ABD ve Rusya yetkilileri, Ukrayna’daki savaşı sona erdirmeye yönelik barış görüşmeleri kapsamında bugün Suudi Arabistan’da bir araya geldi. Toplantı 4,5 saat sürdü
ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio ve Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov,, Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesine yönelik şimdiye kadarki en önemli temaslardan biri olması beklenen görüşmeler kapsamında Suudi Arabistan’ın başkenti Riyad’da bir araya geldi.
Bir gün önce İsrail'e giden Rubio, bugün Suudi Arabistan'da Rus mevkidaşı ile ikili ilişkileri ve Ukrayna'daki savaşını görüştü.
Kremlin'den alınan bilgiye göre toplantı 4,5 saat sürdü.
Rus müzakereci Kirill Dmitriev, Reuters'a yaptığı açıklamada, ABD'li yetkililerle yapılan görüşmelerin ardından uzlaşmadan bahsetmek için henüz erken olduğunu ancak iki tarafın birbirlerini dinlemeye başladığını, birbirlerine saygıyla ve eşit olarak davrandıklarını ifade etti.
ABD'DEN AÇIKLAMA GELDİ
ABD Dışişleri Bakanlığı, Rubio ve Lavrov'un savaşı mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için çalışmaya başlamak üzere üst düzey ekipler atama konusunda anlaştığını açıkladı.
Sözcü, Rubio ve Lavrov’un ABD-Rusya ilişkilerindeki “tahrı̇k edici unsurları ele almak üzere istişare mekanizması kurma ve karşılıklı jeopolitik çıkarlar, Ukrayna'daki çatışmanın sona ermesinden doğacak tarihi ekonomı̇k ve yatırım fırsatları konularında gelecekte işbirliği yapma konusunda anlaştığını bildirdi.
"TRUMP UKRAYNA VE RUSYA'YI BARIŞA İKNA EDEBİLECEK TEK LİDER"
Bruce, ABD Başkanı Donald Trump’ın Ukrayna ve Rusya’yı barışa ikna edebilecek dünyadaki tek lider olduğunu ifade etti.
Bruce, ABD ve Rusya yetkililerinin üzerinde anlaştığı başlıca konuları şöyle sıraladı:
İkili ilişkilerimizde rahatsızlık yaratan hususlara ilişkin istişare mekanizması kurmak ve ilgili diplomatik misyonlarımızın faaliyetlerini normalleştirmek için gerekli adımları atmak.
Ukrayna'daki çatışmanın mümkün olan en kısa sürede kalıcı, sürdürülebilir ve tüm taraflarca kabul edilebilir bir şekilde sona erdirilmesine yönelik çalışmalara başlamak üzere ilgili üst düzey ekipleri atamak.
Ukrayna'daki çatışmanın başarılı bir şekilde sona ermesinden doğacak karşılıklı jeopolitik çıkarlar ve tarihi ekonomik ve yatırım fırsatları konularında gelecekteki işbirliğinin temellerini atmak.Sürecin zamanında ve üretken bir şekilde ilerlemesini sağlamak için katılımınızı sürdürmek.
Trump’ın geçen hafta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yaptığı telefon görüşmesine de değinen Bruce, "Kalıcı barışı tesis etmek için bir telefon görüşmesi ve ardından bir toplantı yeterli değildir. Harekete geçmeliyiz ve bugün önemli bir adım attık." ifadelerini kullandı.
RUSYA, İSTANBUL MÜZAKERELERİNİ TEMEL ALMAK İSTİYOR
Rusya’nın 2022’de Ukrayna’ya yönelik başlattığı savaşın sonlandırılması amacıyla daha önce Belarus ve Türkiye’de müzakereler gerçekleştirilmişti.
İstanbul’da yapılan görüşmelerde taraflar, bir anlaşma taslağı üzerinde mutabakata varmış ancak süreç sonuçsuz kalmış ve çatışmalar devam etmişti.
Moskova, Ukrayna ile müzakerelerde İstanbul'daki görüşmelerde ortaya çıkan metni prensip olarak temel almak istiyor. Ancak Rusya, "sahadaki yeni gerçeklikler" olarak tanımladığı, yasa dışı ilhak ettiği bölgelerin statüsünü de masaya koyuyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, geçen yıl haziran ayında Rus diplomatlarla yaptığı toplantıda, Moskova’nın Kiev ile müzakere şartlarını açık bir şekilde ortaya koymuştu.
Buna göre, çatışmaların dondurulmasını değil tamamen sona erdirilmesini amaçladığını belirten Moskova, Ukrayna ordusunun Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson’un idari sınırlarından çekilmesini müzakerelere başlamak için ön koşul olarak sunuyor.
