Northwestern Üniversitesi'nden Prof. Vinayak Dravid ve doktora öğrencisi Benjamin Shindel liderliğindeki bir araştırma ekibi, çay yapraklarının içme suyundaki ağır metal iyonlarını nasıl uzaklaştırdığını ortaya koyan kapsamlı bir çalışma gerçekleştirdi. Araştırmacılar, su örneklerine belirli miktarda kurşun, krom, bakır, çinko ve kadmiyum ekledikten sonra, bu suyu kaynama noktasına yakın bir sıcaklığa getirdi. Ardından, farklı çay türlerini hem dökme hem de paketlenmiş halde suya ekleyerek birkaç saniyeden 24 saate kadar değişen sürelerde demleme işlemi uyguladı.
Çay Demlemenin Süresi ve Ağır Metal Giderme Etkisi Nedir?
Elde edilen sonuçlar, çayın sudaki ağır metal iyonlarını temizleme potansiyelinin yüksek olduğunu gösterdi. Ortalama olarak, bir fincan sıcak su içinde üç ila beş dakika demlenen tek bir çay poşetinin sudaki ağır metallerin yaklaşık %15’ini uzaklaştırdığı tespit edildi. Hatta yüksek konsantrasyonlarda bulunan toksik kurşun iyonlarının bile çay tarafından tutulabildiği belirlendi. Demleme süresi uzadıkça, çay yapraklarının daha fazla metal iyonunu emme kapasitesinin arttığı gözlemlendi.
Bilimsel Mekanizma: Adsorpsiyon Süreci nedir?
Çay yapraklarının metal iyonlarını sudan uzaklaştırma mekanizması, kimyasal bir reaksiyona dayanmadığı için oldukça basit ve doğal bir süreç olarak işliyor. Kurutulmuş ve gözenekli yapıya sahip çay yaprakları, büyük bir yüzey alanı sunduğundan, metal iyonları bu yüzeye yapışarak hapsoluyor. Çay poşeti veya yaprakları sudan çıkarıldığında, ağır metaller de suyun dışına taşınmış oluyor.
Çay Poşeti Malzemelerinin Rolü
Araştırmada, çay poşetlerinin materyallerinin de bu sürece katkı sağladığı keşfedildi. Pamuk ve naylon bazlı çay poşetleri sınırlı etkiye sahipken, biyolojik olarak parçalanabilir selüloz poşetler, çay yaprakları gibi yüksek adsorpsiyon kapasitesi gösterdi. Selüloz lifleri, büyük yüzey alanı sayesinde metal iyonlarını daha fazla tutarak suyun arındırılmasına yardımcı oldu.
Günlük Hayatta Çayın Potansiyel Faydaları
Araştırmacılar, çayın büyük ölçekli su arıtımında kullanılmasını önermese de günlük çay tüketiminin ağır metallerle ilişkili sağlık risklerini azaltabileceğine dikkat çekiyor. Çalışmaya öncülük eden Benjamin Shindel, "Günlük olarak bir fincan fazla çay içilmesi, uzun vadede ağır metallere maruz kalmayı azaltabilir ve buna bağlı hastalıklarda düşüş sağlayabilir" şeklinde açıklamalarda bulundu. Bu çalışma, çayın sadece keyif veren bir içecek olmanın ötesinde, sağlık açısından da önemli bir rol oynayabileceğini gösteriyor.
