Türkiye, Bolu'da 78 kişinin hayatını kaybettiği yangının yasını tutarken, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ilk kez açıklama yaptı. CNN TÜRK’te katıldığı programda konuşan Ersoy, faciada hayatını kaybedenlere başsağlığı, yaralılara ise acil şifalar diledi.
"ACILI BİR SÜREÇTE KANAL KANAL DOLAŞMAK İSTEMEDİM"
Bakan Ersoy, "Sabahleyin İçişleri Bakanımızla birlikte olay yerine gittik ve incelemelerde bulunduk. Durum netleşmeye başlayınca basın toplantısı düzenledik. Bu kadar acılı bir süreçte kanal kanal dolaşmak istemedim. Birkaç gün daha beklemeyi düşünüyordum ancak süreçle ilgili bilgi vermek istedim" dedi.
Ersoy, olayın ardından Bolu Belediye Başkanı Tanju Bey'in de açıklama yaptığını hatırlatarak, kamuoyunu bilgilendirme sorumluluğu hissettiğini belirtti.
TURİZM MERKEZİNDE YETKİ KİMDE?
Kartalkaya'da turizm merkezlerinde iki yetkili var, İmar yetkisi ve otellerin belgelendirme süreci. Alan sınırlarından da İl Özel İdare yetkili. 2021 öncesi nasıldı? Belediye belgeli oteller vardı, bir de Bakanlık belgeli oteller vardı. Yani hem iş yeri açma hem de turizm işletme belgesi alıyorsunuz. 2021'den itibaren dedik ki biz, "turizm çok büyüyor, sadece belediye belgeli olmasın, bakanlıktan turizm yetkisi alsın" Şimdi belediye belgesi yeterli değil, bakanlık belgesi de alıyor.
GÜVENİLİR TURİZM BELGESİ YANGIN GÜVENLİĞİ İLE BAĞLANTILI DEĞİL
COVID-19 döneminde sağlık ve hijyen standartlarını artırmak amacıyla geliştirilen Güvenilir Turizm Belgesi, yangın güvenliğiyle doğrudan bağlantılı bir belge değildir. Kartalkaya'da iş yeri açma süreçlerinde gerekli belgeler arasında yer alan itfaiye raporu, İl Özel İdaresi’ne başvurularak alınmakta ve bu rapor itfaiye müdürlüğü tarafından düzenlenmektedir.
YANGIN YETERLİLİK BELGESİ YETKİSİ İTFAİYEDE
Kartalkaya’da iş yeri açma belgesi için yangın yeterlilik belgesinin Bolu Belediyesi tarafından verilmesi gerekiyor. İlçe belediyesinin yeterli olmadığı durumlarda bu yetki il belediyesine geçiyor. İş yeri açma ruhsatını düzenleyen ve takip eden kurum ise İl Özel İdaresi. Ruhsat verilmeden önce uygunluk değerlendirmesi yapılmakta.
Kültür ve Turizm Bakanlığı, işletmelere yönelik denetimlerinde turizm kriterlerini değerlendiriyor. Yangın yeterlilik denetimi ise yalnızca itfaiyenin yetki alanında bulunuyor. İş yeri açma sürecinde yangın belgesi, işletmenin bulunduğu il sınırları içerisindeki itfaiyeden alınmak zorunda. 2022 yılı itibarıyla denetim yetkisini devralan Bakanlık, 40 yılda kapatılan 100 tesisin aksine, 2022’den itibaren 4380 tesisin kapatıldığını açıkladı.
TURİZİMLE İLGİLİ KRİTERLERE BAKIYORUZ
Bakan Ersoy, "Güvenilir Turizm belgesinden söz ediliyor. Bizim COVID zamanı geliştirdiğimiz bir sertifikasyondu. Sağlık ve hijyen açısından yapılmış bir sertifikaydı. Yani konunun yangın güvenliği ile bir ilgisi yok. İş yeri açmak için gerekli belgeleri almak zorundasınız. Kartalkaya'daki il özel idareye başvuruyor. Burada 5. madde itfaiye raporu. İtfaiye müdürlüğünden alacaksınız diyor.
Burada yetkili kurum sadece yetkililerdir. İlçe belediyesinde yeterlilik yoksa, il belediyesi. Kartalkaya'da iş yeri açmak belgesi için yangın belgesini Bolu Belediyesi veriyor. Bolu il sınırlarında olduğunuz için başka şehirden alamazsınız. İl sınırları içinde bağlı olduğunu itfaiye olmak zorunda. İş yeri açma ruhsatını takip eden kurum İl Özel İdaresi. Bunların uygunluklarına bakılıyor, uygunsa ruhsat veriyor. Bize geldiğinde kontrolör yolluyoruz işletmeye. Biz kontrollerde turizmle ilgili kriterlere bakıyoruz. Biz iş yeri açma raporunu görünce "tamam" diyoruz. Biz işletmenin niteliklerine bakıyoruz. 2022'de süreç bize geçti, 2022'ye kadar 40 yıllık bir süreçte bakanlık 100 tesis kapatmış. 40 yılda 100 küsür tesis kapatıldı, 2022 sonra 4380 tesis kapattırıldı. Yangın yeterlilik denetleme yetkisi sadece itfaiyelerde. Yangın yeterlilik belgesi gerekiyorsa mutlaka kendi itfaiyesinden alması gerekiyor. Mücavir alanın dışında olsa bile itfaiyeden alması gerekir." dedi.
