ABD'de yayın yapan haber sitesi The Intercept'in haberine göre, kendilerini "bir grup hissedar, mevcut ve eski çalışanlar" olarak tanımlayan 133 kişi, işçilerin bağışlarının gönderildiği kurumlarla ilgili teknoloji şirketine açık mektup yazdı.
BAĞIŞLARIN DURUDURULMASI İSTENDİ
Mektupta Apple, işçilerin bağışlarını İsrail ordusu ve Filistin topraklarını gasbeden İsraillilerle bağlantılı örgütlere göndermekle suçlandı. Bu iddianın derhal soruşturulması talep edilen mektupta, Apple'dan tüm sivil toplum örgütlerine "bağış" yapılmasını durdurması istendi. Birçok büyük kurum gibi Apple çalışanları da "Benevity" isimli platform aracılığıyla kar amacı gütmeyen organizasyonlara bağış yapabiliyor ve karşılığında işverenlerinden "katkı payı" alabiliyor.
APPLE KONUYLA İLGİLİ SORULARA CEVAP VERMEDİ
Bağış listesindeki kurumların arasında İsrail ordusundaki askerlere bağış toplayan "Friends of the IDF (FIDF)", Batı Şeria'da Filistin topraklarını gasbeden İsraillilere katkı sağlayan "HaYovel", "One Israel Fund", "the Jewish National Fund" ve "İsraelGives" isimli örgütler yer alıyor. Apple yönetimi, konuyla ilgili sorulara yanıt vermedi.
"Apples4Ceasefire" adı altında örgütlenen Apple çalışanları, nisan ayında "Filistin halkına desteklerini kefiye, iğne, bilezik veya kıyafetlerle ifade eden" Apple Store çalışanlarının disipline gönderilmesine ve işten çıkarılmasına itirazda bulunmuştu.
New York'ta faaliyet gösteren "Bizim Paramızla Değil" adlı grup, eyaletteki kar amacı gütmeyen kuruluşların İsraillilerin Doğu Kudüs ve Batı Şeria'da gasbettiği Filistin toprakları için bağış toplama yetkilerini ve kar amacı gütmeyen kuruluş statülerini kaybetmesi için çalışıyor.
ÇOK AZ İNCELEME YAPILDI
Anayasal Haklar Merkezinde kıdemli avukat Diala Shamas, yaptığı açıklamada, bağış listesinde ismi geçen kurumları "en kötü aktörler" olarak nitelendirerek "Ne yazık ki Batı Şeria ve Gazze'deki yasa dışı faaliyetleri açıkça destekleyen kuruluşlar hakkında çok az inceleme yapıldı." dedi.
Shamas, uluslararası insan hakları hukukunu ihlal eden faaliyetlerin finansmanına ilişkin ABD Gelir İdaresi'nin yeterince sıkı denetim yapmadığını vurgulayarak, şirketlerin ve bireylerin bağışlarının potansiyel olarak yasa dışı faaliyetlere gitmediğinden emin olmaları gerektiğini belirtti.
APPLE BU KONUDA DİKKATLİ OLMALI
Shamas, genellikle şirketlerin bağış yaparken bir kuruluşun "501(c)(3)" statüsüne sahip olduğunu düşündüklerini ancak bu durumun savaş suçlarına yardım ve yataklık etmek gibi yasa dışı faaliyetleri kapsamadığını ifade etti. Kar amacı gütmeyen statünün, bir kuruluşun yasa dışı faaliyetlere katılmayacağı anlamına gelmediğini vurgulayan Shamas, Apple'ın bu konuda dikkatli olması gerektiğini söyledi.
İsrail askerlerinin işkence, yargısız infaz ve Filistinlilere yönelik diğer suistimallerle suçlanmasının yanı sıra birçok askerin Filistinli tutuklulara yönelik yağma ve kötü muamele görüntülerini sosyal medyada paylaşması nedeniyle İsrail ordusunun davranışları ve disiplini özellikle mercek altına alındı.
34,5 MİLYAR DOLAR BAĞIŞ
Apple'ın bağışlar listesinde yer alan "Friends of the IDF", İsrail ordusu için bağış toplamak amacıyla kar amacı gütmeyen bir kuruluş olarak kayıtlı ve savaşın başlamasından sonraki ilk haftalarda İsrail ordusuna 34,5 milyon dolar (yaklaşık 1 milyar 114 milyon 249 bin lira) bağış aktardığını iddia ediyor.
The Guardian gazetesi tarafından Aralık 2023'te yapılan haberde, kitlesel fonlama platformu "IsraelGives", savaştan sonraki iki ay içinde Batı Şeria'daki "askeri, paramiliter ve yerleşim" faaliyetlerini desteklemek için 5,3 milyon doların (yaklaşık 171 milyon 180 bin lira) üzerinde bağış almıştı. Bu para orantısız şekilde Amerikalı bağışçılardan gelmişti.
Birçok diğer teknoloji şirketi gibi Apple da web sitesinde Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi de dahil olmak üzere "uluslararası kabul görmüş insan haklarına saygı" çerçevesine kurumsal bağlılığını ifade ediyor.
Ancak İsrail'in Gazze'ye yönelik saldırıları başladığından bu yana Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Ofisi, İsrail ordusunun saldırılarını defalarca kez kınadı.
