Bitlis'te, Ahlat Müze Başkanlığı’nın yürüttüğü kazılarda, tarihi Bitlis Kalesi’nde yaklaşık 100 metrelik su künkleri (su borusu) ortaya çıkarıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın izniyle gerçekleştirilen bu çalışmalar, bölgenin tarihine ışık tutmayı hedefliyor.
Kazı alanında, künklerin yanı sıra sikkeler, lüle taşları, mimari yapılar, küpler, kandiller, seramik parçaları, cam, metal ve kemik objeler de gün yüzüne çıktı. Çalışmalar, Bitlis Eren Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sanat Tarihi Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Yunus Emre Karasu’nun danışmanlığında, 5 uzman ve 15 kişilik bir işçi ekibi ile sürdürülüyor.
Kazı çalışmaları, 2004 yılında Denizli Pamukkale Üniversitesi tarafından başlatılmış, 2015 yılına kadar Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi tarafından devam ettirilmişti. Bu yıl ise Ahlat Müze Başkanlığı ve Bitlis Eren Üniversitesi iş birliğiyle kazılara yeniden başlandı.
Kültür ve Turizm İl Müdürü Ali Fuat Eker, çalışmaların 5 yıl içinde tamamlanmasını planladıklarını açıkladı.
Eker, “Bitlis Kalesi kazısı 2004 yılından beridir devam etmektedir. Kültür ve Turizm Bakanlığının izni ile bu kazılar yapılmaktadır. Bitlis Ahlat Müze Müdürlüğümüzün başkanlığında yürütülüyor. 2023 yılı sonunda Eren Holding'le bir sponsorluk anlaşması yaptık. Bu kazılarımızı hızlandırdı. 5 yıllık olan bu sponsorluk anlaşmasının ilk yılını tamamladık. İlk yılımızda saray bölgesindeki kazılardan başladık. Günlük yaşama dair çeşitli objeler bulundu. Sikkeler bulundu. Bu yıl ki bulgular arasında en önemlisi biri künk sistemi dediğimiz dönemin su tesisatını ortaya çıkardık. Kaleye temiz su nereden geldi diye çeşitli rivayetler vardı ama bunu bilimsel olarak kanıtlamamız adına önemli bir çalışma oldu. Kalenin kuzey kısmından, Duav kaynağından su kemerleri ile getirilen temiz su kale duvarlarından getirilen bu tesisatlarla hem buradaki saray kısmına yakın olan sarnıca hem de Sinan Bey Hamamının yanında bulunan sarnıca temiz su aktarılmış ve kalenin su ihtiyacı böyle giderilmiştir. Bunu da bu yıl ki kazılarımızla kanıtlamış olduk. Künk sisteminin tarihi ile ilgili bir yorumda bulunulmak istenirse, Sinan Bey Hamamı'nın yapımı 1530-1540 yıllarında olduğu için bu künk sisteminin de bu tarihte yapıldığı düşünülmektedir. Kaledeki kazı çalışmalarımızı 20 kişilik bir ekiple devam ettirdik. Önümüzdeki 3-4 yıl içerisinde kazılarımızı bitirip, bakanlığımızın da destekleriyle yavaş yavaş ortaya çıkan yapıları restore ettikten sonra kaleyi ziyaretçilere açmayı düşünüyoruz” açıklamalarında bulundu.
