Polis, cumartesi günü yaptığı açıklamada, operasyonun "yasaklı bir örgütün ideolojisini yaydığı iddia edilen kitapların yasa dışı satışı ve dağıtımı" nedeniyle gerçekleştirildiğini duyurdu. Baskınlarda 668 kitap ele geçirildi ve yetkililer, operasyonların süreceğini belirtti.
Resmi açıklamalarda yazarların ismi verilmemesine rağmen, Srinagar’daki kitapçılar, söz konusu eserlerin Mevdudi ve Pakistanlı İslam alimi Emir Ahsen Islahî’ye ait olduğunu doğruladı.
Cammu ve Keşmir milletvekili Ağa Seyyid Ruhullah Mehdi, bu durumu eleştirerek, "Devlet artık Keşmirlilere ne okuyacaklarını, ne öğreneceklerini ve neye inanacaklarını mı dikte ediyor? Bu kabul edilemez bir aşırılık. Eğer böyle bir uygulama varsa, derhal son verilmelidir," dedi.
El Cezire, bu yazıda Cemaat-i İslami’nin Keşmir’deki varlığını, bölgedeki siyasi ve silahlı güçleri, Hindistan’ın baskıcı politikalarını ve bu politikaların etkilerini ele alıyor.
1. Cemaat-i İslami Keşmir’de nasıl bir yapı?
Cemaat-i İslami, 1941’de Hindistan’ın günümüzdeki Maharaştra eyaletine bağlı Aurangabad kentinde Ebu’l A‘la Mevdudi tarafından kurulan bir dini harekettir ve Güney Asya’da oldukça etkilidir.
Hindistan genelinde yasaklı bir örgüt olmasa da, Cammu ve Keşmir’de 1952’den itibaren bağımsız bir yapı olarak faaliyet gösteren Cemaat-i İslami, 2019 yılında Hindistan hükümeti tarafından yasaklandı. Bu yasak, 2024’te 5 yıl daha uzatıldı.
Hindistan hükümeti, bu yasağı "örgütün silahlı gruplarla bağlantıları olduğu ve Cammu ve Keşmir’de ayrılıkçılığı teşvik ettiği" gerekçesiyle aldığını açıkladı.
2. Cemaat-i İslami ile Hizbül Mücahidin’in bağlantısı var mı?
Hizbül Mücahidin, Hindistan yönetimine karşı silahlı mücadele amacıyla 1989’da kuruldu. Cemaat-i İslami’nin bazı üyelerinin bu örgütün kuruluşunda rol oynadığı ve bazı liderlerin her iki yapıda da yer aldığı iddia ediliyor.
Hindistan medyasına göre, Cemaat-i İslami, 2019’daki yasağının ardından Hindistan Yüksek Mahkemesi’ne başvurarak hiçbir zaman şiddeti desteklemediğini ve Hizbül Mücahidin ile resmi bir bağı olmadığını savundu. Ayrıca, 2002’de radikal eğilimleri destekleyebilecek üyeleri dışlamak için kapsamlı bir iç reform süreci geçirdiğini öne sürdü.
3. Cammu ve Keşmir neden ihtilaflı bir bölge?
Keşmir, Hindistan ve Pakistan arasında uzun süredir ihtilaflı bir bölge. Ayrıca Çin de bölgenin bir kısmını kontrol ediyor. Tarih boyunca Müslümanlar, Sihler ve ardından İngilizler tarafından yönetildi.
1947’de İngiltere’nin Hindistan’dan çekilmesiyle, prensliklere Hindistan’a mı yoksa Pakistan’a mı katılacaklarına karar verme hakkı tanındı. Nüfusunun çoğunluğu Müslüman olan Keşmir’i yöneten Maharaca Hari Singh ise Hinduydu.
Pakistan’dan gelen silahlı grupların saldırıları üzerine Maharaca, Hindistan’dan askeri destek almak için Keşmir’i Hindistan’a katmayı kabul etti. Bu karar, Keşmir’in geleceği hakkında bir referandum yapılması şartıyla alınmıştı, ancak bu referandum hiçbir zaman gerçekleşmedi.
1948’de BM, Keşmir’de bir referandum yapılmasını öngören 47 sayılı kararı aldı, ancak bu karar uygulanmadı. 1949’da Hindistan ve Pakistan arasındaki savaş sona erdi ve BM’nin belirlediği kontrol hattı fiili sınır haline geldi.
4. Hindistan, Pakistan ve Çin Keşmir’i nasıl yönetiyor?
Hindistan: 2019’a kadar Keşmir, Hindistan Anayasası’nın 370. maddesi kapsamında özel statüye sahipti. Ancak Modi hükümeti bu maddeyi kaldırarak bölgeyi ikiye böldü:
Cammu ve Keşmir Birlik Toprağı: Kendi yasama meclisi var. Ladakh Birlik Toprağı: Doğrudan merkezi hükümet tarafından yönetiliyor.
Pakistan: Azad Keşmir: Pakistan’a bağlı, yarı özerk bir bölge. Gilgit-Baltistan: Pakistan yönetiminde, ancak Hindistan burayı kendi toprağı olarak görüyor.
Çin:
Keşmir’in yaklaşık %20’sini kontrol eden Çin, bölgede iki önemli alanı yönetiyor:
Aksai Chin: 1962’deki Çin-Hindistan savaşında ele geçirildi. Karakurum Geçidi: 1963’te Pakistan tarafından Çin’e bırakıldı.
5. Keşmir’deki siyasi güçler kimler?
Cammu ve Keşmir Ulusal Konferansı: 1932’de kurulmuş köklü bir parti. Cammu ve Keşmir Demokratik Halk Partisi: Mehbooba Mufti tarafından kuruldu, 2018’e kadar BJP ile koalisyon yaptı.
Diğer partiler: BJP (muhalefet), Hindistan Ulusal Kongresi ve Hindistan Komünist Partisi (Marksist) de bölgede etkin.
6. Keşmir’de hangi silahlı gruplar faaliyet gösteriyor?
Hizbül Mücahidin: 1988’de kuruldu, lideri Seyyid Salahuddin.
Leşker-i Tayyibe: 1999’da Hafız Muhammed Said tarafından kuruldu. 2008 Mumbai saldırılarından sorumlu tutuluyor.
Ceyş-i Muhammed: 2000’de kuruldu, Hindistan tarafından terör örgütü olarak kabul ediliyor.
7. Hindistan, Keşmir’de siyasi yaşamı nasıl kısıtlıyor?
Uluslararası Af Örgütü, Hindistan’ın Keşmir’de uyguladığı baskıcı politikalara dikkat çekerek şu noktalara vurgu yapıyor:
Muhaliflerin keyfi tutuklanması, Gazeteci ve avukatların gözaltına alınması, Pasaportlara el konulması.
Hindistan genelinde 2020-2022 yılları arasında 2615 dava, terörle mücadele yasası kapsamında açıldı ve bunların %36’sı Keşmir’deydi. Ancak bu davalarda mahkûmiyet oranı yalnızca %3’tü.
