17 Ağustos 1999 saat 03.02'de 7,4 büyüklüğünde meydana gelen ve 45 saniye süren Marmara Depremi; Kocaeli, Yalova, Sakarya, İstanbul ve Düzce'de yıkıma neden oldu.
TBMM Deprem Riskinin Araştırılarak Deprem Yönetiminde Alınması Gereken Önlemlerin Belirlenmesi Amacıyla Kurulan Meclis Araştırması Komisyonu'nun Temmuz 2010 tarihli raporuna göre, depremde 17 bin 480 kişi hayatını kaybetti, 43 bin 953 kişi yaralandı.
Yaklaşık 200 bin kişinin evsiz kaldığı, 66 bin 441 konut ve 10 bin 901 iş yerinin yıkıldığı depremden 16 milyona yakın kişi değişik düzeylerde etkilendi, 285 bin 211 konut ve 42 bin 902 iş yerinde hasar tespit edildi.
Depremde İstanbul'da 454 kişi yaşamını yitirirken Yalova, Düzce ve Gölcük'ten kentteki hastanelere getirilen yaralılardan hayatını kaybedenlerle bu sayı 981'e çıktı.
İstanbul'da bin 880 kişinin yaralandığı depremde 41 bine yakın konut ve iş yerinde hasar oluştu, 18 bin 162 konut orta ve ağır hasar yüzünden oturulamaz hale geldi.
Kentte ayrıca 3 bin 171 okuldan 820'si hasar gördü. Bunların 118'i orta, 13'ü ağır hasarlı olarak belirlendi. İstanbul'daki 10 bine yakın kamu binasının bin 137'sinde az, 387'sinde orta, 37'sinde ise ağır hasar oluştu.
İstanbul'da depremden en çok zarar gören yer Avcılar oldu. İlçede 270 kişi hayatını kaybederken yüzlerce kişi de yaralandı. Bin 823 konut ve 326 iş yerinin yıkıldığı ya da ağır hasar gördüğü ilçede, 5 bin 106 konut ve 872 iş yerinde orta hasar, 3 bin 685 konut ve 461 iş yerinde hafif hasar meydana geldi.
Bakanlıklar ile TOKİ ve diğer kurumların iş birliğinde yapılan kentsel dönüşüm çalışmalarıyla depremin yaraları büyük oranda sarıldı.
TOKİ, belediye ve özel sektör tarafından yıkımın yaşandığı kentlerde, deprem yönetmeliğine uygun binlerce yeni konut inşa edildi.
Başta okullar ve hastaneler gibi kamu binaları olmak üzere hafif hasarlı binalar depreme karşı güçlendirildi.
MARMARA DEPREMİ'NDE HAYATINI KAYBEDENLER ANILDI
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nde hayatını kaybedenler için Sakarya, Yalova ve Kocaeli'nde anma programları gerçekleştirildi.
Merkez üssü Gölcük olan depremde yaşamını yitirenler için Kocaeli'nin Kavaklı sahilinde düzenlenen törende konuşan İçişleri Bakan Yardımcısı Münir Karaloğlu, deprem ve diğer afetlerde hayatını kaybedenlere Allah'tan rahmet diledi.
17 Ağustos 1999 Marmara Depremi'nden çıkarılan derslerle toplum olarak afete karşı daha bilinçli ve dirençli, devlet olarak da daha koordine hale geldiklerini ifade eden Karaloğlu, bütüncül afet anlayışıyla Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığının (AFAD) oluşturulduğunu kaydetti.
Karaloğlu, Marmara Depremi yaşandığında ülkede deprem yönetmeliğinin bulunmadığını dile getirerek, "Bu çok acıdır. 17 Ağustos Depremi'nden sonra deprem yönetmelikleri yayınlandı. Yenilenerek geldi. Şu anda biz yeterli görmüyoruz. Deprem yönetmeliğinde yeni ilaveler yapmak üzere çalışmaları tamamladık. İnşallah yakın zamanda Sayın Cumhurbaşkanımıza arz ederek kamuoyuyla paylaşılacak, yayınlanacak ve yeni kriterler getireceğiz. Yaptığımız binaları, konutları, iş yerlerini depreme daha dayanıklı hale getirebilmek için yeni kriterler koyacağız. Bunu 6 Şubat depreminden çıkardığımız ders olarak yeni yönetmeliğe ilave edeceğimiz, yeni uygulamalar olacak." diye konuştu.
AFAD Başkanı Okay Memiş de kurumların imkanları ölçüsünde Marmara Depremi'ne etkin müdahale etmeye çalıştığını belirterek, milletin otomatik bir refleksle kenetlenerek yardımlar gönderdiğini söyledi.
Bu depremden çıkarılan derslerle AFAD'ın kurulduğunu anlatan Memiş, "Anadolu'da her 10 yılda bir 7 büyüklüğünün üzerinde bir depremle sarsılıyoruz. Her 5 yılda bir 6,5 büyüklüğünde bir depremle sarsılıyoruz. Her 3 yılda bir de 6 büyüklüğünde bir depremle sarsılıyoruz. Bu depremlerin hepsi çok yıkıcı depremler. Bizim farkındalıkla ilgili de eğitimle ilgili birimlerimiz var. Aslında bu sarsıntılar bile farkındalığın üst düzeyde olması gerektiğini hatırlatıyor. Coğrafyamız bize depremin ne kadar önemli, gerçek, etkili olduğunu hatırlatıyor. Bu noktadan hareketle çalışmalarımızı yürütmemiz gerekiyor." ifadelerini kullandı.
