Fitre şükrün somut bulmuş halidir. Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası; insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrü olarak kabul edilir. Peki “Fitre ramazandan önce verilir mi? Ramazan fitresi en geç ne zaman verilir?” İşte detaylar!
FİLTRE RAMAZANDAN ÖNCE VERİLİR Mİ?
Halk arasında fitre diye bilinen fıtır sadakası; insan olarak yaratılmanın ve Ramazan orucunu tutup bayrama ulaşmanın bir şükrüdür. İslam’a göre zengin olup Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanın, belirli kimselere vermesi vacip olan bir sadakadır (Nevevî, el-Mecmû’, 6/103-105). Vacip oluşu, sünnetle sabittir (Buhârî, Zekât, 70-78 [1503-1512]; Müslim, Zekât, 12-21 [984-985]). Anne ya da baba, kendisinin ve küçük çocuklarının fitrelerini vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber (s.a.s.), köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her Müslüman’a fitrenin gerektiğini buyurmuştur (Ebû Dâvûd, Zekât, 20 [1619]). Fıtır sadakasının verilme zamanı Ramazan Bayramının birinci günüdür. Ancak bayramdan önce de verilebilir. Hatta bu daha faziletlidir. Nitekim bayram namazından önce verilmesi müstehap kabul edilmiştir.
Şâfiî mezhebinde ise; fitreyi, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haram sayılır. Fitreyi Ramazan’ın ilk günlerinde vermek de caizdir (Nevevî,el-Mecmû’, 6/128). Fitrenin hedefi, bir fakirin içinde yaşadığı toplumun hayat standardına göre bir günlük yiyeceğinin karşılanması suretiyle onun bayram sevincine ortak olunur. Günümüzde fıtır sadakası miktarının belirlenmesinde, kişinin bir günlük (iki öğün) normal gıda ihtiyacını karşılayacak miktarın ölçü alınması daha uygundur. Kişi dinen zengin sayılanlara, usulüne (anne, baba, dedeler ve nineler), fürûuna (çocuk ve torunlar) ve eşine fıtır sadakası veremez. Fitreler bir fakire verilebileceği gibi birkaç fakire de dağıtılabilir (Merğinânî, el-Hidâye, 2/224). Ancak bir kişiye verilen miktarın bir fitreden az olmaması evlâdır.
RAMAZAN FİTRESİ EN GEÇ NE ZAMAN VERİLİR?
Ramazan bayramına ulaşan, temel ihtiyaçlarını karşılayabilen ve bir yıllık borçlarının dışında nisap miktarı 80.18 gr. altın veya bu değerde bir mala sahip olanlar fitre ya da fıtır sadakası verebilir. Ramazan fitresi en geç bayramın birinci gününe kadar verilmesi uygundur. Bununla birlikte, bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak bayramdan sonraya bırakılması mekruhtur.