsasının en geniş endekslerinden biri olan Russell 3000, Trump’ın kararından bir gün sonra %5 oranında düşüş yaşadı. Çin’in, ABD menşeli tüm ürünlere %34 oranında gümrük vergisiyle karşılık vereceğini açıklamasının ardından bu düşüş %6’ya ulaştı.
Son günlerde altın değer kaybederken dolar da zayıfladı; bu durum genellikle kriz zamanlarında alışılmışın dışında bir gelişme olarak değerlendirildi. Brent petrolün varil fiyatı 75 dolardan 66 dolara gerilerken, bakır da değer kaybetti. Birçok ülkede banka hisselerinde düşüş yaşandı, oynaklık endeksi (VIX) yükseldi. Banka analistleri ise bu yıl küresel bir durgunluk yaşanma ihtimaline ilişkin tahminlerini yukarı yönlü revize etti.
Gazete, yatırımcıların küresel büyüme beklentilerine dair daha hassas göstergelere de göz attı. Özellikle temel tüketim malları ve kamu hizmetleri gibi ekonomik dalgalanmalardan daha az etkilenen "savunmacı" hisseler ile, havayolu ve otomotiv gibi ekonomik iyimserliğe daha bağımlı "döngüsel" hisseler arasındaki performans karşılaştırması dikkate alındı.
Buna göre, küresel döngüsel hisselerin performansı, savunmacı hisselere kıyasla %8 daha düşük kaldı. Bu, 2020’de COVID-19 kaynaklı kapanmaların başladığı dönemden bu yana görülen en büyük fark olarak kayda geçti. Gazete, bu fiyat hareketlerinin hafif bir küresel durgunlukla uyumlu olduğunu belirtti.
İyi Haber
ABD piyasalarındaki fiyat hareketleri en sert olanlar arasında yer alsa da, bu fark çok büyük değil. Zira gelişmekte olan piyasalarda ve Japonya’da döngüsel hisselere yönelik savunmacı satışlar ABD’ye kıyasla daha hafif seyrederken, Avrupa’daki satışlar neredeyse ABD’deki kadar kötü durumda.
Yatırımcılar, bu yıl için ABD şirketlerinin kâr beklentilerini %1,5 oranında düşürdü; bu oran Avrupa’daki şirket kâr tahminleriyle aynı seviyede. Economist’e göre bu durum, Trump’ın göreve başlamasından önce yayımlanan akademik çalışmalarda öngörülenle örtüşüyor: ABD’nin uygulayacağı gümrük tarifeleri, içeride olduğu kadar hatta daha fazla ekonomik zarara yurt dışında da yol açabilir.
Ancak The Economist’e göre “iyi haber”, küresel ekonominin Trump’ın gümrük tarifeleri saldırısıyla nispeten güçlü bir konumdan yüzleşiyor olması. Mart ayında küresel büyümeyi ölçen bileşik endeks yükseldi. Goldman Sachs tarafından yayımlanan ve yüksek frekanslı çeşitli göstergeleri içeren “mevcut faaliyet endeksi”, küresel büyümenin potansiyelinin biraz altında seyrettiğine işaret ediyor. Ayrıca, zengin ülkelerin yer aldığı Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Örgütü (OECD) genelinde işsizlik oranı hâlâ %5’in altında bulunuyor.
Nitekim ABD’nin başlangıç noktası da daha güçlüydü. İstatistikçiler, geçen ay ülke ekonomisine 228 bin yeni istihdam eklendiğini açıkladı ki bu rakam beklentilerin oldukça üzerinde. Dolayısıyla Trump, tarihin en büyük siyaset hatalarından birine imza atmış olsa da, güçlü bir ekonomi devralmış olmanın şansını yaşıyor. Ancak bu ekonomi ne kadar acıya dayanabilir?