Memiş, depremden çıkarılan dersler sonucu Türk Silahlı Kuvvetleri, jandarma, polis, itfaiyeci, madenciler ve sivil toplum kuruluşu (STK) temsilcilerini eğitmeye başladıklarını dile getirerek, şöyle konuştu: "Nüfusumuzla orantılandığında dünyada en fazla arama kurtarma ekibine sahip ülke olacağız çok yakın bir sürede ama asıl yapmamız gereken, sağlam zemine sağlam binaları yapmak zorundayız. İyileştirme çalışmaları olarak da dünyanın en büyük afet sonrası iyileştirme operasyonu yapan Türkiye Cumhuriyeti Devleti ve Türk milleti var. 1 yıl içerisinde yaklaşık 80 bin kalıcı konut, sağlam zemine, sağlam binalar yapılarak teslim edilmiş durumda. Yıl sonunda 200 bin konutun teslimini de yapacağız. Bu operasyon başlı başına dünyanın en büyük afet sonrası iyileştirme operasyonu. Marifet mi? Evet, marifet ama asıl marifet bu depremlerde büyüklüğü ne kadar olursa olsun sağlam zemine yıkılmayan binaları yapabilmek. İnşallah onu da hep beraber devletimizle, milletimizle, merkezi idareyle, yerel yönetimlerle, STK'lerle, 85 milyonla beraber dostlarımızla işte Japonya ve diğer ülke dostlarımızla bilimin ışığında en iyisini yapmamız lazım. Bu yönde 7 gün 24 saat çalışıyoruz."
Konuşmaların ardından kursu başarıyla tamamlayan Gölcük Arama Kurtarma Derneği (GESOTİM) kursiyerlerine sertifikaları protokol üyelerince verildi.
Marmara Depremi'nde hayatını kaybedenler için Kur'an-ı Kerim okundu ve dua edildi.
SAKARYA
Sakarya Büyükşehir Belediyesince Demokrasi Meydanı'nda düzenlenen etkinlikte, Kur'an-ı Kerim tilavetinin ardından ilahi ve kasideler okundu.
Marmara Depremi'nde yaşananların izletildiği programda, Türk Kızılay tarafından katılımcılara çeşitli ikramlarda bulunuldu.
Programda konuşan Sakarya Valisi Yaşar Karadeniz, Türkiye'de yaşanan depremler nedeniyle binlerce insanın hayatını kaybedip yaralandığını söyledi.
AFAD tarafından 81 ilde uygulanan risk azaltma eylem planları çerçevesinde çalışmalar yapıldığını aktaran Karadeniz, yerel yönetimlerin de bu konuda çok önemli adımlar attığını dile getirdi.
Depremin Sakarya'ya çok şey kazandırdığını, kentte yatay yapılaşma sayesinde gökyüzünü görebildiklerini vurgulayan Karadeniz, "Bu konuda gerçekten disiplinli şekilde bu uygulanmış. Demek ki istersek biz o disiplini sağlayabiliyoruz. Yeter ki vatandaşımız buna rıza göstersin. Yeter ki yerel yönetimlerimiz üzerine düşsün, yeter ki genel yönetim kuruluşları bu konunun üzerinde dursun. Ve bunu sağladığınız sürece de biz yaşanan afetlerin felakete dönüşmesini de önlemiş oluruz." dedi.
YALOVA
Kurumlar tarafından kurulan stantların gezilmesiyle başlayan programda, 15 Temmuz Demokrasi ve Cumhuriyet Meydanı'nda toplanan kalabalık sahildeki Deprem Anıtı'na kadar "sessiz yürüyüş" gerçekleştirdi.
Vali Hülya Kaya ve il protokolünün katıldığı yürüyüş sonrası depremde çekilen fotoğrafların yer aldığı sergi gezildi, ardından programa katılanlar hayatını kaybedenlerin isimleri yazılı mermer blokların bulunduğu anıta karanfil bıraktı.
Anı defterini imzaladıktan sonra gazetecilere açıklamada bulunan Vali Kaya, depremde hayatını kaybedilenlerin acılarını ilk günkü gibi hissettiklerini ifade etti.
Anma günlerinin deprem gerçeğini hayatın bir parçası haline getirmek için önemli günler olarak gördüklerini aktaran Kaya, şöyle konuştu: "Atacağımız her bir adımda, yapacağımız her bir planda artık deprem gerçeğini unutmadan hayatımızı planlamak, alacağımız kararları, yapacağımız işleri ona göre değerlendirmek durumundayız. Yalova'nın da bir deprem gerçeği var. Dolayısıyla biz hem valilik, belediye, tüm kamu kurum ve kuruluşları olarak her türlü tedbiri almak, riski azaltmak zorundayız. Dolayısıyla bugün yapmış olduğumuz yürüyüş, panel, anma programında bu kadar insanı bir araya getirmemizin de nedeni bu aslında. Sadece bu kamunun yapacağı yatırımlarla, alacağı tedbirlerle de halledebileceğimiz şeyler değil. Dolayısıyla ben Yalovalı hemşerilerimize de sesleniyorum, deprem gerçeğini bir şekilde eğer riski azaltacaksak beraber azaltabiliriz."
Saygı duruşunda bunulması, İstiklal Marşı'nın okunmasının ardından depremde yapılan arama kurtarma çalışmalarının yer aldığı sinevizyon gösterisi izlendi.
Kur'an-ı Kerim tilavetiyle devam eden program, deprem saati olan 03.02'de duaların edilmesi ve karanfillerin bırakılmasıyla son buldu.
Önceki yıllarda anıt içerisinde deprem sonrası fotoğrafların sergilendiği 03.02 ve 45 saniye adı verilen salonların, içerisinde oluşan çatlak nedeniyle tedbir amaçlı ziyarete kapatıldığı ve serginin bu nedenle dışarıda kurulduğu belirtildi.
