AKNE NEDİR?
Akne yağ bezlerinin kronik rahatsızlığıdır.Yüz, boyun,göğüs,sırt,omuz ve üst kollarda görülür.En sık ergenlik döneminde görülmekle birlikte daha ileriki yaşlara kadar devam edebilmektedir.Akne daha fazla yağlı ciltlerde rastlanan bir durumdur.Hem erkek hem de kadınlarda bulunan erkeklik hormonu ergenlik çağında yükselir, yağ bezlerini uyarır ve genişletir.Yağ kanalları folikül olarak adlandırılan kıl içeren kanallarlada bağlantılıdır.Yağ bezleri sebum olarak adlandırılan bir madde üretir.Sebum yani yağ, kıl folikül kanalındaki ölü hücrelerin dökülmesiyle birlikte kanalda yapışkan bir hale gelir.Ciltteki gözenekleri tıkar.Bakteriler foliküldeki yağ ve hücrelerle beslenerek çoğalırlar.Bu bakteriler kimyasal maddeler salgılayarak burada bir reaksiyon oluştururlar ve folikül duvarı parçalanır.Sebum,bakteriler ve hücreler deri içine dağılarak kızarıklık,şişme ve iltihap akıntısına neden olur.
AKNE HANGİ HASTALIKLARDA ARTAR?
-Hormonal bozukluklar ve kullanılan bir takım ilaçlar akneye neden olur.
-Kadınlarda yumurtalık ve böbreküstü bezlerinin aşırı miktarlarda erkeklik hormonu (androjen) üretmesi akne oluşumuna neden olur.
-Tedavi amacıyla kullanılan bazı ilaçlar (kortizon,hormon ilaçları gibi)akneye neden olabilir.
-Stres dolaylı olarak akneyi tetikler.
-Adet dönemleri akne artışına sebep olabilir.
AKNEDE TİPİK LEZYONLAR
-Beyaz ve siyah noktalar (kapalı ve açık komedonlar)
-Püstüller (iltihaplı sarı kabartılar)
-Papüller (kırmızı kabartılar)
-Nodüller (ağrılı,sert, büyük kabartılar)
-Kistler (içi dolu kabartılar)
AKNE TEDAVİSİ
Yiyeceklerin (yağlı yiyecekler,gazlı içecekler,kuruyemiş,vb) akneyi bilimsel olarak arttırdığı kanıtlanamamıştır. Ancak bu gıdalar tüketildiğinde kişide akne arttığı gözleniyorsa,bu gıdalardan uzak durulmalıdır.
-Yüz temizliğine özen gösterilmeli. Jel veya köpük tarzı,yağı dengeleyen,kurutucu özelliği olan,bakteri oluşumunu engelleyen içerikte yüz temizleme ürünü sabah-akşam kullanılmalıdır.
-Siyah noktalar kişinin kendisi tarafından temizlenmemelidir.
-Yağ bazlı makyaj malzemelerinden kaçınılmalıdır.
-Ciltte hassasiyet yoksa sabah-akşam temizleme işleminden sonra cilt alkollü tonikle temizlenmeli.
-Yine sabah akşam problemli yağlı ciltler için olan nemlendirici tercih edilmelidir.
KREM TEDAVİSİ
Tedavi amacıyla verilen kremler tüm cilde uygulanmalıdır.Çoğu tedavi edici krem ciltte kuruluk ve tahriş yapar.Bu nedeble ilk uygulama günlerinde krem ciltte kısa süreli tutulmalı ve giderek süre uzatılmalıdır.
Tedavi amacıyla kullanılan krem içerikleri:
-Retinoik asit içeren kremler: Siyah ve beyaz noktalarda etkilidir.
-Benzoil peroksit içeren kremler: Siyah ve beyaz noktalarla beraber,kırmızı kabarık lezyonlarda etkilidir.
-Antibiyotik içeren kremler: Özellikle sarı iltihaplı kabarıklıklarda etkilidir.
ANTİBİYOTİK TEDAVİSİ
Yoğun kızarıklık ve kabarıklıklar,sarı iltihaplı akne tedavisinde birinci seçenek olarak kabul edilir.
HORMONAL TEDAVİ
Özellikle polikistik over sendromu denilenhormonal bozukluk tespit edilmiş kişilerin akne tedavisinde kullanılır.
ORAL İSOTRETİNOİN
Çok ileri aknede yada diğer tüm tedavilere yanıt vermeyen akne tedavisinde kullanılır.Bazı yan etkileri vardır.Gebelikte kesinlikle kullanılmaz.Deride,göz ve kulakta aşırı kuruluğa sebep olur.Eklem ve kas ağrıları yapabilir.Karaciğer enzimlerinde yükselmeye neden olabilir ve psikolojik problemlere neden olabilir.Bu nedenle bu tedavi doktor kontrolü dışında kesinlikle kullanılmamalıdır.
