ABD Başkanı Donald Trump ile Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy arasında Oval Ofis’te yaşanan hararetli tartışma, uluslararası gündemi sarsmaya devam ediyor. Görüşme sırasında Trump, Zelenskiy’ye “Ya bu anlaşmayı imzalarsınız ya da biz yokuz” diyerek ABD’nin Ukrayna’ya desteğinin devam etmesi için şartlar sundu. Ortak basın toplantısının iptal edilmesi ve Zelenskiy’nin Beyaz Saray’dan ayrılması, ABD-Ukrayna ilişkilerinde yeni bir kırılma noktası olarak değerlendiriliyor. Peki, Trump neden Zelenskiy’ye sert çıktı? Bu gelişme, Ukrayna’nın Rusya ile olan savaşını nasıl etkiler? İşte detaylar...
Trump ile Zelenskiy olayı nedir?
Oval Ofis’te gerçekleşen ve kameralara yansıyan görüşmede, Trump ve Zelenskiy arasında beklenmedik bir gerilim yaşandı. ABD’nin Ukrayna’ya verdiği desteğin devamı konusunda farklı beklentileri olan iki liderin görüşmesi, yüksek sesli tartışmalara ve restleşmelere sahne oldu. Trump, Ukrayna’nın savaş stratejisinden duyduğu memnuniyetsizliği dile getirirken, Zelenskiy ABD’nin desteğini kaybetmemek için diplomatik bir duruş sergilemeye çalıştı. Ancak Trump’ın “Bize ne hissedeceğimizi söyleme, biz olmadan kazanamazsınız” ifadeleri, Oval Ofis’teki tansiyonu zirveye çıkardı.
Görüşmenin sonunda planlanan ortak basın toplantısı iptal edilirken, Trump’ın danışmanları Ukrayna heyetine Beyaz Saray’dan ayrılmaları gerektiğini iletti. Bu gelişme, ABD’nin Ukrayna’ya yönelik yaklaşımında köklü bir değişim mi yaşanacak sorusunu gündeme getirdi.
Trump, Zelenskiy’ye niye bağırdı?
Zelenskiy, Trump öncesi başkanlar da dahil, ABD yönetiminin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'i durdurmadığından şikayet etmesi esnasında görüşmede hazır bulunan Başkan Yardımcısı JD Vance, "Sayın Başkan, Amerikan medyasının önünde bu konuyu gündeme getirmeye çalışmak için Oval Ofis'e gelmeniz, bence saygısızlık." diye tepki gösterdi.
Bunun üzerine Trump, Zelenskiy'ye "Ya bu anlaşmayı imzalarsınız ya da biz yokuz. Bir sorunu çözmeye çalışıyoruz. Bize ne hissedeceğimizi söyleme. 3. Dünya Savaşı ile kumar oynuyorsun ve bu yaptığın bizim ülkemize saygısızlık. Bir sorunu çözmeye çalışıyoruz. Bize ne hissedeceğimizi söyleme çünkü bunu tam olarak dikte edecek konumda değilsin. Ne hissedeceğimizi dikte edecek konumda değilsin. Kendimizi çok iyi hissedeceğiz. Kendimizi çok iyi ve çok güçlü hissedeceğiz." şeklinde karşılık verdi.
Zelenskiy'nin araya girip bir şeyler söylemesine fırsat vermeyen Trump, sözlerine, "Ülkenizin başı büyük belada. Bunu biliyorsun. Ülkemize saygısızlık ediyorsun, biz olmadan kazanamayacağınızı biliyorum." diye devam etti.
Trump, devam eden tartışmada, "Eğer askeri teçhizatımız olmasaydı, bu savaş iki hafta içinde biterdi. Bütün o tankları yok etmeniz için size Javelin füzelerini ben verdim. Bize karşı daha minnettar olmalısınız çünkü elinizde kartlarınız yok. Biz varken kartlarınız var ama biz yokken hiç kartınız yok." diye konuştu.
Donald Trump, ABD’nin "aptal" bir başkanı tarafından Ukrayna’ya 350 milyar dolar yardım edildiğini ve Zelenskiy’nin kendileriyle çalışması durumunda kazanabileceğini savundu.
