Yalnızlık, artık sadece psikolojik bir sorun olmaktan çıktı; aynı zamanda büyük bir güvenlik tehdidine dönüştü. İnsanların giderek daha az sosyal etkileşim kurduğu bir dünyada, yalnızlık hissi dijital dolandırıcılıkların temel hedefi haline geldi.
Bunların başında, her yıl yüz milyonlarca dolarlık kayba yol açan romantik dolandırıcılık (romance scam) geliyor. Bu tür dolandırıcılıklar, mağdurların duygusal boşluklarını ve yalnızlıklarını istismar ederek onları para göndermeye ikna etmek üzerine kuruludur.
Üstelik yapay zeka teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte dolandırıcılar artık daha geniş çaplı ve daha organize bir şekilde hareket edebiliyor. AI destekli sohbet botları ve sahte profiller, dolandırıcıların insanlarla daha hızlı ve daha inandırıcı bir şekilde iletişim kurmasını sağlıyor.
Romantik Dolandırıcılığın Yükselişi: Yalnız İnsanlar Hedefte
Romantik dolandırıcılıklar, "güven dolandırıcılığı" (confidence scam) olarak da bilinir ve yoğun bir iletişim süreci gerektirir.
Dolandırıcılar; çeşitli sosyal medya ve flört uygulamalarını kullanarak potansiyel mağdurlara ulaşır. Kurbanlarıyla duygusal bağ kurmak için aylarca iletişim halinde kalır. İlişkilerinde “güven” ve “sevgi” dilini kullanarak manipülasyon yapar.
Texas Üniversitesi’nden Siber Suç Uzmanı Fangzhou Wang, bu dolandırıcılıkların giderek daha organize bir hale geldiğini belirtiyor:
"Dolandırıcılar dünyanın dört bir yanından insanları işe alıyor ve farklı mağdur gruplarını hedefleyebiliyorlar. Çoğu insan sosyal medya ve flört uygulamalarını kullanıyor, bu da dolandırıcılara büyük fırsatlar sunuyor."
Dolandırıcılar Ne Kadar Büyük Bir Kazanç Sağlıyor?
FBI’ın son 10 yıllık internet suç raporları, ABD’de romantik dolandırıcılık nedeniyle yaklaşık 4,5 milyar dolarlık kayıp yaşandığını gösteriyor.
Son beş yılda yıllık ortalama 600 milyon dolar kayıp yaşandı. 2021’de bu rakam neredeyse 1 milyar dolara ulaştı. "Pig Butchering" olarak bilinen yeni dolandırıcılık yöntemleri giderek artıyor. Bu tür dolandırıcılıklar artık sadece bireysel suçlular tarafından değil, Batı Afrika’daki "Yahoo Boys" çetelerinden Güneydoğu Asya’daki büyük suç şebekelerine kadar birçok organize grup tarafından gerçekleştiriliyor.
Romantik Dolandırıcılık Nasıl İşliyor?
Romantik dolandırıcılıklar internetin her köşesinde başlıyor. Facebook’ta toplu mesajlar göndermekten, flört uygulamalarında her profil ile eşleşmeye kadar farklı taktikler kullanılıyor.
Ancak dolandırıcıların kullandığı yöntemler dikkat çekici şekilde benzer: Bağ Kurma Aşaması: Güven sağlamak için sık mesajlaşma ve duygusal bağ kurma süreci.
"Love Bombing" Tekniği: Hızlı bir şekilde "seni seviyorum" gibi ifadeler kullanarak duygusal yatırım sağlamak.
Manipülasyon: Para istemek yerine mağduru, "kendi isteğiyle" para göndermeye yönlendirmek.
Duygusal ve Maddi Sömürü: Zamanla daha büyük para transferleri talep etmek.
Kingston Üniversitesi’nden Kriminoloji Uzmanı Elisabeth Carter, bu dolandırıcılıkların mağdurlar üzerinde son derece yıkıcı bir etkiye sahip olduğunu belirtiyor: "Romantik dolandırıcılık, mağdurlar için en yıkıcı suçlardan biridir. Mağdurlar, en güvendikleri kişinin onları dolandırdığını fark ettiklerinde büyük bir travma yaşarlar."
Yapay Zeka Dolandırıcıların Yeni Silahı
Yapay zeka teknolojileri, dolandırıcıların bu tür sahtekarlıkları daha kolay ve hızlı bir şekilde yürütmesine olanak tanıyor.
AI destekli sahte profiller oluşturuluyor. Sohbet botları, gerçekçi ve akıcı konuşmalar yapabiliyor. Birden fazla mağdurla aynı anda iletişim kurmak kolaylaşıyor. Google ve FBI, yapay zekanın dolandırıcılık e-postaları ve sahte kimlikler oluşturmak için de yaygın olarak kullanıldığını bildiriyor.
Birleşmiş Milletler’in (BM) 2023 raporuna göre, organize suç grupları artık kişiye özel dolandırıcılık senaryoları oluşturmak için yapay zeka kullanıyor.
Mağdurlar Nasıl Kandırılıyor?
Dolandırıcılar, mağdurların güvenini kazanmak için çeşitli psikolojik taktikler kullanıyor: Güven kazanma: “Daha önce ben de dolandırıldım” diyerek mağdurun şüphelerini azaltıyorlar.
Maddi sıkıntı bahanesi: "İşlerim kötüye gidiyor ama para istemem" diyerek mağdurun yardım etmesini sağlıyorlar.
Gizlilik talebi: “Bu özel bir ilişki, kimseye söylememelisin” diyerek mağdurun yakınlarına danışmasını engelliyorlar.
Edmonton Polis Teşkilatı’ndan Dolandırıcılık Uzmanı Brian Mason, bu tür dolandırıcılıkların mağdurların yalnızlık duygularını sömürdüğünü belirtiyor:
"Özellikle romantik dolandırıcılıklarda, mağduru kandıran kişinin aslında bir dolandırıcı olduğunu kabul ettirmek çok zor. Çünkü mağdur gerçekten aşık olduğuna inanıyor."
Yalnızlık, Dolandırıcılığın En Büyük Silahı
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), 2023 sonunda yalnızlığın insan sağlığı için büyük bir tehdit olduğunu ilan etti.
Dolandırıcılar bu durumu avantaja çevirerek mağdurlarına şu mesajı veriyor:
"Bu ilişki özel, kimse anlamaz. Kimseye anlatmamalısın."
Bu psikolojik manipülasyon:
Mağdurun yardım istemesini engelliyor. Utanç ve suçluluk duygusu nedeniyle gerçekleri kabul etmesini zorlaştırıyor. Finansal kayıpları büyütüyor, çünkü mağdur dolandırıldığını anladığında bile ilişkisini sürdürebiliyor.
Dijital Dünyada Yalnızlık ve Dolandırıcılık Artıyor
Romantik dolandırıcılıklar, yalnızlık duygularını sömüren organize suç faaliyetleri haline geldi. Yapay zekanın da bu dolandırıcılıklara entegre edilmesi, sorunun daha da büyümesine yol açıyor.
Bu yüzden, çevrimiçi ilişkilerde temkinli olunmalı. Dijital dolandırıcılıklara karşı farkındalık artırılmalı. Yapay zeka destekli dolandırıcılıklara karşı yeni güvenlik önlemleri alınmalı. Yalnızlık arttıkça, dolandırıcılar da daha fazla hedef bulacak. Bilinçlenmek ve çevremizdekileri uyarmak, bu dolandırıcılıkları önlemenin en önemli yollarından biri.
