Naviçok Sinir Gazı ile Zehirlenen Rus Muhalif Lider Aleksey Navalny Kendini iyi hissetmemeye başladığında uçaktaydı. Terlemeye başladı, hemen ardındansa baş dönmesi. Vücudunu kontrol edememeye başladıktan sonra kustu ve yere yığıldı.. Dünya, The Lancet dergisinde yayınlanan makaleyle şoka girdi. İşte olayla ilgili son gelişmeler.
Rapor, Rusya tarafından geliştirilen ve askeri sınıf bir zehir olan Noviçok'un etkilerinin detaylıca halka açıklandığı ilk belge olma özelliği taşıyor. Ağustos ayında zehirlenen Navalny, bindiği uçakta rahatsızlanmasının ardından hastaneye kaldırılmış ve sonrasında Almanya'da tedavi edilmişti.
Navalny, bir uçuş sırasında fenalaştıktan sonra Sibirya'daki Ormsk hastanesine götürülmüştü Navalny'nin tedavi gördüğü hastanedeki doktorlar, kıyafetlerinde ve ellerinde bir kimyasal bulunmasına rağmen vücudunda hiçbir zehir izi bulunmadığını iddia etmişti Daha sonra bir Alman askeri laboratuvarı, 44 yaşındaki Navalny'nin, iç çamaşırına serpilmiş olduğu düşünülen Sovyet dönemi sinir ajanı Novichok ile zehirlendiğini keşfetti.
Dünya, son bir haftadır CNN International, Bellingcat, The Insider ve Der Spiegel dergilerinin ortaklaşa gerçekleştirdiği aylar süren kapsamlı araştırmanın sonuçlarına kilitlenmiş durumda.
CNN, seçkin FSB biriminin Ağustos gezisi boyunca Navalny'nin ekibini nasıl takip ettiğini ortaya çıkaran çevrimiçi Araştırmacı gazetecilik sitesi Bellingcat ekibinin araştırmasına katıldı.
İşbirliği ile yürütlen soruşturma kapsamında ayrıca, bu birimin Navalny'yi 2017'den beri Moskova'ya ve Moskova'dan 30'dan fazla seyahatte takip ettiği ortaya çıktı.
Telefon ve seyahat kayıtları, toksinler ve sinir gazları konusunda uzmanlaşmış Rus istihbarat ekibi üyelerinin, 2017'den bu yana Alexey Navalny'yi en az 17 şehre takip ettiğini gösteriyor.
ARAŞTIRMA AYLARCA SÜRDÜ
CNN International ile Bellingcat'in ortak araştırması aylarca sürdü. Soruşturma kapsamında binlerce telefon kaydı, uçuş bilgileri ve diğer belgeler incelendi.
Aylarca süren bu ortak araştırma, ilgili ajanları, geçmişlerini, iletişimlerini ve seyahatlerini tespit etti. Soruşturma ayrıca Alman dergisi Der Spiegel ve Rus yayın The Insider'ı da içeriyordu.
CNN, geçen hafta Almanya'da hala iyileşmekte olduğu gizli yerde yapılan röportaj sırasında Navalny'ye birkaç ajanın fotoğraflarını gösterdi. Muhalefet lideri hiçbirini tanımadığını söyledi ve sonra durdu.
"ÇOK GARİP BİR HİS"
"Yüzlerine baktığımda çok garip bir his duyuyorum" dedi Navalny. Uzun süredir takip edildiğini öğrenmenin "kesinlikle korkunç" olduğunu da ekledi.
Bellingcat ve CNN, FSB'nin toksin ekibinin kalifiye doktorlar, toksikologlar ve sağlık görevlileri de dahil olmak üzere altı ila 10 ajandan oluştuğunu tespit etti.
Navalny'yi takip eden FSB ajanlarının 30'lu yaşlarının sonunda ya da 40'larının başında olduğu tespit edildi. Navalny'yi takip ederken genellikle üç kişilik gruplar halinde seyahat ediyorlardı. Yakın zamanda tek kullanımlık telefon kullanmaya başladılar.
"Birimleri, Moskova'nın güneybatı eteklerindeki Akademika Vargi Caddesi'nde, FSB'nin Kriminalistik Enstitüsü'nün genel merkezi olan, bej renkli, dikkat çekmeyen ve sıradan bir komplekste bulunuyor."
Grup bazen Moskova'nın doğu ucundaki başka bir güvenli bölgede çalışıyor. Birliğin doğrudan komutasındaki yetkili isim Albay Stanislav Makshakov. Orada çalışanların aktardığına göre, güneybatı Rusya'daki Saratov yakınlarındaki Shikhany Enstitüsü'nde çalışırken albay rütbesine sahipti.
YİRMİ YIL İÇİNDE ÜRETİLDİ
Sinir gazı Novichok, orada 1970'lerde geliştirildi ve sonraki yirmi yıl içinde üretildi. Kamu kayıtlarına göre Makshakov ayrıca hardal gazı ile ilgili bir patente sahip.
2018 yılına kadar birimdeki ajanlar hedeflerini takip ederken sık sık kendi isimlerini kullandılar. Bazıları daha sonra sahte kimlik kullanmaya başladı. Burada eşlerinin kızlık soyadlarını kullandılar, doğum tarihlerini ise bir yıl değiştirdiler.
Alexey Navalny'yi zehirleme amaçlı FSB planına karışmakla suçlanan şüpheli Rus ajanı ile görüşmek isteyen CNN International muhabirinin yüzüne kapıyı çarptı.
Geçen yaz Sibirya'da Novichok ile zehirlenmeden önce Navalny'yi üç yıl boyunca takip eden gizli bir FSB kimyasal silah biriminin parçası olduğu ortaya çıkan Oleg Tayakin karşısında CNN muhabirini görünce kapayı kapattığı anlar kameraya alındı.
EVİNE KADAR TAKİP ETTİ
CNN muhabiri Clarissa Ward ve ekibi, Tayakin'i Moskova yakınlarındaki evine kadar takip etti. Kapısını çaldığında ise hem İngilizce hem de Rusça olarak kendini tanıttı.
Yüzünü sadece birkaç saniye gösteren ve muhabir Clarissa Ward'un sözlerini dinleyen Rus ajanı, Navalny'nin adını duyar duymaz, sadece birkaç santim açık olan kapıyı tamamen kapattı.
CNN muhabiri Clarissa Ward, ajan Oleg Tayakin'e "Size birkaç soru sorabilir miyim? Navalny'yi zehirleyen sizin ekibiniz miydi?"" sorusunu yöneltmişti, ancak yanıt alamadı.S
Son olarak dünyanın en eski ve en çok bilinen tıp dergilerinden biri olan The Lancet de, yeni bir tıbbi raporu ortaya çıkardı ve çarpıcı gerçekleri okuyucularına sundu. Almanya'daki Charité hastanesindeki sağlık görevlilerinden edinilen yeni rapora göre, zehirlendikten sonra Rus muhalefet lideri Aleksey Navalny'nin vücut ısısı 33.5 dereceye kadar düştü. Noviçok sinir gazıyla zehirlenen muhalifin kalp atışları dakikada 33 atışa kadar düştü ve ardından komaya girdi. The Lancet dergisindeki makalelerinde Berlinli doktorlar, Navalny'nin Almanya'ya hava yolculuğu sırasında nasıl entübe edilmesi ve ilaç verilmesi gerektiğini anlattılar.
Söz konusu olay ile ilgili Kremlin, Navalny'nin zehirlenmesine karıştığı iddialarını ilk günden beri reddetti. Devlet medyasında FSB ajanına dair herhangi bir haber yer almadı.