Bu esnada araya giren ABD Başkan Yardımcısı JD Vance, Zelenskiy'ye "Ukrayna'nın savaşmak için yeterince adama sahip olmadığını" söyleyince Zelenskiy, "Ülkemize hiç geldiniz mi? Gelip görebilirsiniz bunu." diye karşılık verdi.
Trump’ın Zelenskiy’ye karşı sert çıkış yapmasının ardında birkaç temel neden bulunuyor:
Ukrayna’nın ABD’den talepleri
Zelenskiy, ABD’nin Ukrayna’ya yönelik yardımlarını artırmasını ve Rusya karşısında daha güçlü bir destek vermesini istedi. Ancak Trump, Ukrayna’nın ABD’ye minnettar olması gerektiğini belirterek, bu tür talepleri “saygısızlık” olarak nitelendirdi.
Barış anlaşması üzerindeki çekişme
Trump, Ukrayna ve Rusya arasında bir barış anlaşması imzalanması gerektiğini savunarak, Zelenskiy’yi bu konuda taviz vermeye zorladı. Zelenskiy ise güvenlik garantileri olmadan ateşkesi kabul etmeyeceğini açıkladı. Bu noktada Trump, “Senin Putin’e duyduğun nefret barışın önündeki en büyük engel” diyerek, Zelenskiy’nin savaşın sona ermesini engellediğini öne sürdü.
ABD’nin ekonomik çıkarları
Trump, Ukrayna’nın kritik mineral kaynakları üzerinde ABD’ye ekonomik imtiyazlar sunmasını beklerken, Zelenskiy anlaşmanın mevcut haliyle yeterli olmadığını belirtti. Bu anlaşmazlık, Trump’ın tepkisini artırdı ve “Senin kartların yok, biz olmadan hiçbir gücün yok” diyerek Ukrayna liderini sert şekilde eleştirdi.
Oval Ofis krizinin sonuçları ne olabilir?
Bu olayın ardından ABD ve Ukrayna arasındaki ilişkilerin geleceği belirsizliğe girdi. Zelenskiy’nin Beyaz Saray’dan ayrılması, Washington’un Kiev’e olan desteğinde ciddi bir azalma olabileceğinin sinyalini veriyor.
Askeri yardımlar kesilebilir mi?
Trump, ABD’nin Ukrayna’ya sağladığı askeri destekten rahatsız olduğunu açıkça dile getirdi. Eğer Biden dönemindeki yardımları geri çekerse, Ukrayna’nın savaşta Rusya karşısındaki pozisyonu ciddi şekilde zayıflayabilir.
Avrupa devreye girebilir mi?
Trump-Zelenskiy krizinin ardından Avrupa ülkeleri, Ukrayna’ya destek mesajları verdi. Ancak Avrupa’nın tek başına ABD’nin sağladığı desteği karşılayıp karşılayamayacağı büyük bir soru işareti olarak duruyor.
Rusya’nın tavrı ne olacak?
Kremlin yetkilileri, Zelenskiy’nin Beyaz Saray’daki tartışma sonrası “dayak yediğini” öne sürerek, bu durumun Ukrayna’nın geleceği için olumsuz olacağını belirtti. Rusya, bu gelişmeyi kendi lehine kullanarak Ukrayna’ya baskıyı artırabilir.
Yeni bir döneme giriliyor mu?
Trump ile Zelenskiy arasındaki Oval Ofis görüşmesi, Ukrayna’nın ABD ile olan ilişkilerinde ciddi bir kırılma noktası olarak değerlendiriliyor. Eğer Trump yönetimi, Ukrayna’ya olan desteğini önemli ölçüde azaltırsa, savaşın seyri dramatik şekilde değişebilir. Avrupa ülkelerinin devreye girerek bu boşluğu doldurması zor gözüküyor.
Bu olay, dünya siyasetinde yeni bir dönemin başlangıcı mı olacak, yoksa geçici bir kriz olarak mı kalacak? Önümüzdeki günlerde atılacak adımlar, ABD-Ukrayna ilişkilerinin kaderini belirleyecek.
