Suriye iç savaşı sırasında Süveyda, diğer bölgelere göre sınırlı hareketlilik yaşadı. Ancak gençlerin rejim saflarında savaşa gönderilmesine tepki gösteren yerel hareketler, daha sonra silahlı gruplara dönüştü. 2013 yılında Şeyh Vahid el-Belaus tarafından kurulan "Rical el-Kerame" hareketi, Dürzi gençlerin savaşa gönderilmesini engellemeyi amaçladı. Belaus'un 2015 yılında öldürülmesi sonrası hareket farklı gruplara bölündü.
Bu hareketten ayrılan "Şeyh el-Kerame" grubu, rejime ve Rusya'ya karşı açık bir tutum aldı. Ayrıca rejime bağlı uyuşturucu ve kaçırma faaliyetleri yürüten yerel gruplara karşı operasyonlar gerçekleştirdi. Daha sonra "Ahrar Cebel el-Arap" oluşumu, din adamı Süleyman Abdülbaki liderliğinde kurularak barışçıl protestoları koruyan ve organize eden güçler arasında yer aldı.
Önceki rejim ise İran destekli silahlı gruplar ve istihbarat birimlerine bağlı özel kuvvetler oluşturarak bu hareketleri bastırmaya çalıştı. Ancak 2022 yılına gelindiğinde, bu güçler yerel Dürzi gruplar tarafından önemli kayıplar verdi.
Yeni yönetimle gerilim arttı
Baas rejiminin devrilmesiyle Şam'da iktidarı ele geçiren Heyet Tahrir eş-Şam (HTŞ), Dürzi toplumuyla temas kurarak anlaşma zemini aradı. Şeyh Hikmet el-Hicri, yeni yönetimin lideri Ahmed eş-Şam'ın silahlı grupların silah bırakması çağrısını reddetti. Hicri, "Silah bırakmak için önce devletin kurulması ve yeni anayasanın yazılması gerekir" ifadesini kullandı.
Yeni yönetim, Muhsine el-Muhaysini’yi Süveyda valiliğine aday gösterdi. Ancak Muhaysini, görevi henüz resmen kabul etmediğini açıkladı. Ayrıca Şeyh Hicri, rejimin eski asker ve güvenlik mensupları için af çıkarılmasına da karşı çıktı.
İsrail’in müdahale girişimi gerilimi derinleştirdi
23 Şubat'ta İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, yeni Şam yönetimine Güney Suriye’nin silahsızlandırılması çağrısında bulundu ve "bölgede Dürzileri koruyacaklarını" iddia etti. İsrail'in müdahale açıklamaları Süveyda’da geniş bir tepkiye yol açtı ve halk müdahaleyi protesto etti.
Ancak bazı küçük grupların özerklik talebinde bulunması, İsrail'in söylemleriyle birleşerek gerilimi artırdı. Şam yakınlarındaki Ceramana'da güvenlik güçleri ve yerel milisler arasında çatışmalar yaşandı. İsrail, bu gelişmeleri daha fazla kışkırtmaya çalıştı. Ancak Ceramana’daki çatışma, bölgedeki Dürzi liderlerin müdahalesiyle yatıştırıldı.
Mart ayında Süveyda'da bazı kişiler İsrail bayrağı açarak provokasyonda bulundu, ancak halk tarafından bayrak kısa sürede indirildi ve yakıldı. Süveyda’da yine Mart ayında valilik binasında Suriye bayrağı indirilerek yerine Dürzi bayrağı asıldı ve İsrail’deki Dürzi lider Muvaffak Tarif'in fotoğrafları açıldı. Bu eylem, Süveyda içinde ciddi eleştiriler aldı.
Artan gerilim ve dış müdahale tehlikesine dikkat çeken Lübnanlı Dürzi lider Velid Canbolat, İsrail'in kışkırtmalarına karşı uyarılarda bulundu. Bazı yerel aktivistler, Şeyh Hicri’nin dış müdahaleye açık tutum sergilediğini öne sürerek, bu yaklaşımın Süveyda’yı daha büyük bir krize sürükleyebileceğini belirttiler.
Şeyh Hikmet el-Hicri ise bu eleştirilere cevap olarak, projesinin "Suriye’nin birliğini temel alan ulusal bir proje" olduğunu ifade etti.
Tüm bu gelişmeler, Süveyda’da karmaşık ve gergin bir atmosfer yaratmış durumda. Bölgenin geleceği ise merkezi yönetimin ve yerel grupların müzakereleri, dış aktörlerin müdahale girişimleri ve yerel halkın tutumu ile şekillenmeye devam edecek.