Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla birlikte en çok sorulan sorulardan biri şu oldu: İstanbul’a kayyum atanacak mı? Türkiye'nin en büyük şehrinin yönetimiyle ilgili bu kritik sorunun cevabı, yasal dayanaklara ve suçlamaların niteliğine göre şekilleniyor. Gözaltı süreci tamamlanan ve “Medya AŞ” dosyası kapsamında yolsuzluk suçlamasıyla tutuklanan İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu hakkında terör suçlamasından beraat kararı çıktı. Bu durum, kayyum ataması ihtimalini doğrudan etkiliyor. Peki, şimdi ne olacak?
İBB’ye kayyum atanacak mı?
Yürürlükteki yasal düzenlemelere göre, bir belediye başkanına kayyum atanabilmesi için başlıca şartlardan biri, kişinin “terör” ya da “terör örgütlerine yardım ve yataklık” suçlamasıyla görevden uzaklaştırılması veya tutuklanmasıdır.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu 'yolsuzluk' soruşturması kapsamında tutuklanırken, 'Kent uzlaşısı' soruşturmasından savcılığın tutuklama talebi reddedildi. Bu durumda ise belediyeye kayyum atanması söz konumu değil.
Kayyum nedir, hangi durumlarda atanır?
Kayyum, yasalarla belirlenmiş bazı durumlarda, bir malı ya da kurumu yönetmek üzere geçici olarak görevlendirilen kişidir. Belediyeler söz konusu olduğunda, terörle iltisaklı olmak, örgüt üyeliği veya örgüt propagandası gibi suçlamalarla görevden alınan belediye başkanlarının yerine kayyum atanabilir.
Kayyum atamaları, İçişleri Bakanlığı tarafından gerçekleştirilir ve bu süreçte belediye meclisinin iradesi devre dışı bırakılır. Ancak yolsuzluk gibi iddialarda yargı süreci devam ederken meclis içi çözümler öncelikli hale gelir.
Belediye meclisi içinden yeni başkan seçilebilir mi?
Ekrem İmamoğlu’nun tutuklanmasıyla birlikte İstanbul Büyükşehir Belediye Meclisi, yeni başkanı kendi içinden seçebilir. Bu durum, Belediye Kanunu’nun 45. maddesi ile düzenlenmiştir. Eğer İçişleri Bakanlığı, İmamoğlu’nu resmen görevden alır ve kayyum atamazsa, İBB Meclisi 10 gün içinde toplanarak yeni başkanını belirlemek zorunda.
İstanbul için erken seçim olur mu?
Hukukçulara göre, belediye başkanlığı için erken seçim ihtimali oldukça düşük. Mevzuata göre, belediye başkanlığında seçim yapılması için başkanlık makamının boşalması ve seçim dönemine uzun bir süre kalmış olması gerekir. Bu durumda erken seçimin siyasi bir kararla gündeme gelmesi dışında bir yolu görünmüyor. Ancak Türkiye’de siyasetin dinamik yapısı nedeniyle, ilerleyen günlerde oluşabilecek siyasi baskılar ya da kamuoyu talepleri doğrultusunda erken bir İstanbul seçimi ihtimali tamamen dışlanmış değil.
Örnek kayyum atamaları neler?
Türkiye’de daha önce terör suçlamaları nedeniyle kayyum atanan çok sayıda belediye oldu. Bunlardan bazıları şunlardı:
Hakkari Belediyesi – DEM Partili Mehmet Sıddık Akış’ın görevden alınması sonrası kayyum atandı.
Van Büyükşehir Belediyesi – DEM Partili Abdullah Zeydan görevden alındı, yerine vali atandı.
Siirt, Mardin, Batman, Kars Kağızman gibi birçok belediyeye “örgüt üyeliği” ve “propaganda” suçlamaları nedeniyle kayyumlar görevlendirildi.
İstanbul'da Esenyurt Belediyesi’nin CHP’li Başkanı Ahmet Özer, terör soruşturması kapsamında görevden alındı ve yerine kayyum atandı.
İtiraz yapılacak?
İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’nun terör soruşturması kapsamında serbest bırakılmasıyla ilgili yazılı bir açıklama yaptı. Yapılan açıklamada, mahkemenin verdiği serbest bırakma kararına itiraz edileceği bildirildi.
Şayet itiraz kabul edilir ve İmamoğlu terör konusunda da tutuklama kararı alırsa, kayyum konusu gündeme gelebilir. Süreç işledikçe net karar açıklanacaktır. Konuyla ilgili açıklama yapıldığında haberlerimizde yer vereceğiz.
