Ekonomiyi artık merkez bankalarının politikalarından çok, hükümetlerin ve siyasi liderlerin kararlarının yönlendirdiği bir dönem başlıyor. Tigress Financial Partners stratejisti Jean Ergas’a göre, geleneksel ekonomik analizler artık yetersiz kalıyor ve “çok düşük ihtimalli büyük riskler” (tail risk) senaryolarına odaklanmak gerekiyor.
1933 Londra Ekonomi Konferansı’nı hatırlatan Ergas, o dönemde ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt’in beklenmedik bir açıklamayla küresel para sistemi müzakerelerini çökürtmesi gibi, bugün de siyasi adımlarla piyasalarda benzer bir karmaşa yaşandığına dikkat çekiyor.
Kanada’da Ekonomik Çalkantı
Kanada’da geçtiğimiz hafta büyük çapta bir faiz indirimi yaşandı. Ancak şoku büyüten gelişme, Maliye Bakanı Chrystia Freeland’in istifası oldu. Freeland, Başbakan Justin Trudeau ile Trump’ın olası %25’lik gümrük tarifelerine karşı alınacak ekonomik tedbirler konusunda anlaşmazlık yaşamıştı. Mali disiplin uygulamak isteyen Freeland’in istifası, Kanada dolarının daha da değer kaybetmesine neden oldu.
Brezilya’da Faiz Krizi ve Ekonomik Güvensizlik
Brezilya, piyasalarda Trump etkisini en derinden hisseden ülkelerden biri oldu. Geçen hafta Brezilya Merkez Bankası faiz oranlarını bir puan artırsa da Brezilya reali dolar karşısında tüm zamanların en düşük seviyesine geriledi.
Başkan Luiz Inacio Lula da Silva’nın "Tek sorun yüksek faiz oranları. Enflasyon kontrol altında" çıkışı yatırımcılarda güvensizlik yarattı. Ancak uzmanlara göre, asıl sorun Brezilya’nın mali disiplinden uzaklaşan politikaları ve artan kamu açığı.
Latin Amerika’da Küreselleşmeden Kopuş
Latin Amerika ekonomileri, 2000'li yılların başında küreselleşme ve Çin’in yükselişi ile büyük bir canlanma yaşamıştı. Ancak son yıllarda, ABD piyasalarıyla olan bağlantıları zayıfladı ve metaller fiyatlarındaki artış bile bölge ekonomilerine destek sağlayamadı. Brezilya, artık sadece emtia piyasalarıyla ilişkili görülmüyor ve yatırımcı güvenini yeniden kazanmakta zorlanıyor.
Kakao Fiyatları Rekor Kırıyor
Bloomberg’in verilerine göre, kakao fiyatları yıl başından bu yana %181 artarak metrik ton başına 12 bin dolara yaklaştı. Bu artışın temel nedeni, Gana ve Fildivişi Sahili’nde yaşanan düşük rekolte, hastalıklar ve yaşlanan tarım nüfusu olarak gösteriliyor.
Uluslararası Kakao Organizasyonu, bu yılın rekolte açığının tarihteki en yüksek seviyeye ulaştığını belirtti. Özellikle "Cacao Swollen Shoot" hastalığı, Gana’daki tarımsal verimi %50 oranında düşürürken, bu hastalığın tedavi edilen ağaçlarda verimin yeniden artması yıllar sürebiliyor.
Çikolata üreticileri fiyatların artması nedeniyle tüketici talebinde düşüş yaşarken, bazı büyük markalar maliyet artışını premium segmentler aracılığıyla dengelemeye çalışıyor.
Bloomberg Intelligence uzmanları, önümüzdeki 6-12 ayda kakao fiyatlarının yüksek seviyelerde kalmaya devam edeceğini öngörüyor.
Yeni Düzende Hükümetlerin Rolü Büyüyor
Bloomberg analizine göre, Trump’ın olası dönüşü, ekonomik dünyada köklü bir değişim yaratıyor. Merkez bankalarının kararları artık tek başına yeterli olmazken, hükümetlerin ve liderlerin tutarlı politikaları kritik önem kazanıyor.
Kanada ve Brezilya’da yaşanan son gelişmeler, siyasi yönetim zafiyetlerinin piyasalarda nasıl büyük bir güvensizliğe yol açtığını gösteriyor.
