Bir zamanlar yemyeşil nehirlerle kaplı olan Sahra Çölü, şimdi yalnızca kum değil; tarihin en büyük genetik sırlarından birini de barındırıyor olabilir. Bilim insanları, Libya’da bulunan 7.000 yıllık insan kalıntılarında daha önce hiç tanımlanmamış bir soyu gün yüzüne çıkardı. Üstelik bu soy, 50 bin yıl önce diğer insan topluluklarından ayrılmış.
Libya’daki kaya sığınağından gelen ses
Araştırma, Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü tarafından açıklandı. Libya’daki Takarkori kaya sığınağında gömülü bulunan kadın ve çocuklara ait iskeletlerden alınan DNA örnekleri, Sahra’nın “yeşil” olduğu dönemde burada izole bir topluluğun yaşadığını ortaya koydu.
Bu dönem, Afrika Nemli Çağı olarak biliniyor ve yaklaşık 14.500 ila 5.000 yıl önce Sahra'nın bugünkünden çok farklı, yeşil bir savan olduğu dönemi kapsıyor.
Bilinmeyen bir soy nasıl tespit edildi?
Yapılan genetik analizler, bu bireylerin daha önce hiç tanımlanmamış bir Kuzey Afrika insan soyuna ait olduğunu gösterdi. Bu soy, Sahra-altı Afrika topluluklarından yaklaşık 50.000 yıl önce ayrılmış ve sonraki bin yıllar boyunca neredeyse hiçbir dış grup ile genetik olarak karışmamış.
Bu bulgu, yeşil Sahra döneminin farklı topluluklar arasında geniş çaplı bir etkileşim oluşturduğu yönündeki varsayımlarla çelişiyor.
“Tam anlamıyla izole bir geçmiş”
Araştırma ekibinden Nada Salem, “Bu keşif, Kuzey Afrika nüfus tarihine dair köklü varsayımları yıkıyor. Bulduğumuz izler, binlerce yıl boyunca kendi içinde kalmış, dışa kapalı bir topluluğu işaret ediyor” dedi.
Araştırmacılar bu izole geçmişin, bugünkü Kuzey Afrika genetik yapısının yalnızca küçük bir parçasını oluşturduğunu ancak tarihsel olarak çok derin bir kökene işaret ettiğini belirtti.
Neandertal izi var ama sınırlı
İncelenen bireylerin DNA’sında, Neandertal gen izlerine de rastlandı. Bu oran, Sahra-altı Afrika toplumlarına göre yüksek; Avrupa ve Asya halklarına kıyasla ise oldukça düşük. Bu da Takarkori insanlarının hem eski hem özgün bir geçmişe sahip olduğunu doğrulayan bir diğer unsur.
Araştırmanın önemi ne?
Bu keşif, yalnızca eski bir soyun tespit edilmesinden ibaret değil. Aynı zamanda Afrika kıtasının genetik tarihinin çok daha katmanlı olduğunu, yüzeyde görünmeyen soyların hâlâ keşfedilmeyi beklediğini gösteriyor.
Detaylar, Nature dergisinde yayımlanan akademik makalede paylaşıldı.
