ABD'nin, Suriye'deki yönetim kurumlarıyla yapılan işlemler için uyguladığı yaptırım muafiyeti memnuniyetle karşılanıyor. Buna karşın BM'nin Suriye özel temsilcisi Geir Pedersen çarşamba günü Güvenlik Konseyi'ne yaptığı açıklamada "çok daha kapsamlı çalışmaların kaçınılmaz olarak gerekli olacağını" ifade etti.
13 yıllık iç savaşın ardından Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, bir ay önce “Hayat Tahrir el-Şam” (HTŞ) grubunun öncülük ettiği muhalif güçlerin ani bir saldırısıyla görevden alındı.
ABD, İngiltere, Avrupa Birliği ve diğer ülkeler 2011'de Beşar Esad'ın demokrasi yanlısı protestolara yönelik sert müdahalesiyle başlayan ve savaşa dönüşen olaylar sonrasında Suriye'ye ağır yaptırımlar uyguladı. Ancak Suriye'deki yeni gerçeklik, HTŞ'nin geçmişte El Kaide'ye bağlı bir grup olarak faaliyet göstermesi nedeniyle kendisine ve bazı liderlerine uygulanan yaptırımlarla daha da karmaşık hale geldi.
BM Suriye Özel Temsilcisi Geir Pedersen Güvenlik Konseyi'ne yaptığı açıklamada "ABD hükümetinin yakın zamanda yeni bir geçici Genel Lisans yayımlamasını memnuniyetle karşılıyorum. Ancak yaptırımların ve tanımlamaların tam anlamıyla ele alınmasında çok daha kapsamlı çalışmaların kaçınılmaz olarak gerekli olacağını" belirtti.
ABD'DEN SURİYE'YE LİSANS
ABD pazartesi günü insani yardımların akışını kolaylaştırmak ve bazı enerji işlemlerine izin vermek amacıyla Suriye'deki yönetim kurumlarıyla yapılan işlemler için altı aylık bir yaptırım muafiyeti içeren genel lisans yayımladı.
ABD'nin BM Daimi Temsilci Yardımcısı Dorothy Camille Shea Güvenlik Konseyi'nde yaptığı konuşmada, "Amerika Birleşik Devletleri, Hayat Tahrir el-Şam'dan gelen olumlu mesajları memnuniyetle karşılıyor ancak nihayetinde sözlerden ziyade eylemlerde ilerleme arayacaktır" dedi.
Şam'daki Dışişleri Bakanlığı ise çarşamba günü ABD'nin bu hamlesini memnuniyetle karşıladı ve Suriye'nin toparlanmasını desteklemek için kısıtlamaların tamamen kaldırılması çağrısında bulundu.
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Noel Barrot, çarşamba günü yaptığı açıklamada, Suriye'nin toparlanmasını engelleyen ve insani yardımın ulaştırılmasını zorlaştıran Avrupa Birliği yaptırımlarının hızla kaldırılabileceğini söyledi.
Rusya'nın BM Büyükelçisi Vassily Nebenzia, Washington ve diğer ülkeler tarafından Suriye'ye uygulanan yaptırımları eleştirerek "Sonuç olarak, Suriye ekonomisi aşırı baskı altında ve ülkenin karşı karşıya olduğu zorluklarla başa çıkamıyor" dedi. Rusya, savaş boyunca Beşar Esad'ın müttefiki olmuştu.
BİRLEŞMİŞ MİLLETLERİN AÇIKLAMALARI
HTŞ, 2016'da bağlarını koparana kadar El Kaide'nin Suriye'deki resmi kanadıydı. Buna ek olarak grup, BM Güvenlik Konseyi'nin El Kaide ve IŞİD yaptırım listesinde on yılı aşkın süredir yer almakta ve küresel düzeyde mal varlıklarının dondurulması ve silah ambargosu ile karşı karşıya.
Suriye'ye iç savaş nedeniyle BM yaptırımı uygulanmamakta.
Suriye'nin BM Büyükelçisi Kusay Aldahhak, bir yıl önce Esad hükümeti tarafından atanmış olmasına rağmen çarşamba günü konseyde yaptığı konuşmada geçici yönetim adına konuştuğunu söyledi.
Aldahhak, "Acıyı sonlandırmanın, Suriyelilerin güvenlik ve refah içinde yaşamalarını sağlamanın, ülkelerinde onurlu bir yaşam sürmelerine ve ülkeleri için daha iyi bir gelecek inşa etmelerine izin vermenin zamanı geldi" dedi.
"Bu nedenle, Birleşmiş Milletler'i ve üye devletlerini, insani ihtiyaçları karşılamak ve temel hizmetleri yeniden sağlamak için gerekli finansmanı sağlamak amacıyla tek taraflı zorlayıcı önlemleri derhal ve tamamen kaldırmaya çağırıyoruz" dedi.
BM Özel Temsilcisi Pedersen, Suriye'deki geçici yönetimle "şu ana kadar ifade edilen ve başlatılan önemli fikirlerin ve adımların inandırıcı ve kapsayıcı bir siyasi geçişe doğru nasıl geliştirilebileceği" üzerinde çalışmayı amaçladığını söyledi.
Pedersen, Suriye'nin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne yönelik saldırıların durması gerektiğini belirtti ve özellikle İsrail’i eleştirdi.
Esad rejiminin geçen yılın sonlarında çöküşe yaklaşmasıyla birlikte İsrail, düşmanlarının eline geçmesini önlemek amacıyla Suriye askeri altyapısı ve silah üretim tesislerine bir dizi saldırı düzenledi.
Pedersen, "İsrail ordusunun sivillere karşı gerçek mühimmat kullanması, yerinden edilme ve sivil altyapının tahrip edilmesiyle ilgili raporlar da oldukça endişe verici" dedi.
"Bu tür ihlaller, İsrail’in Suriye’nin diğer bölgelerindeki hava saldırılarıyla birlikte – geçen hafta Halep’te bildirilenler dahil – düzenli bir siyasi geçişin perspektiflerini daha da tehlikeye atabilir" diye ekledi.