Yemen; Anadolu’da bacası tüten hemen her evin şehit verdiği diyardır.
Yemen; Anadolu’da bacası tüten hemen her evin şehit verdiği diyardır.
Yemen; İki akan acının; kanın ve gözyaşının, ırmaklaştığı; gideni yutan; kalanı hasret ve gözyaşı denizinde boğan; bizim olmayan acı vatandır.
Yemen; ninelerimize, dedelerimize “adı batası” dedirten; ananın, babanın, kardeşin, bacının, yavuklunun uçan kuşlara bakıp da “acaba bu kuş uğramış mıdır o diyara, görmüş müdür evladımı, kardeşimi, sevgilimi” dedirten; yağan kardan, havada dolaşan buluttan medet umduran memlekettir.
Ve Yemen; Anadolu’dan dört bin kilometre uzaklıkta Arap yarımadasının güneyinde; kuzeyinde Suudi Arabistan ve Umman; batısında Kızıldeniz; güneyinde Aden körfezi ile çevrili ülkeni adıdır.
Anadolu’da yakılan her ağıtın, her türkünün bir içli, dokunaklı hikâyesi vardır. Ancak; Yemen için Anadolu’nun değişik şehirlerinde bir türkü değil onlarcası yakılmıştır.
İnsanımızı içlendiren, gidene mezar; kalana mezara gidinceye kadar gözyaşı döktüren Yemen’i biz, 1516’da Yavuz Sultan Selim’in Mısır Seferi ile yakından tanımışız. Memluklu Devleti yıkılıp Mısır’ı Osmanlı topraklarına ilhak olunca Yemen Emiri İskender, Sana’nın en büyük camisi olan Camii Kebir’de Halife Yavuz Sultan Selim adına hutbe okutmuş ve halifeye bağlılığını bildirmiş. Bildirmiş de Yemen’de çıkan isyanları ne o önleyebilmiş ne de ondan sonra gelen halife-padişahla r. Arkalarına İngiliz ve Fransızları alan Yemenin dağlık bölgesinde yaşayan Zeydilerin başlattığı isyan hiç mi hiç bitmemiş. İngiliz ve Fransızlara bu ülkeyi vazgeçilmez yapan neydi diye soruyorsanız; Süveyş Kanalının açılması, Ümit Burnunun bu ülkenin güneyinden geçmesi dolayısı ile ticaret yollarının güzergâhında bulunması… Ha bir de Yemende bulunan zengin kömür yatakları…
Zaman zaman azalsa da 400 yıl boyunca hiç bitmemiş İngiliz ve Fransızların kışkırttıkları imamların öncülüğündeki Yemen İsyanları… Bu İsyanların en büyüğü 1900’lü yılların başında gerçekleşir. Eşkıya İmam Yahya, 1904 yılında Zeranik ve Taiz taraflarındaki kabileleri de ardına alarak surlarla çevrili Başkent Sana’yı kuşatır. Şehirde bir büyük açlık başlar. Vali Mehmet Tevfik Bey’in emrindeki güçler erir adeta. Asker, subay ve bunların ailelerinden her gün 50-60 kişi ölür. Altı bin olan asker sayısı kısa sürede iki bine düşer.
Yemen’in yeni birliklerle takviyeye ihtiyacı vardır. İşte bu ihtiyaç Anadolu’dan karşılanır. Harput’ta Redif Taburları kurulur. Sonra ver elini Yemen… Gidenler gelmeyeceklerini ; uğurlayanlar bir daha onları görmeyeceklerini bilirler. Amanos Dağları yaya aşılır, kiralık gemilerle başlar bir uzun deniz yolculuğu… Hudeyde limanı ardından Arap yarımadasının güney-batısında geçit vermez sarp yamaçları, tepelikler ve uçsuz bucaksız çöller… Alışılmamış kavurucu sıcaklıkların yanı sıra İmam Yahya’ya bağlı isyancı birliklerin sarp kayalıklar ve yamaçlarda kurdukları pusular ve Sana önlerinde ölümüne bir savaş…
Beklemekten, yol gözlemekten, bir haber alamamaktan kavrulan yürekler mısralara dökerler çığlıklarını. İşte böyle doğar Yemen Türküsü…
“Havada bulut yok bu ne dumandır
Mahlede ölü yok bu ne figandır
Şu Yemen elleri ne yamandır
Ah o yemendir gülü çimendir
Giden gelmiyor acep nedendir
Kışlanın önünde redif sesi var
Bakın çantasında acep nesi var
Bir çift kundurayla bir de fesi var
Ah o yemendir gülü çimendir
Giden gelmiyor acep nedendir
Hasretlerini, firkatlerini içine gömenler, geçen zaman içerisinde acılarıyla birlikte dünyadan ukbaya göçerler; Ama Yemen, yaşar Türkülerde, ağıtlarda.
Tarih, Mayıs 2016 Elazığ Belediyesi’nin, Fırat Üniversitesi’nin katkılar ile Türkiye Muharip Gaziler Derneği Elazığ Şubesi, Şehit Aileleri ve Malûl Gaziler Yardımlaşma Derneği ve Manas Yayıncılık bir program hazırlar Yemen şehitlerinin aziz hatırasına.
05 Mayıs 2016 Perşembe günü akşam saat: 20.00'de Elazığ Belediyesi Kültür ve Kongre Merkezi'nde gerçekleşecek olan “Yemen Türküsü”.
Programı düzenleyenlerin bir istekleri vardır. Vatan, millet ve bayrak aşkının doruklaşacağı bu anlamlı gecede Yemene gidenlerin torunları aralarında görmek…
YEMEN TÜRKÜSÜ PROGRAMI;
Açış Konuşmaları
Yemen’e Ağıt
Faslı Bahar Türk Müziği Korosu
Şef: Naci Sönmez
Misafir Sanatçılar: Lokman Tasalı - Mustafa Döner
Harput Kültüründe Yemen
Prof. Dr. Muhammet Beşir Aşan
1. Dünya Savaşında Yemen Cephesi
Prof. Dr. Mustafa Öztürk
Kitap Tanıtımı
Üçlü İtilaf Devletlerinin Yayınlarına Göre Harb-i Umumi’nin
Menşeleri
(Birinci Dünya Savaşı’nın Sebepleri) Yazan: Karl Helfferich
Yayına Hazırlayanlar: Şahin Yedek - Savaş Sertel
Belgesel
1905-Harput’tan Yemen’e
Yönetmen: Mustan Umut Bodur
