Türk Silahlı Kuvvetleri (TSK) tarafından yürütülen Kıbrıs Barış Harekatı'nın 50 yılı bugün kutlanıyor. Türk tarihinde pek çok yürek burkan savaşlar ve kayıplar yaşandı. Türk milletinin canı savaşlar yüzünden epeyce yandı. Kıbrıs’ta yaşanan Kanlı Noel’de bunlardan biriydi. İşte Kanlı Noel ve akabinde gelişen olaylarla Kıbrıs Barış Harekatına giden sürecin ayrıntıları…
Osmanlı Devleti’nin 1878 yılında Rusya ile yaptığı savaştan yenilgiyle çıkmasının ardından olaylar baş göstermeye başladı. Yardım karşılığı İngiltere'ye kiralanan Kıbrıs, 5 Kasım 1914 yılında İngiltere tarafından tamamen ilhak edildi. Kıbrıs, 1923 yılında imzalanan Lozan Anlaşması ile İngiltere'ye bırakıldı. ENOSİS hayalleri kuran Kıbrıslı Rumlar, İngiltere yönetiminde Yunanistan'da da destek alarak bu planlarını açıkça ilan etmeye başladı.
EOKA KURULDU!
Kıbrıslı Rumlar, önce adayı diplomatik yollarla ele geçirmeye çalıştı ancak adanın tamamını diplomatik yollardan ele geçiremeyeceklerini anlayınca terör örgütü "EOKA"yı kurdu.
EOKA, 1 Nisan 1955 yılında kanlı eylemlerine başladı ve "Enosis"e karşı olan herkesi düşman ilan etti. Örgüt, 1958 yılının sonuna kadar 400 Rum, 109 Türk ve 100 İngiliz'i öldürdü, 33 Türk köyünde yaşayanlar vatandaşlar da EOKA'nın kanlı faaliyetlerinden dolayı göç etmek zorunda bırakıldı. Saldırılar karşısında sessiz kalmayan Kıbrıslı Türkler de direniş teşkilatları kurdu ve güçlerini 1958'de Türk Mukavemet Teşkilatı (TMT) çatısı altında topladı. Adadaki bitmek bilmeyen kaos ortamı, Zürih ve Londra Antlaşmaları süresince devam etti. 11 Şubat 1959'da imzalanan antlaşmalar ile İngiltere, Türkiye ve Yunanistan devletlerinin garantörlüğünde Kıbrıs Cumhuriyeti'nin kurulmasına karar verildi. Kıbrıs Türk toplumuna 1960 Anayasası ile verilen haklar, 1963'te Rum tarafının tek taraflı kararı sonrasında kaldırıldı ve bu tarihten başlayarak Türk toplumuna karşı silahlı saldırılar tekrardan başladı.
EOKA'nın Lefkoşa'nın Tahtakale semtinde 20 Aralık 1963 gecesi otomobillerine açılan ateş sonucu Kıbrıs Türkü Zeki Halil ve Cemaliye Emirali'nin şehit edilmesiyle başlayan "Kanlı Noel" saldırılarında, 364 kişi şehit oldu. 103 Türk köyü boşaltıldı, 25 bin kadar insan evlerinden kovuldu.
Rum çeteleri, 24 Aralık 1963 yılında Lefkoşa'nın Kumsal bölgesindeki saldırılarına devam ederken, Kıbrıs'taki Türk Alayı'nda doktor olan Binbaşı Nihat İlhan'ın eşi Mürüvvet İlhan ile çocukları Murat, Kutsi ve Hakan banyo küvetinde öldürülmüş halde bulundu. Bu olay tarihe "Kumsal Katliamı" veya "Banyo Katliamı" olarak geçti.
TÜRKİYE GRANTÖR ÜLKE OLARAK MÜDAHALE ETTİ
5 Ağustos 1964 yılında Rum ve Yunan birlikleri Erenköy bölgesindeki Kıbrıs Türk halkına karşı saldırıya geçti. Yunan uçaklarının Erenköy bölgesini bombalaması sonucu pek çok Türk şehit edildi.
Türkiye bu durum üzerine sınırlı bir hava harekatı yapılmasına karar verildi ve Türk halkına yönelik toplu bir katliamı önledi, Rum birlikleri bozguna uğratıldı. 8 Ağustos 1964'te uçağı düşürülen Türk pilot Yüzbaşı Cengiz Topel, hiçbir yara almadan Rumlara esir düştü. Topel, daha sonra yapılan Rum işkenceleri sonucu şehit oldu.
Türkiye, 20 Temmuz 1974'te garantör devlet olarak müdahale hakkını kullandı ve Türk Silahlı Kuvvetleri, Kıbrıs Barış Harekatı'na başladı. Birleşmiş Milletlerin çağrısı üzerine 22 Temmuz 1974'te ateşkes sağlandı ve çatışmalar durdu. Kıbrıs adasındaki taraflar arasında 25 Temmuz 1974'te "Cenevre Görüşmeleri" başladı. Yunanistan ve Rum tarafının, istekleri kabul etmemesi ve adadaki Türk halkına karşı katliam yapma ihtimalleri ikinci harekatı yapmaya mecbur kıldı.
Bu kapsamda, "Ayşe tatile çıksın" parolasıyla 14 Ağustos 1974'teki "İkinci Kıbrıs Barış Harekatı" ile adaya barış ve huzur getirildi. Türk Silahlı Kuvvetleri harekat süresince, 498 Mehmetçik ve Kıbrıslı 786 mücahidi şehit verdi. (Haber Merkezi)
