Ticaret Bakanlığı tarafından yayınlanan "Türkiye'de E-Ticaretin Görünümü Raporu", e-ticaret alanındaki gelişmeleri önemli istatistiklerle destekleyen ve tüm paydaşların etkin bir şekilde faydalanabileceği yol gösterici bir belge olarak yayımlandı. Raporda, e-ticaretin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), genel ticaret ve perakende ticaret içindeki durumu analiz edilerek çeşitli çıktılar incelendi.
Rapora göre, Türkiye'nin 2023 yılı e-ticaret hacmi 1,85 trilyon TL'ye ulaştı. İşlem sayısı bir önceki yıla göre yüzde 22,25 artarak 5,87 milyar adet oldu. 2024 yılında e-ticaret hacminin 3,4 trilyon TL ve işlem sayısının 6,67 milyar adet olacağı tahmin ediliyor. E-ticaret hacminin yüzde 51'ini mal ticareti, yüzde 49'unu ise hizmet ticareti oluşturuyor.
Ticaret Bakanlığı'nın konuya ilişkin açıklaması şu şekildedir:
"Teknolojideki dönüşüm ile birlikte, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye'de de e-ticaretin önemi ve toplam ticaret içerisindeki payı günden güne artıyor. E-ticaret alanında yaşanan gelişmeleri önemli istatistiklerle destekleyen ve tüm paydaşların faydalanabileceği yol gösterici bir belge olarak 'Türkiye'de E-Ticaretin Görünümü Raporu'nu yayımladık. Raporda, e-ticaretin gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH), genel ticaret ve perakende ticaret içindeki durumu analiz edilerek çeşitli çıktılar incelendi.
Türkiye'nin 2023 Yılı E-Ticaret Hacmi 1,85 Trilyon TL'ye Ulaştı
E-ticaret hacmi, 2023 yılında bir önceki yıla göre yüzde 115,15 artarak 1,85 trilyon TL'ye ulaştı. İşlem sayısı ise bir önceki yıla göre yüzde 22,25 artarak 5,87 milyar adet olarak gerçekleşti. 2024 yılında e-ticaret hacminin 3,4 trilyon TL ve işlem sayısının 6,67 milyar adet olacağı öngörülüyor.
E-ticaret hacminin genel ticaret hacmine oranı, 2019 yılında yüzde 10,1 iken, 2023 yılında yüzde 20,3'e ulaştı. 2023 yılında e-ticaret hacminin GSYH içindeki payı (E-GSYH) yüzde 33,3 artarak yüzde 6,8'e ulaştı. E-GSYH'nin 2019-2023 yılları arasında yıllık bileşik büyüme oranı yüzde 26 oldu.
E-ticaret hacminin yüzde 51'ini mal ticareti, yüzde 49'unu ise hizmet ticareti oluşturuyor. Kartlı işlem hacminin yüzde 63'ü mal ticaretinden, yüzde 37'si ise hizmet ticaretinden kaynaklanıyor.
E-ticaret hacminden en büyük payı alan sektörler:
- Beyaz eşya ve küçük ev aletleri: 233 milyar TL
- Elektronik sektörü: 135 milyar TL
- Giyim, ayakkabı ve aksesuar: 127 milyar TL
**E-Ticarete Uyum Endeksine Göre En Yüksek Uyumlu İl İstanbul**
Ticaret Bakanlığınca geliştirilen metodoloji sayesinde illerin e-ticarete uyumu endeksi oluşturuldu. Bu endeks, ilin e-ticaret satışlarının GSYH'ye oranı, ildeki e-ticaret faaliyetinde bulunan işletme sayısının toplam işletme sayısına oranı, il bazındaki e-ticaret satışlarının ildeki e-ticaret alışlarını karşılama oranı ve ildeki e-ticaret işletmesi başına düşen e-ticaret satış hacmine dayanıyor.
E-ticarete uyum skoru en yüksek iller sırasıyla İstanbul, Kayseri, Çorum, İzmir ve Kocaeli olarak belirlendi. 2023 yılında Türkiye genelinde e-ticaret yapan işletme sayısı 559 bin 412'ye ulaştı. Pazaryerlerinde e-ticaret faaliyeti yürüten işletme sayısı 540 bine yaklaştı. Kendi sitesinden veya mobil uygulamasından e-ticaret faaliyetinde bulunan ETBİS'e kayıtlı işletmelerin sayısı 35 bini aştı.
E-ticaret yapan işletmelerin yüzde 76'sı şahıs işletmesi, yüzde 21'i limited şirket ve yüzde 3'ü anonim şirkettir. En çok e-ticaret faaliyetinde bulunan iller İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya'dır.
E-Ticaret Harcamalarında Demografik Dağılım ve Mobil Uygulamaların Tercihi
2023 yılında işlem hacmi olarak en yoğun dönem, kasım ayı oldu. En yüksek işlem yapılan günler ise 11 Kasım ve 24 Kasım'dı. E-ticaret harcamalarının yaşa göre dağılımında, 25-36 yaş aralığı dikkat çekiyor. En fazla harcamayı 29 yaşındaki tüketiciler gerçekleştirirken, e-ticaret hacminin yarısından fazlasını bu yaş aralığındaki tüketiciler oluşturdu.
İşlem sayısı ve işlem hacminin satış kanallarına göre dağılımında, mobil uygulamalardan yapılan alışverişler öne çıkıyor. Sipariş platformları arasında işlem sayısı bakımından yüzde 91, işlem tutarı bakımından ise yüzde 80 oranında mobil uygulama kullanıldı. En fazla işlem 18.00-00.00 arasındaki zaman diliminde gerçekleştirildi.
Kargo Teslim Süresi ve Teslim Edilemeyen Kargo Nedenleri
Teslim edilemeyen kargo gönderilerinde, en yaygın neden yüzde 34,13 ile müşterinin gönderiyi kabul etmemesi iken, yüzde 26,43 ile adreste bulunamama ikinci sırayı aldı. En az karşılaşılan sebep ise yüzde 1,2 ile hasarlı kargo oldu.
En yüksek sayıda kargo gönderimi yapan il yüzde 55,27 ile İstanbul oldu. İstanbul'u sırasıyla Kocaeli, Ankara, İzmir, Bursa ve Kayseri takip etti. En fazla kargo gönderimi yapan ilçe ise İstanbul'un Bağcılar ilçesi oldu. En fazla kargo alan il yüzde 29,74 oranı ile yine İstanbul olurken, Ankara, İzmir, Bursa, Antalya ve Kocaeli de İstanbul'u takip etti. En yüksek sayıda kargo alan ilçe ise Ankara'nın Çankaya ilçesi oldu.
En Çok Satılan Ürünler
Sektör bazında en çok satılan ürünler:
- Giyim, ayakkabı ve aksesuar: Ayakkabı, gömlek, mont, ceket, pantolon, elbise
- Elektronik: Cep telefonu, dizüstü bilgisayar, televizyon, ağ sistemleri, masaüstü bilgisayar
- Beyaz eşya ve küçük ev aletleri: Airfryer, fritöz, klima, mutfak aletleri, çamaşır makinesi, buzdolabı
- Gıda ve süpermarket: Meyve, sebze, çay, et, deniz ürünleri, yumurta, kahve
- Yemek sektörü: Hamburger, kebap, pizza, pide, döner, tatlı, dondurma
Ticaret Bakanlığı tarafından yayımlanan bu rapor, Türkiye'de e-ticaretin hızla büyüyen ve gelişen dinamiklerini detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır.
