The Wall Street Journal’ın haberine göre, ABD Adalet Bakanlığı, Rusya'nın Türkiye'deki Akkuyu Nükleer Santrali'ne finansman sağlamak amacıyla gönderdiği 2 milyar doları dondurdu. Haberde, ABD’li yetkililerin, Rusya ve Türkiye'nin bu projeyi ABD yaptırımlarını aşmak için kullandığını tespit ettiği belirtiliyor.
ABD, Rusya’nın Yaptırımları Delmek İçin Türkiye’yi Kullandığını Tespit Etti
The Wall Street Journal’a göre, Rusya, Ukrayna işgalinden birkaç ay sonra Türkiye’ye 5 milyar dolardan fazla para gönderdi ve daha fazlasını da vaat etti. Dışarıdan bakıldığında, bu fonlar, Türkiye’nin ilk nükleer santrali olan Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin finansmanı için ayrılmıştı. Ancak New York’ta Wall Street’i denetleyen ABD Adalet Bakanlığı yetkilileri, bu transferleri mercek altına aldı.
Habere göre, iki büyük Amerikan bankası JPMorgan Chase ve Citigroup, bu para transferlerinde aracı olarak kullanıldı. Yetkililer, 2022 yılında Rusya ve Türkiye’nin Akkuyu Nükleer Santrali’ni, ABD yaptırımlarını delmek için kullandığını belirledi. The Wall Street Journal’a konuşan yetkililer, Moskova’daki teknokratların, ABD bankaları aracılığıyla milyarlarca doları Türkiye’ye aktararak, Rus devlet projelerine fon sağladığını ifade etti.
JPMorgan’daki 2 Milyar Dolar Bloke Edildi
Habere göre, JPMorgan ve Citigroup soruşturmanın hedefi olmasa da, ABD hükümetinin bazı transferleri durdurmasının ardından JPMorgan’da bulunan 2 milyar dolar bloke edildi. The Wall Street Journal’ın aktardığına göre, 2024 yılında ABD’li savcılar, bu paraya el koymayı düşündü. Ancak, Biden yönetimi, Türkiye ile diplomatik ilişkileri riske atmamak adına bu girişimi engelledi.
Yetkililere göre, ABD hükümetinin farklı kurumları, özellikle Dışişleri Bakanlığı ve Ulusal Güvenlik Konseyi, ulusal güvenliği veya diplomatik sonuçları etkileyebilecek adımlarda devreye girebiliyor. The Wall Street Journal’a göre, bir davanın tamamen durdurulması nadir görülen bir durum.
Trump Yönetimi Ne Yapacak?
The Wall Street Journal’a göre, Trump yönetiminden bir yetkili, ABD'nin yaptırımları delmeye çalışanlara karşı harekete geçeceğini ve mevcut yaptırım rejimlerini gözden geçirmeye devam edeceğini söyledi.
Habere göre, Rosatom’un sözcüsü, santral için ayrılan tüm fonların, projeyi finanse etmek ve yüklenicilere ödeme yapmak için kullanıldığını belirtti. Sözcü, haksız yere bloke edilen fonların serbest bırakılmasını beklediklerini ifade etti.
ABD Yaptırımları ve Türkiye’nin Dengesi
The Wall Street Journal’ın haberine göre, ABD ve müttefikleri, Şubat 2022’de Rusya Merkez Bankası’nın döviz rezervlerini dondurduktan sonra, Moskova yeni finansman yolları aramaya başladı. Haberde, Rusya’nın, Türkiye ile anlaşarak Gazprombank aracılığıyla Akkuyu için 9 milyar dolarlık bir kredi sağladığı, ancak bu kredinin aslında Rusya Merkez Bankası tarafından finanse edildiğinin gizlendiği belirtiliyor.
The Wall Street Journal’a göre, Türkiye için bu anlaşma, dolar rezervlerini artırma fırsatı sundu. Türkiye, enflasyonla mücadele ederken faizleri artırmadan Merkez Bankası rezervlerini güçlendirmek için ticari bankalardan dolar borç alıyordu.
Habere göre, Moskova’nın planı, Akkuyu projesi üzerinden Türkiye’nin en büyük kamu bankası Ziraat’te hesapları bulunan Rus şirketlere dolar aktarmaktı. Bu yöntemle, ABD’nin dikkatini çekmeden Rusya’nın yurtdışında fon oluşturması sağlandı.
Türkiye-Rusya İlişkileri ve ABD’nin Kaygıları
The Wall Street Journal, Türkiye’nin NATO müttefikleri gibi Ukrayna işgali sonrası Rusya’ya yaptırım uygulamadığını, aksine ekonomik ilişkilerini genişlettiğini vurguluyor. Haberde, Türkiye’nin bir yandan Ukrayna’ya silah gönderirken, diğer yandan Kremlin ile 2024’te Wall Street Journal muhabiri Evan Gershkovich’in serbest bırakılması
Son Durum ve Trump Yönetiminin Kararı
Habere göre, 2022 yazında Gazprombank, 3 milyar doları Citibank aracılığıyla Ziraat Bankası’na aktardı, 2 milyar dolar ise JPMorgan üzerinden geçti. Ancak Adalet Bakanlığı yetkilileri, bu fonların yaptırımları delmek için kullanıldığını tespit edince, JPMorgan’daki 2 milyar doları dondurdu.
The Wall Street Journal’ın haberine göre, ABD Adalet Bakanlığı, Türkiye’ye yönelik bir suçlamanın, Erdoğan hükümeti ile işbirliğini zedeleyebileceğinden endişelendi. Özellikle, Türkiye’nin esir takasları, terörle mücadele işbirliği, Suriye’de istikrar sağlama çabaları ve Gazze’deki savaşın sona erdirilmesi gibi konularda ABD ile yakın çalıştığı vurgulanıyor.
Yetkililere göre, Adalet Bakanlığı, Erdoğan’ın üst düzey danışmanlarından ve şu an Türkiye’nin istihbarat başkanı olan İbrahim Kalın ile dönemin Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’nin bu transferlerde rol oynadığına inanıyor.
The Wall Street Journal’a göre, İbrahim Kalın ve Nureddin Nebati, konuyla ilgili yorum yapmadı.
Trump Yönetimi Dava Açacak mı?
Habere göre, Trump yönetimi, ABD'nin bu dosyayı yeniden açıp açmayacağına karar verecek. The Wall Street Journal, Trump’ın ilk başkanlık döneminde, Türk devlet bankası Halkbank’ın İran yaptırımlarını ihlal ettiği suçlamasının, Erdoğan ile büyük bir diplomatik kriz ortaya çıardığını hatırlatıyor.
Şimdi ise Trump yönetiminin, JPMorgan’daki 2 milyar dolarlık Rus fonları konusunda nasıl bir adım atacağı merak konusu.