Bakan Ömer Bolat, Dolmabahçe Çalışma Ofisi'nde düzenlenen Balkan Rekabet Platformu'nun kuruluş toplantısında yaptığı konuşmada, toplantının Balkan ülkeleri ile ortak platformda rekabet hukuku çalışmalarının koordinasyonunu sağlamayı ve tecrübe ile bilgi birikimini paylaşmayı amaçladığını belirtti. Yılbaşında Türk Devletler Teşkilatı üyesi ülkelerin rekabet otoriteleri arasında bir koordinasyon toplantısı yapıldığını ve bir teşkilat kurulduğunu hatırlatan Bolat, rekabet hukukunun önemine vurgu yaptı.
Bolat, rekabet hukukunun, mal ve hizmet piyasalarında rekabetin korunması amacına yönelik oluşturulan kurallar üzerine inşa edilmiş bir hukuk dalı olduğunu ifade ederek, rekabet kurallarının ticarete ve ekonomiye sağladığı katkıları anlattı. Son yüzyılda teknolojik alanda yaşanan gelişmeler neticesinde dünya ülkelerinin birbirleriyle çok yakın iktisadi ve ticari ilişkilere girdiğini dile getiren Bolat, son yıllarda artan korumacılık hareketlerine ve bazı ülkelerde yükselen milliyetçilik dalgasına rağmen küresel düzeyde iktisadi ve ticari entegrasyonun devam ettiğini vurguladı.
Bolat, bu süreçte küresel düzeyde artan ticaret hacmine, yüksek seviyelere ulaşan portföy yatırımlarına ve artan göç hareketlerine ek olarak doğrudan yatırımlardaki artışın ve özellikle üretimin ülkeler arasındaki yatay entegrasyonunun önemli gelişmeleri beraberinde getirdiğini anlattı. İktisadi küreselleşmenin gelişiminin rekabet mekanizması ve hukuku açısından küresel regülasyonlar ile standartları önemli ve zorunlu hale getirdiğini vurgulayan Bolat, rekabet mekanizmasının daha verimli bir ekonomik ortamın oluşmasını sağladığını ve bu durumun toplumsal refah ile kalkınmanın artmasına katkıda bulunduğunu kaydetti.
Ömer Bolat, Kovid-19, Rusya-Ukrayna Savaşı, Kızıldeniz'deki gemi saldırıları ve iklim değişikliği gibi jeopolitik gerilimler ve bölgesel çatışmaların yol açtığı fiyat artışları ile lojistik ağlarda yaşanan sorunlardan bahsetti. Bu olumsuz gelişmelerin rekabet kurallarını ihlal eden ve piyasa yapısını bozucu faaliyetleri doğuran bir ortam yarattığını vurgulayan Bolat, ayrıca ekonomide gözlenen durgunluk ve yüksek enflasyon dalgasının dünya genelinde fiyatlama davranışlarını bozduğunu ve piyasa mekanizmasının işleyişinde büyük aksamalara yol açtığını söyledi.
"HEM DÜZENLEMELER HEM DE DENETİM ANLAMINDA YPĞUN ÇABALAR GÖSTERMEKTEYİZ"
Uluslararası ticaret alanında rekabeti sınırlayan ve yerli sanayilere zarar veren haksız ticari uygulamaların arttığını belirten Bolat, "Rekabet kurallarını ihlal eden ve adil piyasa yapısı faaliyetleri doğuran bu ortam rekabet hukukunun ve mekanizmasının işlerliğine yönelik regülasyonların ve düzenlemelerin önemini de açıkça ortaya koymuştur. Bu durum, aynı zamanda ilgili kamu kurumları ile rekabet otoritelerinin son yıllarda önem, etki ve iş yüklerini büyük ölçüde artırmıştır. Ülkemizde gerek Ticaret Bakanlığımız gerekse bağımsız bir kurul olan Rekabet Kurumu, adil rekabet ve adil piyasa oluşumu için yetkili ve sorumlu kuruluşlardır ve görevlerini titizlikle yapmaktadırlar. Ticaret Bakanlığı olarak, bu süreçte adil ve etkin işleyen bir piyasa mekanizmasının tesisi için hem düzenlemeler hem de denetim anlamında yoğun çabalar göstermekteyiz." dedi.
Ticaret Bakanı Bolat, rekabeti sınırlayıcı ve piyasa yapısını bozucu faaliyetleri engellemek amacıyla önemli mevzuat değişiklikleri gerçekleştirdiklerini belirtti. Bu kapsamda, motorlu kara taşıtları, meyve-sebze ticareti, lisanslı depoculuk ve emlak ilan sektörüne yönelik hayata geçirilen düzenlemelere değindi.