Bakan Ersoy şöyle devam etti:
İL İDARE RUHSATI DÜŞÜRÜR
Bolu Belediyesi itfaiyesi raporunda 8 ana kusur çıkmış. Böyle bir eksiklik çıktıktan sonra geri çekme gibi bir şey olamaz. İtfaiyenin, İl Özel İdaresi ve İl Turizm Müdürlüğü'ne durumu bildirmesi gerekiyor. Bununla ilgili maddeler de var. Bence itfaiyenin ilgili kurumlara bunu bildirmesi gerekiyor. Bence bununla ilgili yükümlü. Kanun kısmını bir tarafa bırakıyorum. Vicdani olarak, etik olarak bunu gönüllü şekilde yapması lazım. İl Özel İdare ruhsatı düşürür, kapatma işlemini yapar.
TALEP EDİLİRSE DENETLENİR
Daha da kötü bir şey, belge geri çekiliyor. Onun yerine 70 metrekare bir yere rapor veriyor. Siz talep üzerine gidip tespit yaptınız. Oraya da otelin girişinde. Hani dışarıda deniliyor ya. Ana bina riskliyken oraya da vermemeniz lazım. Binanın genelini görüyorsunuz ama o güvensiz yerin yanında rapor veriyorsunuz. Yangın yetkilendirme belgesini veren kurum, denetimiyle de yetkili. Mevzuatta yetki var ama zorunluluk yok. Hangi periyotta gideceğinizi mevzuat size bakıyor. Yetkisi var ama zorunluluğu yok. Kartalkaya'daki bütün işletmeler, yangın yeterlilik belgesini Bolu Belediyesi İtfaiyesi'nden almış. Bu otelleri yangın açısından denetlemesi gereken de itfaiye. Denetleme yetkisi vardır ancak talep ederse denetler. Talep ederse zorunlu. Denetleme yetkisi verirsen, denetlemeye gidersin. Siz zaten bir işletmenin yangın yeterlilik belgesini veriyorsanız, denetlemekten sorumlu da sizsiniz. Zorunluluk yok. Keyfiyeti itfaiyeye bırakılmış ancak işletme talep ederse denetlemek zorunda. Alanın sorumluluğu İl Özel İdare'de ama bu itfaiyenin sorumluluklarını kaldırmıyor. Raporu geri çekme konusuyla ilgili benim şahsi görüşüm, bu açıklanabilir değil. Böyle bir ortamda kurumun buna kesinlikle izin vermemesi gerekiyor.
BİRİNCİ SORUMLULUK İŞLETMEDE
Biz farklı sebeplerle denetledik, biz turizmle ilgili nicelik veya niteliklere bakıyoruz. Ama denetime gitmeden önce bu otelin dosyasına bakıyorum. Ruhsatı var mı? Biz turizmle ilgili nicelik veya niteliklere bakıyoruz. İtfaiye işi çok teknik bir konu. Bizim o kontrolörümüzün o yeterliliğe sahip olma şansı yok. Burada birinci sorumluluk, işletmede. Her yeri korumak istiyorsanız, her yere kontrolör koymak durumundasınız. Yüzde yüz başarı sağlamak mümkün değil. Dava süreci çok önemli. Bu davanın sonucuna göre belki biz de mevzuatlarımızı düzenleyeceğiz.
Son 3 yılda çok yoğun bir çalışma yapıyoruz, bütün belgeleri ısrarlı şekilde istiyoruz. Tamamlayamayanları kapatıyoruz, kapatmaya da devam edeceğiz. İtfaiye teşkilatı kurmak, İl Özel İdare'den istenecek, orada bir yer gösterilecek. Bu bizim sorumluluk alanımızda değil. İtfaiye'nin yetkisinde. İş yeri açma çalışma ruhsatı varsa itfaiye raporu da vardır. İş yeri açma çalışma ruhsatının yenilenmesi, itfaiye raporunun da yenilenmiş olduğunu gösteriyor.
İHBAR EDİLSEYDİ İŞLETME KAPATILACAKTI
En başından beri söylüyorum. Yangın yeterlilik belgesi sadece itfaiyeden alınır. 12 Aralık'ta tespit etmiş itfaiyede, talebi geri çektirmek yerine bu konuda İl Özel İdare'ye bildirmeniz gerekiyordu. Ana binadaki yetersizliği biliyorsunuz, ihbar edilseydi. Zaten bu işletme kapatılacaktı. Raporu veren kurumların denetleme yetkisi var ancak denetlemek zorunluluk yok. Demek ki belki bir zorunluluk getirilmeli. Belli periyotlarla denetim yapılmalı belki.
