Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği'nin başkanı, Ortadoğu ülkelerinde yaşayan milyonlarca Suriyeli mültecinin neredeyse %30'unun Beşar Esad'ın düşüşünün ardından önümüzdeki yıl evlerine dönmek istediğini söyledi. Böyle bir oran Suriye'de yıllardır gözlenmiyor.
Bu değişim, BM tarafından Ocak ayında yapılan bir değerlendirmeye dayanıyor. Bu değerlendirme, silahlı muhalif güçlerin Esad'ı görevden almasının ardından 13 yıllık iç savaşı ani bir şekilde sona erdirmesinden birkaç hafta sonra yapıldı. Söz konusu savaş, modern zamanların en büyük mülteci krizlerinden birini yaratmıştı.
Filippo Grandi Suriye’nin yeni yönetimiyle yaptığı toplantıların ardından Şam’da küçük bir grup gazeteciye konuşarak “Yıllar süren düşüşün ardından nihayet bir hareket gördük” dedi
Grandi, dönmek isteyen Suriyelilerin sayısının "neredeyse sıfıra düştüğünü" ancak şimdi birkaç hafta içinde neredeyse %30’a ulaştığını belirtti. “Bu önemli bir mesajdır, dikkate alınmalı ve bu doğrultuda hareket edilmelidir” dedi.
Esad’ın düşüşünden bu yana yaklaşık 200.000 Suriyeli mültecinin geri döndüğünü ve Eylül ve Ekim aylarında gerçekleşen Hizbullah-İsrail savaşı sırasında Lübnan’dan Suriye’ye kaçan yaklaşık 300.000 kişinin çoğunluğunun ülkede kaldığını söyledi.
Yurtdışına kaçan yaklaşık 6 milyon Suriyeliyi ve ülke içinde yerinden edilmiş milyonları geri döndürmek, Suriye’nin yeni yönetiminin ana hedeflerinden biri oldu.
Ancak iç savaş, birçok büyük şehrin büyük bir bölümünü harabeye çevirdi. İç savaş, hizmetleri kullanılamaz hale getirdi ve nüfusun büyük bir çoğunluğunu yoksulluk içinde yaşamaya mahkûm etti. Suriye, resmi ekonomisini dünyanın geri kalanından etkili bir şekilde koparan ağır Batı yaptırımları altında bulunuyor.
Grandi, dönüş yapan Suriyelilere yardım etmek için BM ajanslarının ulaşım masrafları için nakit yardım sağladığını, yiyecek yardımında bulunduğunu ve yıkılmış evlerin en azından bir kısmını yeniden inşa etmek için destek verdiğini söyledi.
Daha fazla yardımın gerekli olduğunu belirten Grandi, yaptırımların gözden geçirilmesi gerektiğini de ekledi. Ancak, yeni ABD yönetiminin dış yardım programlarını geniş çapta askıya alma duyurusu hakkında doğrudan bir yorum yapmadı.
“Yaptırımlar kaldırılırsa, bu insanlar geri döndüklerinde bulacakları koşulları iyileştirecektir” dedi.
ABD, bu ayın başlarında enerji de dahil olmak üzere bazı sektörler için altı aylık yaptırım muafiyeti sağladı ancak Suriye’nin yeni liderleri çok daha fazla rahatlama gerektiğini söylüyor.
Grandi, mültecilerin Suriye’nin çeşitliliğini daha iyi temsil eden bir yönetim otoritesinin 1 Mart’a kadar oluşturulmasını hedefleyen ve yeni yönetimin lideri Ahmed el-Şaraa tarafından taahhüt edilen siyasi sürece yanıt verdiğini söyledi.
“Mülteciler onun söylediklerini ve halkının söylediklerini dinliyor. Bu yüzden bence birçok kişi geri dönme kararı aldı” açıklamasıda bulunan Grandi, “Ancak bu olumlu gelişmeler devam ederse çok daha fazlası dönecektir.” diyerek sözlerini sonlandırdı.