RUSYA'NIN TALEPLERİ ARASINDA "TARAFSIZ VE BAĞLANTISIZ UKRAYNA" VAR
Moskova, Ukrayna’nın tarafsız, bağlantısız ve nükleer silahlardan arındırılmış bir statüye kavuşturulmasını, silahsızlandırılmasını ve Nazizm’den arındırılmasını şart koşuyor. Ayrıca, Ukrayna’daki Rusça konuşan vatandaşların hak ve özgürlüklerinin güvence altına alınmasını talep ediyor.
Rusya, ilhak ettiği Kırım, Donetsk, Luhansk, Zaporijya ve Herson’un kendi toprakları olarak tanınmasını isterken, Batı'nın uyguladığı yaptırımların kaldırılmasını da müzakerelerin temel unsurlarından biri olarak görüyor.
Moskova, krizin çözülmesinin ardından Ukrayna ve Avrupa ile iyi komşuluk ilişkilerinin kademeli olarak inşa edilmesini öneriyor. Ayrıca, kıtadaki tüm ülkelerin çıkarlarını gözeten bir "Avrasya güvenlik sistemi" oluşturulmasını gündeme getiriyor.
Öte yandan Rusya, müzakere sürecine ilişkin olarak Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’i hem daha önce Rusya ile müzakereyi yasaklayan bir kararname imzalaması hem de görev süresinin sona erdiği gerekçesiyle meşru bir muhatap olarak görmediğini belirtiyor.
Görüşmelerin, ABD Başkanı Donald Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında düzenlenmesi muhtemel bir zirvenin önünü açabileceği değerlendiriliyor.
Rusya’nın Egemen Varlık Fonu Başkanı Kirill Dmitriev, toplantılar öncesinde yaptığı açıklamada, Trump’ı “sorun çözücü” olarak nitelendirerek, “Başkan Trump ve ekibinin, önemli meseleleri hızlı ve etkili şekilde çözüme kavuşturma konusunda başarılı olduğunu görüyoruz” ifadelerini kullandı.
Dmitriev, Trump’ın 2016-2020 yıllarındaki ilk başkanlık döneminde Moskova ile Washington arasındaki temasların kurulmasında rol oynayan isimlerden biri olarak biliniyor.
Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, ABD Dışişleri Bakanı Marco Rubio başta olmak üzere Amerikalı yetkililerle bir araya gelerek Ukrayna’daki savaşın sona erdirilmesi ve iki ülke arasındaki ilişkilerin yeniden inşası konularını ele alacağı kaydedildi.
UKRAYNA: KENDİ ADIMIZA ANLAŞMA YAPILAMAZ
Ukrayna yönetimi, Kiev’in davet edilmediği bir toplantıda ülke adına herhangi bir barış anlaşmasının müzakere edilemeyeceğini bildirdi.
Öte yandan, Kremlin Dış Politika Danışmanı Yuri Uşakov, Dmitriev’in, ekonomik konuların gündeme gelmesi halinde Rus heyetine katılabileceğini belirtti.
Dmitriev, ABD’li şirketlerin Rusya’dan çekilmeleri nedeniyle yaklaşık 300 milyar dolar kayıp yaşadığını ifade ederek, “Mevcut süreç, birçok ülkeye ciddi ekonomik maliyet getiriyor. Çözüm odaklı bir yaklaşım izlenmesi gerektiğine inanıyoruz” dedi.
GÖRÜŞMELER AVRUPA ZİRVESİNİN ARDINDAN GERÇEKLEŞTİ
Görüşmelerin, Avrupa liderlerinin dün Paris’te düzenlediği acil zirvenin ardından gerçekleştirilmesi dikkati çekti. Liderlerin, Trump’ın Putin ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Ukrayna konusunda derhal müzakerelere başlanması yönündeki çağrısına ortak bir stratejiyle yanıt vermek amacıyla bir araya geldiği belirtildi.
Avrupalı liderler, savunma harcamalarını artırma ve Ukrayna’ya güvenlik garantileri sağlama konusunda öncü rol üstlenme kararı aldı.
Hollanda Başbakanı Dick Schoof, sosyal medya platformu X üzerinden yaptığı paylaşımda, “Herkes büyük bir aciliyet hissediyor. Avrupa’nın güvenliği açısından kritik bir dönemde Ukrayna’nın yanında durmaya devam etmeliyiz” ifadelerini kullandı.
Schoof, Avrupa’nın herhangi bir anlaşmanın güvence altına alınması noktasında sorumluluk üstlenmesi gerektiğini ve ABD ile iş birliğinin bu süreçte kilit öneme sahip olduğunu belirtti.