142 FİRMAYA 4 MİLYAR 840 MİLYON CEZA
Bu alanda yaptıkları diğer yeniliklere ilişkin bilgiler veren Bolat, fahiş fiyat ve stokçuluğun cezasının artırıldığını bildirdi. Bolat, "Regülasyon düzenleme görevimiz kapsamında yaptığımız mevzuat değişikliklerinin yanında denetim görevimizi de ihmal etmeden yapıyoruz. Bu kapsamda Ticaret Bakanlığımız iç ticaret birimlerince 2023 yılında 55 bin 772 gerçek ve tüzel kişiye 1,5 milyar lira idari para cezası kesilmiştir. Bu yılın ilk 8 ayında ise 127 bin gerçek ve tüzel kişiye 1 milyar 218 milyon lira idari para ceza kesilmiştir. Rekabet Kurumumuz da rekabeti sınırlayıcı ve piyasa yapısını bozucu faaliyetlere karşı yoğun denetimlerde bulunmaktadır. Rekabet Kurumunun gerek kartel oluşumu gerekse rekabet bozucu eylemlere ve hakim durumu kötüye kullanma çabalarına karşı önleyici yetkileri vardır. Kurumun sektörlere yönelik denetimleri sonucunda 2023'te 166 firmaya toplam 2,7 milyar lira, bu yılın ilk 8 ayında ise 142 firmaya 4 milyar 840 milyon lira idari para cezası kesmiş bulunmaktadır." diye ifade etti.
Ömer Bolat, artan dijitalleşme ve yapay zeka teknolojisindeki gelişmelerin rekabet hukuku alanında ortak standartların geliştirilmesini daha da önemli hale getirdiğini vurguladı. Küresel düzeyde rekabet konusunda yürütülecek iş birliklerinin önemine dikkat çeken Bolat, bu iş birliklerinin karşılıklı anlayış ve dayanışmanın gelişmesini, ortak bir akılla uyuşmazlıkların çözülmesini ve kriz dönemlerinden en az zararla geçilmesini sağlamaya yönelik olması gerektiğini belirtti.
Balkan coğrafyasının stratejik ve coğrafi önemine dikkati çeken Bolat, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu coğrafya günümüzde de dünyanın üretim üssü konumunda olan Asya ile en büyük küresel pazarlar durumunda olan Batı dünyası arasında hem siyasi hem de ticaret yolları ve lojistik kanalları bakımından adeta bir köprü vazifesi görmektedir. Balkan coğrafyasının bu önemli jeostratejik konumu birçok alanda olduğu gibi rekabet düzenlemeleri ve hukuki alanında da bölge arasındaki işbirliğinin çok önemli hale getirmektedir. Bu çerçevede bölge ülkelerinin birbirleriyle olan ticaret ilişkilerinde rekabet hukuku ve kuralları konusunda belirli standartların oluşması, bölge dışındaki aktörler ile bu alandaki ilişkilerin daha sağlam zeminde yürütülmesine büyük katkılar sağlayacaktır. Bu anlayışla 9 Balkan ülkesi arasında tesis edilen Balkan Rekabet Platformu ile hem bölgesel hem de küresel ekonomi ve rekabet politikalarının gelişimine katkıda bulunmayı ve herkese fayda sağlayacak açık ve adil pazarlar oluşturmayı hedeflemekteyiz."
Ticaret Bakanı Bolat, bu işbirliği mekanizmasıyla rekabet hukuku ve politikalarına dair farkındalığın artırılmasını, Balkan bölgesinde güçlü bir rekabet kültürünün yaygınlaştırılmasını ve sahip olunan tecrübelerin karşılıklı paylaşılmasıyla rekabette karşılaşılan sorunların çözülmesini amaçladıklarını dile getirdi.
Geleneksel alanların dışında halihazırda önemi gittikçe artan yeşil ekonomi, sürdürülebilirlik ve dijitalleşme gibi alanlardaki faaliyetlerin de rekabet hukuku ve kurallarına uyumlu hale getirilmesi için çalışmaların yürütüleceğini belirten Bolat,
"Ayrıca, rekabet alanında akademik ve bilimsel çalışmaların artırılmasını ve bu alandaki entelektüel seviyenin bölgemizde de artırılmasına yönelik çalışmaların teşvik edilmesini arzuluyoruz. Adil bir rekabet mekanizmasının olmadığı bir yerde piyasa mekanizması asla sağlıklı işlemez. Piyasa mekanizmasının sağlıklı işlemediği bir yerde ise ne sürdürülebilir büyüme teşhis edilebilir ne de toplumsal barış ve refah artışı sağlanabilir. Bütün bu nedenlerle bugün bir araya gelmemize vesile olan bu Balkan Rekabet Platformu çok kıymetlidir. Rekabet ortamının korunması için yürüttüğümüz bu çalışmaların sadece bugünün değil, geleceğin de adil ve rekabetçi bir piyasa düzenine sahip olmasını sağlayacağına inanıyorum." dedi.
Bolat, adil ve sağlıklı bir piyasa mekanizmasının oluşmasını sağlayacak rekabet hukuku düzenlemelerini ve gerekli regülasyonlar ile denetimleri yapmaya kararlılıkla devam edeceklerini sözlerine ekledi.
